درس اسفار استاد فیاضی

93/02/28

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: بررسی بیانات آخوند مبنی بر اینکه ماهیت حکایت وجود است
و المحکی هو الوجود و الحکایة هی الماهیة.[1]
(عباراتی که مرحوم آخوند دارند که ماهیت حکایت وجود است سند است برای کسانی که گفته اند وجود اصیل است یعنی وجود در خارج است و ماهیت اعتباری است یعنی ظهور وجود است که جایگاهش در ذهن است. ما میگوییم که هرگز نمیشود از آن جمله استفاده کرد برای این مدعا. ماهیت نسبت به وجود و عدم علی السویة است لذا نسبت به ترتب و عدم ترتب آثار مساوی است پس وقتی در ذهن می آید آثار خارج را ندارد. وجود و عدم هم نمیتوانند به ذهن بیایند. ما میگوییم که منظور آخوند این بوده که ماهیت برای نشان دادن وجود است و چیزی دیگری نیست تا وجود را نشان دهد لذا باید بگوییم ماهیت موجود است به وجود در خارج. مؤید تفسیر ما این است که آخوند 13 بیان آورده: )
و یؤید ما ذکرنا أن الآخوند یؤکد علی وجود الماهیة فی الخارج و کونها عین الوجود ببیانات مختلفة تبلغ 13 وجها.
1 أن الوجود و الماهیة أمر واحد فی الواقع بلا تقدم و تأخر و لا معیة.
فراجع:
الأسفار/ ج1/ ص66-67 ثم إن اتصاف الماهیة ... متحدة مع الوجود فی الواقع.
الأسفار/ ج1/ ص69 إذ هما شیء واحد فی نفس الأمر.
الأسفار/ ج1/ ص70-71 و قریب ...
الأسفار/ ج3/ ص269 الوجود أصل کل شیء...ماهیة و وجود.
الأسفار/ ج4/ ص157 الماهیة و الوجود فی کل شیء متغایر...
الأسفار/ ج6/ ص46 لیس معنی عروض ...
المسائل القدسیة/ ص200 اتصاف الماهیة بالوجود ...معنی المذکور.
المشاعر/ فقره 35-36 و أما ... شیئا واحد.
2 أن الوجود و الماهیة الموجودة به متحدان فی الواقع.
تحاد در خارج عین وحدت است چون دو معنا در خارج به وجود واحد موجود میشوند زیرا اتحاد دو طرف میخواهد.)
و یظهر من تعبیره بالاتحاد بعد تصریحه بأنهما فی الواقع أمر واحد أن المراد بالاتحاد کون المعنیین أعنی الوجود و الماهیة فی الواقع أمرا واحدا. و قد صرح فی الأسفار/ ج1/ ص78 بأن الاتحاد هو الهوهویة بل یظهر منه أن الاتحاد و العینیة فی الواقع مترادفان فراجع: الأسفار/ ج3/ ص382 و ج4/ ص153 و ج7/ ص377-378 و مشاعر/ ص73-74.
فراجع لبیان اتحادهما فی الواقع:
الأسفار/ ج1/ ص77-78
الأسفار/ ج1/ ص79
الأسفار/ ج3/ ص286
مفاتیح الغیب/ ج1/ ص418


[1] السفر الأول/ المسلک الأول/ المرحلة الثالثة/ في تحقيق الجعل و ما يتصل بذلك /فصل الثانی/ في الإشارة إلى مناقضة أدلة الزاعمين أن الوجود لا يصلح للمعلولية./ ج1/ ص403

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo