بحث اخلاقی:

امام حسن عسکری علیه السلام می فرماید: حُبُّ الْأَبْرَارِ لِلْأَبْرَارِ ثَوَابٌ لِلْأَبْرَارِ وَ حُبُّ الْفُجَّارِ لِلْأَبْرَارِ فَضِيلَةٌ لِلْأَبْرَارِ وَ بُغْضُ الْفُجَّارِ لِلْأَبْرَارِ زَيْنٌ لِلْأَبْرَارِ وَ بُغْضُ الْأَبْرَارِ لِلْفُجَّارِ خِزْيٌ عَلَى الْفُجَّارِ[1]
ایشان در فقره ی اول می فرماید: نیکان اگر نیکان را دوست بدارند ثوابی برای آنها است

در فقره ی دوم می فرماید: فاجران گاهی خوبان را دوست دارند و این نشانه ی فضیلتی برای خوبان است. افراد فاسد و فاجر اگر منافعشان با نیکان تضاد پیدا نکند نیکان را دوست می دارند زیرا اگر مثلا بخواهند امانتی را نزد کسی بگذارند به سراغ انسان های درستکار می روند نه اینکه به سراغ فاجری مانند خود بروند. حتی جوانانی که بعضا فاسد هستند هنگام ازدواج کردن به سراغ خانواده ی خوب و سالم می روند. این فضیلت برای نیکان یک نوع فضیلت است که حتی بدکاران هم آنها را دوست دارند.

در فقره ی سوم می فرماید: اینکه بدکاران در بعضی موارد با درستکاران عداوت و دشمنی دارند خود یک نوع زینتی برای درستکاران است و بغض آنان به ابرار چیزی از ابرار کم نمی کند. اینکه فجار از ابرار بدشان می آید دلیل بر این است که ابرار مانند آنها نیستند و این خود زینتی برای ابرار است.

در فقره ی چهارم می فرماید: اینکه ابرار با فجار عداوت و دشمنی دارند سبب رسوایی بدکاران است زیرا دیگران می گویند: اگر آنها انسان های خوبی بودند چرا انسان های درستکار با آنها دشمنی می کنند. اگر انسان فاسقی از کسی بدگویی کند مردم به بدگویی او اعتنا نمی کنند ولی اگر کسی نیکوکار باشد و از کسی بدگویی کند به حرف او ترتیب اثر می دهند.

این فقرات نشان می دهد که نیکوکاران در هر چهار مورد برنده اند از این رو باید از خداوند خواست که ما را با ایشان محشور کند. ابرار همان کسانی هستند که سوره ی دهر در فضیلت آنها وارد شده است آنجا که خداوند می فرماید: ﴿إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً﴾[2] و هجده آیه ی متوالی در شأن آنها وارد شده است. البته خمسه ی طیبه برترین مصداق این آیات اند ولی شیعیان ایشان نیز می توانند مصداق آیات فوق باشند.

دعاهای روزهای هفته حاوی مضامین بالایی است در یکی از این دعاها می خوانیم: اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ جُنْدِكَ فَإِنَّ جُنْدَكَ هُمُ الْغَالِبُونَ وَ اجْعَلْنِي مِنْ حِزْبِكَ فَإِنَّ حِزْبَكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ وَ اجْعَلْنِي مِنْ أَوْلِيَائِكَ فَإِنَّ أَوْلِيَاءَكَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون‌.[3]
باید سعی کرد که از ابرار شد و با ابرار بود که با این کار اتحاد به وجود می آید. همچنین باید روح گذشت در میان ما بسیار شود.

موضوع: عدم جواز اشتراک در قربانی در منی

درباره ی اینکه آیا در مراسم حج می توان یک قربانی برای چند نفر انجام داد یا نه سه دست روایت داشتیم:

گروه اول می گفت هر نفر باید یک قربانی جداگانه انجام دهد.

گروه دوم مطلقا اشتراک را جایز می دانست و در آن قید ضرورت وجود نداشت.

گروه سوم اشتراک را مقید به حالت ضرورت می کرد.

برای جمع بندی لازم است به فتاوای عامه نیز مراجعه کنیم:

ابن رشد اندلسی در کتاب بدایة المجتهد در باب کتاب الضحایا می گوید: المسألة الرابعة و هی عدد ما یجزی من الضحایا عن المضحیین فانهم اختلفوا فی ذلک فقال مالک: یجوز ان یذبح الرجل الکبش او البقرة او البدنة مضحیا عن نفسه و عن اهل بیته الذین تلزمهم نفقتهم بالشرع و کذلک عنده الهدایا (قربانی های مکه) و اجاز الشافعی و ابو حنیفة و جماعة عن ینحر الرجل البُدن عن سبع و کذلک البقرة مضحیا او مُهدیا (چه قربانی در شهرها باشد و چه در منی) و اجمعوا علی ان الکبش لا یجزی الا عن واحد الا ما رواه مالک من انه یجزی ان یذبحه عن نفسه و عن اهل بیته[4]

از این عبارت استفاده می شود که قول به اشتراک در فتاوای عامه زیاد است و آن را مقید به ضرورت نکرده اند.

ان شاء الله در جلسه ی بعد این جمع بندی را کامل می کنیم.