< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد احمد عابدی

97/01/19

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: ارش

 

مقدمه

کلام در باب راه تشخیص ارش بود. و در مورد شهادات و مرافاعات بحث میکردیم و این که در مواردی که احتمال اختلاف است، شهادت باید تعدد داشته باشد، و این که شهود باید عادل باشند، خبر نیز باید حسی باشد، و اگر هم حدس بود، بایستی حدس قریب علم باشد. اما در مواردی که دلیل خاص بر تعدد و عدالت و حس در شهادت مطرح نباشد، تعدد و عدالت لازم نیست. علت هم این است که ادلهی حجیت خبر واحد، هم شامل خبر حسی میشود و هم شامل خبر حدسی میشود، و هم شامل احکام میشود، و هم شامل موضوعات میشود.

بنابراین وقتی بایع و مشتری قیمت صحیح و معیب را نمیدانند، به مقوم رجوع میکنند و آنها چه خبر حسی بدهند و چه خبر حدسی بدهند، و چه واحد باشد و چه متعدد باشد، و چه عادل باشد و چه موثق، در همهی این موارد حجت است.

مرحوم شیخ چند دلیل دیگر هم ذکر نموئه است و آن هم این که اگر کسی بگوید در مقوم، عدالت و یا تعدد شرط است، این سبب حرج میشود، و حرج از عناوین ثانویه است که عناوین اولیه را بر طرف میکند و بر آن ورود دارد. اگر بگوییم فقط قول عادل متعدد حجت است، حقوق مردم در خیلی موارد ضایع میشود و اسباب عسر و حرج ایجاد میشود.

در توضیح فرمایش شیخ، در مورد حرج میتوان این گونه گفت که اگر نماز واجب است و شرط نماز هم این است که قیام باید ایستاده باشد، حال اگر قیام برای شخصی حرجی بود، قیام برداشته میشود، اما نماز باقی است. در مانحن فیه نیز میگوییم، اگر تعدد و عدالت حرجی شد، این دو قید برداشته میشود.

(حضرت استاد عابدی(حفظه الله) در ادامه، اشکالی از محشین مکاسب را نقل نموده و آن را پاسخ گفتند.)

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo