درس اسفار استاد فیاضی

82/10/22

بسم الله الرحمن الرحیم

 السفر الأول/ المسلک الأول/المرحلة الأولی/ المنهج الأول/ الفصل الرابع فی أن للوجود حقیقة عینیة/مقدمات هشتم تا یازدهم اصالت وجود/ ده معنا برای وجود/ج1/ ص 38
 مقدمات اصالت وجود
 مقدمه هشتم
 المراد من الوجود معناه لا مفهومه. مراد از وجود در این مسأله معنای وجود است نه مفهوم آن و نه لفظ آن. لیکن معنای اسم مصدری مشترک میان همه موجودات مراد است. لفظ وجود مشترک است میان مصدر و اسم مصدر یعنی میان موجود بودن و هستی.
 (در اسم مصدر، اصل حدث مورد نظر است بدون نسبت به فاعل مثل وضو. اما مصدر همیشه نسبت به فاعل یا مفعول را می خواهد و در مصدر همیشه نسبت هست. به همین دلیل گفته اند اصل کلام، اسم مصدر است نه مصدر.
 همه مصادر عربی به معنای اسم مصدر هم می آید.)
 وجود ده کاربرد دارد
  1. استعمال لفظ وجود و اراده ی لفظ آن به صورت مصدری: مثال:« الوجود مصدر»
  2. استعمال لفظ وجود و اراده ی لفظ آن به صورت اسم مصدری: «الوجود اسم مصدر»
  3. استعمال لفظ وجود و اراده مفهوم آن به صورت اسم مصدری: «الوجود له معنی مشترک منسوب إلی فاعل ما.»
  4. استعمال لفظ وجود و اراده مفهوم آن به صورت اسم مصدری: «الوجود له معنی مشترک من غیر نسبة الی فاعل ما.»
  5. استعمال لفظ وجود و اراده معنای آن به صورت مصدری: «الوجود بمعناه المصدری امر اعتباری؛ لان النسبة تتقوم بطرفین متغایرین نظر آخوند و استاد، و علامه هم در بعضی جاها به آن تصریح کرده است. مثل بحث تصدیقات در نهایة الحکمة. و لیس فی الواقع شیئان احدهما الوجود و ثانیهما الماهیة حتی تتحقق بینهما النسبة فی الخارج، و انما الذهن بعد ما یحلل الامر الواحد البسیط الخارجی الی وجود و ماهیة، ینسب احدهما الی الآخر و النسبة لا واقع لها هنا الا فی اعتبار الذهن.»
  6. استعمال لفظ وجود و اراده ی معنای اسم مصدری، یعنی حقیقت وجود. و هذا المعنی هو محل الکلام فی مبحث اصالة الوجود. (معنای اسم مصدری مشترک میان همه ی موجودات است.)
  7. استعمال لفظ وجود و اراده ی معنای وجدان. «ماذا وجد من فقدک» از ریشه وجد می باشد
  8. استعمال لفظ وجود و اراده ی ذات حق تعالی. اسفار/ج2/ ص 346 و 437 طبع ایران
  9. استعمال لفظ وجود و اراده ی وجود منبسط.
  10. استعمال لفظ وجود و اراده ی نسبت. نسبت در قضیه ی حملیه یعنی رابطه، و رابطه یعنی «است». اسفار/ ج1/ ص 79 و 81 و 82 و 328 طبع ایران. در تعلیقات ابن سینا/ ص 174 و حکمة الإشراق/ ص 67
 گر شود دشمن درونی نیست(عدم اسمی) باکی از دشمن برونی نیست(عدم حرفی)
 مقدمة نهم
 المراد من الماهیة ایضا معناه، لا مفهومه؛ کمعنی الانسان و معنی الواجب و معنی العلة.
 مقدمة دهم
 المراد من الاصالة، هو الاصالة فی التحقق، بمعنی الموجودیة بالذات.
 توضیح ذلک:
 ان الامرین کلیهما - و هما موجودان فی الخارج بوجود واحد - لا یمکن ان یکونا اصیلین؛ لانه لو کان الوجود اصیلا و الماهیة ایضا اصیلة، لکان الوجود موجودا بذاته و کانت الماهیة ایضا موجودة بذاته، لکان کل شیئ شیئین اثنینن. فلابد من ان یکون احدهما موجودا بذاته و الآخر موجودا بنفس ذلک الاول لا بوجود آخر، و معنی الاصالة ان الشیء موجود من دون حیثیة تقییدیة حیث یقال «الوجود موجود» و لا حاجة الی تقیید الموضوع بقید و لا یقال «الماهیة موجودة» الا بارادة ان الماهیة الموجودة موجودة حیث ان الماهیة من حیث لیست الا هی لا موجودة و لا معدومة.
 تبصرة:
 قائل به اصالت وجود می گوید همان طور که «الوجود موجود بالذات و الماهیة موجودة بالوجود»، «الانسان انسان بالذات و الوجود انسان بالانسانیة.»
 مقدمه یازدهم
 المراد من الاعتباریة کون الشیئ موجودا فی عالم الاعتبار فقط؛ کأن یکون خالیا من الوجود و العدم. فان الخالی عن الوجود و العدم لیس الا اعتباریا حیث یعتبر العقل الماهیة خالیة عن الوجود و العدم حتی عن وجودها فی الذهن. [1]
 (وجود به معنای مصداق که مجمع معانی مختلف است نمی آید.
 معنا همان کلی طبیعی است)


[1] - لعقلنا اعتبار عدمه.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo