درس اسفار استاد فیاضی

82/12/23

بسم الله الرحمن الرحیم

 السفر الأول/ المسلک الأول/المرحلة الأولی/ المنهج الأول/ الفصل الرابع فی أن للوجود حقیقة عینیة / ثمرات اصالت وجود/ ثمره چهارم: وجود فرد دارد/قول مختار استاد در وحدت و کثرت فرد وجود/ج1/ ص 44
 ثمرات اصالت وجود
 ثمره ی چهارم
 اقوال در وحدت و کثرت فرد وجود
 ادامه قول صدرا
 مراتب و درجات وجود یعنی چه؟
 مراد از مراتب و درجات، اختلاف به شدت و ضعف نیست. زیرا کثرت وجود دو قسم است، کثرت طولی(که در آن شدت و ضعف هست)، ولی در کثرت عرضی شدت و ضعف ضرورت ندارد. بلکه مراد از مراتب وجود معانی مختلفی است که به وجود واحد موجودند.
 (اینکه منظور از مراتب معانی مختلفی است که به وجود واحد موجود است، به صراحت در کلمات آخوند نیامده است اما شواهدی در کلام او بر این مطلب وجود دارد.
 تشکیک وجود یعنی وحدت در عین کثرت. شدت و ضعف تنها در تشکیک طولی ضروری است که بین شدید و ضعیف رابطه علیت است. اما در تشکیک عرضی لازم نیست تفاوت به شدت و ضعف باشد اگرچه تفاوت به شدت و ضعف نیز ممکن است. بین افراد انسان رابطه تشکیک عرضی است و لازم نیست حتما یک فرد انسان شدید تر از دیگری باشد.)
 قول سوم و مختار وحدت و کثرت فرد وجود
 وجود در عین این که طبیعتی واحد است ولی افراد متکثر دارد و این افراد متکثر کثرت شخصی دارند و وحدت شخصی برای همه معنا ندارد. بله هر موجودی وحدت شخصی دارد.
 (بنابر نظر ما، قول مشائین در تباین وجودات نیز ناظر به همین مطلب است،گرچه دیگران به نحو دیگری تصویر کرده اند. اساس نظر ما این است که تداخل وجودات محال نیست. خدا اگرچه بی نهایت است و همه جا و همه چیز را پر کرده است، اما چنین نیست که جا برای غیر نگذارد. به طور مثال دایره این به مرکز o که از هر طرف تا بی نهایت ادامه دارد. عقل موجودی است به مرکزیت همان نقطة اما محدود است و همیچنین در بقیة موجودات. بلکه می توان گفت تداخل دراجسام نیز محال نیست. نور ذره است و از شیشه رد می شود. در یک نقطه هم شیشه هست هم نور. همچنین است در روح و بدن که روح داخل بدن است و هر جا بدن هست، روح نیز هست اما روح غیر از بدن است. خدا نیز با اینکه همه چیز را پر کرده و بی نهایت است، اما غیر از مخلوقات است و جای آنها را تنگ نمی کند.
 تنها مطابق این نظراست که خلق از عدم معنا پیدا می کند. طبق دو نظر اول ایجاد به معنای اظهار و اعدام به معنای اخفاء است. ملاصدرا می گوید خلق یعنی اظهار. طبق نظر صدرا وجود مصادیق متعدد ندارد بلکه یک مصداق بیشتر ندارد و آن ذات واجب است. معانی و مفاهیم مختلف داریم اما مصداق یکی بیشتر نداریم. اما طبق این نظر وجود دارای مصادیق مختلف است.)

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo