< فهرست دروس

درس خارج اصول آیت الله خلخالی

90/01/16

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع بحث : مقدمات بحث اجتماع امر و نهي

بررسي اقسام ياد شده در مقدمه نهم

قسم چهارم

 قسم چهارم به دو صورت تقريب مي شود:

علم اجمالي داريم كه يكي از دو طرف كاذب است و لذا فقط احد الطرفين بايد ملاك داشته باشد، اين قسم در باب تعارض داخل مي شود. اگر در همين قسم، علم اجمالي نداشته باشيم، يعني بشود گفت كه هر دو طرف ملاك داشته باشد در اين صورت وارد بحث اجتماع امر و نهي و تزاحم در مناطات مي شود و لذا بايد اقوي الملاكين را مقدم كرد و لو اينكه دليل ديگر در دلالت اقوي باشد.

 اين قسم به باب تعارض و مرجحات سندي كاري ندارد.

 مفصّل اين بحث در تنبيه دوّم مي آيد.

تقريب مطلب

 اين احتمال (صحت دو روايت) طبق قواعد است و اطلاقات حجيت خبر واحد هر دو خبر را حجت مي كند و در نتيجه دو دلالت پيدا مي شود: دلالت مطابقي بر وجوب يا حرمت و دلالت التزامي بر مناط و ملاك پيدا مي شود، حال تزاحم بين دو مناط كه مدلول التزامي هر دليل است پيدا مي شود.

نقد و بررسي

اگر كسي مثل اشعري بگويد احكام تابع ملاكات نيست، در اين صورت فرض ما در تغارض داخل مي شود نه در اجتماع امر و نهي تا كنون تزاحم در ملاكات و تزاحم در ملاك امتثال داشته ايم، تزاحم در ملاكات به شارع مربوط مي شود. تزاحم در مقام امتثال روي اهم و مهم در ملاكات است.

 حال اگر مقصود آخوند از تزاحم مقتضيين، تزاحم ملاكات عند الله است اشكالش اين است كه اين مطلب به ما ربطي ندارد و حلّش به يد خود شارع است. و اگر مقصود تزاحم امتثالي باشد در مورد بحث ما ربطي ندارد زيرا در باب تزاحم امتثالي نيست.

 شما قسم سوّمي به اسم تزاحم دو دليل را مطرح كرده ايد و به نظر مي رسد پاسخ اين تزاحم در باب تعارض است، چون دو دليل با يكديگر مزاحمت دارند و به ملاكات كاري ندارند.

اشكال آيت الله خوئي ره

 سيدناالاستاذ اشكال مي كند كه ما يك معناي صحيحي براي عبارت مرحوم آخوند فهم نكرديم.

مقدمه دهم

كيفيت كشف و احراز ملاك

 فهرست اجمالي كشف ملاك در كلام مرحوم آخوند ره به اين ترتيب است:

اجماع و مثل آن خود دو دليل تصريح كند به دلالت مطابقي كه داراي مناط است. خواه قائل به جواز باشيم يا امتناع حكم فعلي به دلالت التزامي بر مناط حكم فعلي پس از حمل بر دلالت اقتضائي

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo