درس تفسیر مرحوم استاد حسین گرایلی(ره)

موضوع: تفسیر سوره آل عمران آیه 159

ایه ی مورد بحث ایه ی 159سوره ی مبارکه ی ال عمران بود ایه این بود ﴿فبما رحمةمن الله لنت لهم﴾ مای فبما زایده است یعنی به سبب رحمت خدا شما نرم لین خوش اخلاقید نرمی ونرمش در مقابل مردم ﴿ولكنت فظاغلیظ القلب﴾اگر خشن بودی تندخو بودی غلیظ القلب می گن یکی از موجبات سکته غلظت خون است اگر سخت دل بودی ﴿لانفضوا من حولک﴾ مردم از اطرافت پراکنده می شدند موفقیت یکی از عواملی که پیغمبر اکرم دینش الحمدلله گسترده شد یک چندتا دستور خدا به پیغمبر داد یکیش را گفتیم وان این بود فرمود ﴿فاعف عنهم﴾با مردم تو جامعه هستی قطعا چیزهای دیگه هست ما راجع به این کلمه فاعف عنهم روایات زیادی را خواندیم اخرین روایت یا اخرین دسته از روایات این بود که کارهای ما زیر نظر پیغمبر و ائمه است انها ناظرند و یکی دوتا روایت هم خواندیم که گناه باعث اذیت انهاست همه ی امت تازه معصوم 14معصوم هستن بقیه همه غیر معصومند پس همه پیغمبر را می شه تقریر کرد اذیت کرده اند و اذیت می کنند ولی خوب پیغمبر نفرین کند همه از بین برند نه فاعف عنهم چرا این بحث و چرا این ایات را انتخاب کردیم ان را هم گفتیم کار ما کار این راستاست ما هم اگر بخواهیم در کارمون موفق باشیم باید همین جور عفو نسبت به کسانی که به ما اهانت کردند حالا حساب کفار و اشداءعلی الکفار همین پیغمبری که اینجا فاعف عنهم دارد انجا اشداءعلی الکفار است این محور تمام بریم تو محور دوم ﴿واستغفر لهم﴾ پس انسانها یک رابطه با پیغمبر دارند یک رابطه با خدا دارند اگر گناه مایه ی اذیت پیغمبر و ائمه است پس پیغمبر و ائمه را اذیت کنی خدا را اذیت کردی اذیت دیگران پیغمبر موظف شده مامور شده که استغفار کند برای دیگران واستغفر لهم اولا استغفار به دیگران گناه چیست که یکی از اثارش این است که مایه ی اذیت پیغمبر است مایه ی اذیت فرشتگان است ان روایت حضرت جواد خوانده بودیم فرموده بود ﴿الان فقط اذیتنی و اذیتهم﴾ هم با یک ادعایی یا من را اذیت کردید یا فرشته ها را اذیت کردید خوب اگر پیغمبر و ائمه اذیت شوند خدا هم اذیت شده گناه چه هست برای تقریب این مطلب باید یک نکته ای را اشاره کنیم که تمام این صبحها از بدو خلقت تا کنون وتا انقراض این عالم همش تقسیم میشوند یا الهی هستند و یا عادی الهیون این عالم چه کسانی هستند انهای که مبدا را قبول دارند معاد را قبول دارند انبیا و رسالت انبیا را قبول دارند مادین میگن ماده است و تطورات ماده تو الهیون بار الهیون این عالم به دو بخش تقسیم می شوند یا معصومند ویا غیر معصوم معصوم انانی هستند که گناه نمی کنند بلکه فکر گناه هم نمی کنند مثل زیبایی اقایی زده بود ولی مثل عمومی نیست می گفت هر انسانی قادر است محصولات خودش را بخورد قدرتش را دارد ولی اصلا فکرش را نکرد چرا چون اینقدر براش روشن است محصول را تهیه کردی انچه از خودش خارج می شه ولی اصلا فکرش را نکرد با اینکه قدرت دارد پس یا معصومند یا غیر معصوم انبیا معصومند ﴿لا نفرق بین احد منه﴾ اگر در قران مجازاتی برای پیامبری نقل شده این چیه این که معصوم است می فرماید مجازات انبیا اگر جایی ذکر شده او مجازات بر ترک اولی لست ترک اولی چیه ساده مثل بگیم بنده طلبه ام و ملبس هم هستم حالا یک ساندویچ بگیریم تو بازار بدو بدو گاز بزنی و بخوری این حرام نیست هیچ رساله ای ننوشته دویدن حرام است بلکه ورزش این همه سفارش می شه ﴿افضل مشی﴾ بهترین دواها پیاده روی است ولی این دویدن و نان گاز زدن و این حرفها ممکن یک موسسه ای که مربوط به روحانیت باشه گزارش بدن یک مجازاتی هم بکنند بگن سه ماه شما از شهریه ی حوزه محرومید یا از درسها محرومید در میان انبیا حضرت یونس مجازات شده حالا ببینید مجازات یک ترک اولی چی هست تا برسد به مجازات گناه تا برسیم ببینیم که چه بدبختی است که ادم یک گناه مرتکب میشه این گناه چه پیامدهای سنگین دارد پیغمبر اخرالزمان بعد از اینکه خدا به او دستور دا فاعف عنهم به پیغمبر فرمودند واستغفر لهم برای اینها طلب امرزش هم بکن قران می فرماید ﴿لیونس لمن المرسلین﴾ جزء پیغمبران و جزءفرستاده های خدا ﴿اذ ؟ الی الفلک المشعون﴾ حضرت یونس امام عبد عابد فرار کرده به طرف کشتی کشتی هم پر خوب این هیکل ملکوتی می شناختند ناخدا وبقیه یا نمی شناختند خلاصه جاش دادند وسط دریا تجهیزات ان زمان مثل این زمان نبوده این ماهی ها (هم تازه جدید نیستند که بعضی ماهی ها یک تن وزنش دو تن وزنش اخیرا که تلوزیون می گفت بیست متر طول داشته و چقدر وزن )جلوی کشتی ها را میگرفتند طعمه می انداختند برای اینها فساحم سهم قرعه است قرعه زدند به نام یونس در امد ﴿فساحم من کان من المعتضین﴾ بعضی ها می گفتند قرعه تکرار شد و به نام یونس درامد و حضرت یونس را انداختند ﴿فلتقمح الحوت وهومبین﴾ ماهی بلعید حضرت یونس را البته ان ماهی حالا چند تن بوده حضرت یونس از گلوی ماهی رد شدو بازداشت شد به ما میگن که اقا جزءمستحبات اسلام است که بین نماز مغرب و عشا نماز غفیله را بخوانید از نظر فقهی هم بحث می کنند ایا نماز غفیله با ان دو رکعت تداخل می کند این هم نافله است ان هم نافله است می شه ان دو تا دورکعتی نافله ی مغرب یک نماز غفیله بخوانیم یک دو رکعت دیگر هم نافله بعضی ها می فرمایند به نظر می رسد که مشکلی ندارد این حالا این نماز غفیله چیه نماز غفیله زنده نگهداشتن این خاطره است حمد را که خواندی ﴿وذالنون ذهبا مغاضبا﴾ صاحب ان که خشمگین رفت فظن لن نقدر علیه )گمان می کرد که ما بر او ذیغ نمی گیریم شب لیلةالقدر را که لیلةالقدر می گن می گن ان قدر فرشته ها به زمین نازل می شوند که زمین گویا تنگ است البته انها جسم لطیفند با ماها تزاحم و اصطکاک ندارند ﴿فظن لن نقدر علیه﴾ ولی وقتی می گیم بازداشت شد در شکم ماهی زندانی شد حالا دستور خدا هم این است که معده کار نکند به هر حال حضرت یونس باز داشت شد توی یک زندانی که خود زندان جان دارد در روایت است که جهنم هم جان دارد ما خیال می کنیم جهنم یک مکانی است مثل زندان ابو غریب حضرت یونس در شکم ماهی چون یک زندانی است که ملاقاتی ندارد چون خود ان زندان هر ساعتی دهها کیلومتر سرعت دارد ای جوری ثابت نیست فقط یک کس یک کسی که با اوست (یا انیس من لا انیس له و یا صاحب من لا صاحب له ویا رفیق من لا رفیق له )فقط خدا خدا رحمت کند مرحوم ایت الله فلسفی را ایشان می فرمودند به وادی مسجور رسیدند حالا دستگاههای کنترل کننده ی عالم دریاها قوی تر از دنیا چگونه بود دید صدای ادمیزاد میاد (سبحانک انی کنت من الظالمین )قارون انجا زندانی بود ارتباط بر قرار کرد کیستی گفت من یونس نبی هستم گفت اینجا؟ گفت فعلا نصیبم اینجا شد و خلاصه یکی از چیزهایی که سوال کرد گفت از موسی چه خبر موسی کلیم الله که جز برای خدا قدم نمی کرد گفت موسی از دنیا رفت گفت برادرش هارون ؟او هم از دنیا رفت خواهرش گلسوم او هم از دنیا رفت

نتیجه اینکه نسبت به دیگران بخصوص فامیل یک اه دلسوزانه ادم می تونه کمک بکند زیر بغل طرف را بگیرد حضرت یونس انجا گفت ﴿سبحانک انی کنت من الظالمین﴾﴿وکذلک ینجی المومنین﴾ ما یونس را نجات دادیم اونی که محل شاهد برای اثبات این مدعای ما این ایه است این جمله ای از ایه ﴿فلو لا انه کان من المسبحین الی یوم یبعسون﴾حضرت یونس را کی بازداشت کرد خدا فرمود همین که جناب یونس نمی گفت ﴿سبحانک انی کنت من الظالمین﴾ اعتراف نمی کرد توبه نمی کرد (للبس فی بطنه )باید در شکم ماهی می ماند تا کی تا انقراض عالم این مجازات یک ترک اولی است 14قرن از نزول این ایه گذشته سه چهار قرن بیشتر جریان حضرت یونس اتفاق افتاده تا قیام قیامت کی ﴿یسئلونک عن الی ربک منتها ولو لا انه کان من المسبحین للبس فی بطنه الی یوم یبعسون﴾ اگر جناب یونس نمی گفت ﴿سبحانک انی کنت من الظالمین﴾ باید در شکم ماهی می ماند تا انقراض این عالم این یکی از ایاتی است که استدلال می کنند بر امکان طولانی بودن عمر چه برای انسان چه برای حضرت یونس باید می ماند در شکم ماهی این مجازات ترک اولی حالا مجازات گناه چقدر است ترک اولی که ممنوع هم نیست مثل مکروه می ماند این مجازاتش است مجازات گناه را در روایاتی که امده حضرت صادق فرمود (ان العبد لیقبس علی جنب )برای یک گناه صد سال زندانی دارد از سالهای دنیا یا سالهای اخرت که هرروزش پنجاه هزار سال است قطعا از سالهای اخرت است چرا به جهت اینکه ان ترک اولی زندانی تا انقراض عالم دارد خوب با این بدبختی چه کار باید کرد (سوالی پرسیده شد ) بله راجع به حضرت یوسف دو سه تا روایت داریم اینکه دیر جنبیده برای پیاده شدن

ایشان پیاده شد پدر و پسر همدیگر را بغل کردند ( )هنوز معانقه تمام نشده بود جبرئیل نازل شد این لحن خیلی شدید است مثل اینکه گفتند( )چرا زیر بار سجده ی ادم نرفتی ما امر کردیم حضرت یوسف می گه جناب جبرئیل میگه که (یا یوسف )بعد تو یک روایت دارد که (فخرج نور من راحته)نور از کف دستش رفت بیرون یک روایت دارد (فخرج نور من بین اصابه)مثل یک گلوله ی منور نور از لای انگشتانش رفت بیرون حضرت یوسف تعجب کرد گفت به جبرئیل ما هذه ؟ این چی بود از دستمون رفت بیرون ( ) دیگه از نسل تو پیغمبری برافتاد پس یکی از مجازاتهای خدا این است که نسل شایسته را از ادم بگیرد ویکی از پیامد های بی احترامی به پدر و مادر

خوب حالا بگذریم یک جا در قران داریم که ﴿ولو انه کان من المسبحین للبس فی بطنه الی یوم الیبعسون﴾تا روز قیامت باید در شکم ماهی می ماند گناه صد سال هرروزش پنجاه هزار سال ببین سر از کجا در میاره باید چه کار کرد هیچی باید رفت به سراغ دواش چارش ما معصوم که نیستیم لغزش هم که هست تو زندگی ما یکی از راههای چارش اینه که بری در خانه ی پیغمبر پیغمبر برات استغفارکند پیغمبر بعد از فاعف عنه واستغفر لهم را خدا فرمود دستور خداست انی که به نفع انسانیت و به نفع امت است استغفار کنید طلب امرزش کنید دعای پیغمبر هم مستجاب است البته ایه ی دیگه تو سوره ی نسا هست ﴿ولو انهم ظلموا انفسهم جاووک﴾ اگر انها یعنی امت که ظلم به نفس کردند امد در خانه ی شما ﴿فاستغفرو له رسول﴾ انها هم استغفار کردند پیغمبر هم استغفار کرد ﴿ووجدالله التقوی و﴾ راجع به پیغمبر ما ان روایت (حیاتی خیر لکم ومماتی خیر لکم