با توجه به آيه 42 سوره عمران كه حضرت مريم را برترين زنان عالم معرفىمىكند چرا ما شيعيان مىگوييم حضرت فاطمه(س) برترين است؟ |
به اين سؤال از سوى مفسران دو پاسخ داده شده است: |
1- مراد آيه شريفه، برترى حضرت مريم بر همه زنان جهان در عصر خود و قبل از آن است. اين پاسخ هم مشابه قرآنى دارد و هم دليل روايى. |
الف) در قرآن مجيد آمده است كه خداوند دربارهبنىاسرائيل فرمود: وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى اَلْعالَمِينَ*،(1). در تفسير نمونه آمده است: «بديهى است منظور، برترى مؤمنان بنىاسرائيل بر مردم عصر خود بوده است». |
ب) در تفسير برهان روايتى از مفضل بن عمر نقل شده است كه مىگويد: «به امام صادق (ع) عرض كردم: مرا خبر ده از قول پيامبر خدا (ص) درباره فاطمه كه فرمودند: «او سرور زنان جهانيان است». آيا او سرور زنان عصر خويش است؟ امام (ع) فرمودند: «مريم سرور زنان جان در عصر خود بوده است، اما فاطمه (س) سرور همه زنان از آغاز تا پايان است». |
2- آيه شريفه قيد زمانى ندارد و مربوط به همه زمانها است ولى قيد موضوعى دارد و از همين رو منافاتى با سرورى حضرت زهرا (س) بر همه زنان عالم در كمالات عاليه و والاى انسانى ندارد. |
توضيح اين كه در قرآن مجيد يكسرى از ويژگىها و امتيازات براى حضرت مريم بيان شده است. اين ويژگىها از اختصاصات حضرت مريم نيست و افراد ديگرى نيز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنين مقاماتى رسيدهاند،اما آنچه ازاختصاصات حضرت مريم (س) است و بدان وصف بر همه زنان عالم امتياز يافته است، چگونگى ولادت فرزند وى مىباشد. |
علامه طباطبايى (ره) در تفسير الميزان مىفرمايد: «[اين كلمه] از خصائص وجودى حضرت مريم (س) انگشت روى هيچ خصيصهاى به جز ولادت عجيب فرزندش نمىگذارد. اين است كه «اصطفاء» از هر جهت نيست بلكه آن گونه فرزند آوردن مراد است». اما غير از كلمه «اصطفاء» كلمات ديگرى كه در آيات مربوط به آن جناب آمده، از قبيل: «تطهير» و «تصديق به كلمات خدا و كتب او» و «قنوت» و «محدثه بودن» همه از امورى است كه اختصاص به آن جناب ندارد. |
در تفسير «اطيب البيان» نيز امتياز خصوصى حضرت مريم (س) بر ديگر زنان چگونگى زاييدن حضرت عيسى (ع) بيان شده و در سرّ بيان وَ اِصْطَفاكِ عَلى نِساءِ اَلْعالَمِينَ |
آمده است: «بيان اين جمله براى اين است كه ديگر زنى نتواند همچه دعوايى بكند و بهانه به دست بياورد». بنابراين اگر آيه داراى قيد زمانى نباشد، حضرت مريم (س) را فقط در چگونگى فرزند آوردن از همه زنان جهان ممتاز دانسته است و اين نافى برترى حضرت زهرا (س) در كمالات عاليه انسانى نيست. |
پىنوشت |
(1) (بقره، آيه 47) |