چه منابعي حديث‏هاي جعلي را مشخص مي‏سازد؟

كتاب هايي كه در مورد علم رجال، علم درايه و علم فقه الحديث نوشته شده و به طور كلي كتاب‏هايي كه در رشته علم الحديث به رشته تحرير در آمده‏اند، منابعي هستند كه با مراجعه به آن‏ها مي‏توان جعلي بودن حديث را شناخت.

علم الحديث، دانشي است كه به واسطه قوانين آن، حالات سند و متن حديث از جهت درستي و نادرستي شناخته مي‏شود، بدين جهت داراي سه قسم مي‏باشد:

1- رجال الحديث (علم رجال): دانش مربوط به شناخت راويات حديث از نظر و ثاقت و اطمينان به راستگويي و عدم و ثاقت.

2- علم الدراية يا مصطلح الحديث: دانش مربوط به شناخت حالات سند و متن حديث كه از آن تعبير به "اصول الحديث" نيز شده است.

3- فقه الحديث كه از چگونگي معني و مفاد متن حديث گفتگو مي‏كند و آن را دراية الحديث نيز ناميده‏اند، زيرا كلمه درايه به معناي فهم عميق است كه هر گاه با پسوند حديث همراه شود، فهم دقيق متن حديث را دلالت دارد.(1)

كتاب‏هاي الغدير، ج 5 علامه اميني، اخبار الدخيل علامه شوشتري، الموضوعات ابن جوزي، الموضاعات في الآثار، معروف حسني، براي شناخت راويان جعل كننده و كذّاب و حديث‏هاي جعلي و دروغين بسيار مفيد مي‏باشند.

پي نوشت‏ها:

1. سيد رضا مؤدّب، علم الدراية، ص 10.