درس اسفار استاد فیاضی
93/12/11
بسم الله الرحمن الرحیم
در
جلسه قبل اخوند از سنخیه، مشابهه را در کلمات عرفا استفاده کردند ودر
این جلسه به بررسی معانی سنخیه میپردازیم
لاریب فی ضروره وجود السنخیه بین العله ومعلولها
الا ان کلماتهم فی تفسیر السنخیه علی وجهین
الوجه الاول: ان السنخیه لیست عباره عن المشابهه فضلا عن المماثله وانما عباره عن وجدان العله خصوصیه هی المبدا لصدور المعلول عنها و قد لا یقدر العقل علی ادراک حقیقه تلک الخصوصیه
فراجع اسفار جلد 2 صفحه 219[1] فإنه لا بد أن تكون للعلة خصوصية بحسبها يصدر عنها المعلول المعين دون غيره و تلك الخصوصية هي المصدر في الحقيقة و هي التي يعبر عنها تارة بالصدور
الوجه الثاتی ان السنخیه عباره عن المشابهه و هو ان یکون العله مشتمله علی معنا یوجد مثله فی المعلول مثل کارد که تاثیر در پنیر میگذارد
واستدل للقول الاول بانه
1: لو لم تکن العله واجده لخصوصیه هی المبدا لصدور المعلول، لجاز صدور کل شیئ من کل شیئ
لکن التالی با طل
اقوی بودن غیر از سنخیه است و درسنخیه اقوی بودن نخوابیده و این سنخیه که اقوی بودن را نمی فهماند در معلول هم هست واین تناسب دو طرفی میاشد
فقط عله فاعلی باید اقوی باشئد نه عله قابلی یا معدات و در انها هم سنخیه میخواهد
نکته: عله من نیستم برای حرکت دستم بلکه همین که دست را روی میز تکان میدهی اراده خداست به دلیل اینکه شما در سکون دست همین که ثابت نگه میداری مسلما مستند به من نیست همین اراده خداست یا شما سوزن روی اب نگهداشنتی همی که رها کنی تمام میشودپس خدادارد وجود به ما میدهد و مثل سوزن روی اب قوامش به عله است و سوزن در مال دوم یا ما در مثال اول هیچ کاره نیستیم فقط خدامیخواهد ما با اراده این وسیله بودن برای اراده الهی را انجام دهیم
لاریب فی ضروره وجود السنخیه بین العله ومعلولها
الا ان کلماتهم فی تفسیر السنخیه علی وجهین
الوجه الاول: ان السنخیه لیست عباره عن المشابهه فضلا عن المماثله وانما عباره عن وجدان العله خصوصیه هی المبدا لصدور المعلول عنها و قد لا یقدر العقل علی ادراک حقیقه تلک الخصوصیه
فراجع اسفار جلد 2 صفحه 219[1] فإنه لا بد أن تكون للعلة خصوصية بحسبها يصدر عنها المعلول المعين دون غيره و تلك الخصوصية هي المصدر في الحقيقة و هي التي يعبر عنها تارة بالصدور
الوجه الثاتی ان السنخیه عباره عن المشابهه و هو ان یکون العله مشتمله علی معنا یوجد مثله فی المعلول مثل کارد که تاثیر در پنیر میگذارد
واستدل للقول الاول بانه
1: لو لم تکن العله واجده لخصوصیه هی المبدا لصدور المعلول، لجاز صدور کل شیئ من کل شیئ
لکن التالی با طل
اقوی بودن غیر از سنخیه است و درسنخیه اقوی بودن نخوابیده و این سنخیه که اقوی بودن را نمی فهماند در معلول هم هست واین تناسب دو طرفی میاشد
فقط عله فاعلی باید اقوی باشئد نه عله قابلی یا معدات و در انها هم سنخیه میخواهد
نکته: عله من نیستم برای حرکت دستم بلکه همین که دست را روی میز تکان میدهی اراده خداست به دلیل اینکه شما در سکون دست همین که ثابت نگه میداری مسلما مستند به من نیست همین اراده خداست یا شما سوزن روی اب نگهداشنتی همی که رها کنی تمام میشودپس خدادارد وجود به ما میدهد و مثل سوزن روی اب قوامش به عله است و سوزن در مال دوم یا ما در مثال اول هیچ کاره نیستیم فقط خدامیخواهد ما با اراده این وسیله بودن برای اراده الهی را انجام دهیم
[1] فإنه لا بد أن تكون للعلة
خصوصية بحسبها يصدر عنها المعلول المعين دون غيره و تلك الخصوصية هي المصدر في
الحقيقة و هي التي يعبر عنها تارة بالصدور و مرة بالمصدرية- و طورا بكون العلة
بحيث يجب عنها المعلول و ذلك لضيق الكلام عما هو المرام- حتى إن الخصوصية أيضا لا يراد بها المفهوم الإضافي بل أمر مخصوص له
ارتباط و تعلق بالمعلول المخصوص و لا شك في كونه موجودا و متقدما على المعلول
المتقدم على الإضافة العارضة لهما و ذلك قد يكون نفس العلة إذا كانت العلة علة
لذاتها و قد يكون زائدا عليها.[1]
فإذا فرض العلة بما هي به علة بسيطا حقيقيا و يكون معلولة أيضا بسيطا[1] حقيقيا و بعكس النقيض كل ما كان
معلوله فوق واحد ليس بعضها بتوسط بعض فهو منقسم الحقيقة إما في ماهيته أو في
وجوده
الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، ج2، ص: 206
الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، ج2، ص: 206
