< فهرست دروس

درس تفسیر قرآن آیت الله مکارم

92/05/01

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع: آیه ی 33 سوره ی احزاب
 خداوند متعال در آیه ی 33 سوره ی احزاب می فرماید: وَ قَرْنَ في‌ بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى‌ وَ أَقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتينَ الزَّكاةَ وَ أَطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً [1]
 خداوند در آیات 32 تا 34 سوره ی احزاب همسران پیامبر اکرم (ص) خطاب می کند و در این آیات هفت دستور به آنها داده می دهد.
 در دستور سوم می خوانیم: (وَ قَرْنَ في‌ بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى‌) ای همسران پیامبر در خانه های خود بمانید و در میان جمعیت به صورتی که زنان در زمان جاهلیت آشکار می شدند ظاهر و آشکار نشوید.
 اولین مسأله تفسیر (وَ قَرْنَ في‌ بُيُوتِكُنَّ) است آیا زنها باید در خانه، خانه داری کنند و از منزل خارج نشوند یا اینکه می توانند در خارج از منزل مشغول به کاری باشند؟
 در اینجا افراط و تفریط هایی وجود دارد:
 اولا یک سری کارهایی است که زنان برای انجام آن اولویت دارند مانند اینکه طبیب و پرستار زن، زن باشد، قابله ها و طبیب های سزارین زن باشند. همچنین است دبیر مدرسه ی دخترانه که خانم ها آن را به عهده گیرند. بر این اساس بر طبق واجب کفایی باید بعضی از زنان درس بخوانند تا این مشاغل را به عهده بگیرند. این کارهای خارج از خانه نه تنها جایز است بلکه گاه واجب هم می شود.
 اما زائد بر آن مانند کار کردن زن در اداره و مانند آن. در این خصوص افراط و تفریط وجود دارد. توضیح اینکه در صورتی که کار او در خارج از خانه با تربیت فرزندان و اداره ی امور منزل مزاحمتی ایجاد نشود کار او در خارج از منزل اشکال ندارد ولی در صورت مزاحم نمی شود. اگر مرد و زن هر دو مشغول کار باشند و بچه را به شیرخوارگاه و یا کودکستان بفرستند و بعد هر دو خسته و کوفته به خانه بر گردند و نتوانند به فرزندان اظهار محبت کنند و یا در تربیت آنها بکوشند. این فرزندان از لحاظ محبت روحی اشباع نمی شوند و بعد که ابوین آنها پیر شدند دیگر حوصله ی نگهداری پدر و مادر خود را ندارند.
 نباید تصور کرد که خانمی که در خانه است و فرزندان را تربیت می کند کمبود شخصیت دارد. چنین نیست بلکه او مشغول جهاد است و شخصیات برجسته از دامان زنان برجسته برخواسته اند. معروف است که می گویند: زنان با یک دست گاهواره و با دست دیگر دنیا را تکان می دهند.
 اما تفسیر (وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى):
 زنان دوران جاهلی روسری داشتند ولی لبه های روسری را پشت شانه می انداختند و در نتیجه گوش و گوشواره و مقداری از گردن و سینه عریان می مانند. خداوند در این آیه می فرماید: مانند آنها نباشید بلکه گردن و گوش و سر و سینه ی خود را بپوشانید.
 این آیه نیز علاوه بر آیات صریح قرآن در مورد حجاب، جزء آیات حجاب به حساب می آید. قانون اشتراک در تکلیف هم می گوید که هرچند همسران پیامبر مخاطب در این آیه هستند، ولی این حکم شامل تمامی زنان می باشد.
 نکته ی مهم دیگری که در اینجا هست این است که مراد از جاهلیت اولی چیست و چرا خداوند می فرماید: (تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى)؟
 بسیاری از مفسران معاصر بر این عقیده هستند که این آیه به صورت معجزه آسا زمان ما را پیش بینی کرده است و اینکه عصر ما جاهلیت دوم است. کتابی هم تحت عنوان (جاهلیة القرن العشرین) نوشته شده است.
 ایراد نشود که دنیای امروز دنیای علم و دانش و فناوری است. چگونه می شود که این عصر را عصر جاهلیت دوم نامید؟
 جواب اینکه جاهلیت عرب پنج ویژگی داشت باید دید آیا این ویژگی ها در زمان ما هم هست یا نه
 ویژگی اول خونریزی زیاد بود؛ قبیله ها با یک بهانه ی کوچک خون یکدیگر را می ریختند. در زمان ما هم این گونه خونریزی ها به شکل وسیع تری وجود دارد. در جنگ جهانی اول بیست میلیون و در جنگ جهانی دوم سی میلیون کشته شدند و به همین مقدار ناقص الخلقه و مجروح شدند.
 امروزه هم در سوریه تا به حال صد هزار نفر کشته شدند و در بسیاری از کشورهای اسلامی هر روز کشته هایی ثبت می شود.
 حتی در زمان جاهلیت افراد در میدان جنگ به نبرد مشغول می شدند و دیگر به زنها و کودکان کاری نداشتند ولی امروزه همه را می کشند.
 ویژگی دوم مربوط به مسائل مرتبط به بدحجابی و بی حجابی است.
 برهنگی در عصر ما از زمان جاهلیت هم بدتر است. در بعضی از کشورهای اروپایی کلوپ هایی است که در آنها زن و مرد لخت مادرزاد شرکت می کنند. این کارها در زمان جاهلیت مرسوم نبود.
 ویژگی سوم مسائل مربوط به فحشاء است. در عصر جاهلیت زنان آلوده ای بودند که بالای درب خانه ی خود پرچم نصب می کردند و به (ذوات الاعلام) مشهور بودند.
 ولی در عصر ما مجلاتی است که زنان در آنها خود را برای مسائل جنسی معرفی می کنند.
 ویژگی چهارم زنده به گور کردن دختران در زمان جاهلیت عرب است. در زمان ما هم همین کار به شکل سقط جنین مرسوم است. در دنیا در بسیاری از کشورها سقط جنین به شکل قانونی انجام می شود و از لحاظ قانون مجاز به انجام این کار هستند. همچنین در کشورهایی که چنین قانونی نیست به شکل غیر قانونی انجام می گیرد.
 ویژگی پنجم مسأله ی اعتقاد به خرافات در زمان جاهلیت عرب است. آنها کارهای خرافی عجیبی را انجام می دادند، در مورد غول بیابانی عقیده های داشتند، و یا بتی از خرما درست می کردند و بعد در زمان قحطی آن را می خوردند.
 امروزه هم چنین خرافاتی وجود دارد که از جمله می توان به شیطان پرستی اشاره کرد که از غرب شروع شده و به محیط ما هم رخنه کرده است. همچنین است خرافات دیگر که در غرب و دنیای متمدن وجود دارد.
 تمدن امروز صنعتی است نه انسانی. اگر تمدن انسانی بود این همه کشت و کشتار و فحشاء و خرافات وجود نداشت.
 بنا بر این آیه ی فوق حاوی یک پیشگویی معجزه آسا است که خداوند به زنان پیامبر اکرم (ص) می فرماید: مانند جاهلیت اول بیرون نیایید. جاهلیت دوم هم زمان ماست.
 ما از غرب علوم و صنایع جدید و پیشرفت های جدید را استفاده می کنیم ولی نباید تابع فرهنگ آنها شویم.
 


[1] احزاب/سوره33، آیه31

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo