موضوع : واجب موقت

 اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. رب اشرح لی صدری و یسرلی امری واحلل عقدﺓ من لسانی یفقهوا قولی.

 راجع به واجب موقت یک مسئله ای مانده است مسئله خوبی هم هست و آن این است که حرفهایی که گذشت راجع به واجب موقتی بود که واجب مقید به وقت شده باشد که صحبتش را کردیم و استصحابش را هم دیروز صحبت کردیم.

 و اما اگر این وقت قید برای مستحبات شد باز همین را بگوییم یا نه؟ مشهور در میان قدماء فرموده اند نه، برای این که قید در مستحبات از باب تعدد مطلوب است نه از باب قید و مقید همین طور که مرحوم آخوند راجع به تسامح در ادله سنن نسبت به قدماء می دهند که قدماء می گویند که قانون تسامح در ادله سنن برای ما مستحب درست می کند همین جور قدماء گفته اند که قیودات در مستحبات برای ما تعدد مطلوب درست می کنند دیگر تفاوت هم نمی کند این قید زمان باشد یا زمانی مثلا گفته است که راجع به نماز واجب اقم الصلاه لدلوک الشمس الی غسق اللیل و قرآن الفجر ان قرآن الفجر کان مشهودا نماز ظهر و عصر وقت دارد نماز مغرب و عشاء وقت دارد نماز صبح هم وقت دارد خب دیروز حرفهایش را زدیم.

 اما اگر بگوییم و من اللیل فتهجد به نافله لک عسی ان یبعثک ربک مقاما محمودا بعد بگوید که نصف شب تا طلوع فجر گفته اند این قیدی که در این جا آمده از باب تعدد مطلوب است لذا می تواند نماز شب را اول شب بخواند می تواند نماز شب را بین الطلوعین بخواند می تواند نماز شب را در روز بخواند اگر از نصف شب تا اول اذان صبح خواند که روایت دارد هر چه دیرتر و نزدیکتر به اذان صبح ثوابش بیشتر است خب این وقت فضیلت اما اگر این وقت را مراعات نکرد تعدد مطلوب است یعنی از نصف شب تا اول اذان صبح مطلوب است مطلوب بالا بین الطلوعین مطلوب است مطلوبش پایین تر الافضل فالافضل اسمش را می گذارند تعدد مطلوب.

 راجع به مثلا حالا آن جا که زمان هم نباشد گفته است مثلا نماز جعفر طیار بخوان با 300 تا سبحان الله و الحمد لله این 300 تا سبحان الله را نمی گوید چهار رکعت نماز می خواند به عنوان نماز جعفر طیار گفته اند درست است برای این که آن قید تعدد مطلوب بوده، نماز اول ماه خب نماز اول ماه را می دانید که در رکعت اول باید 30 تا قل هو الله در رکعت دوم 30 تا انا انزلناه این حالش را ندارد یا وقتش را ندارد خب اگر می تواند توی راه درست است حالا اصلا یک دفعه می خواهد نخواند طوری نیست دو رکعت نماز اول ماه می خواند مثل نماز صبح بدون این که در رکعت اول انا انزلناه را بگوید در رکعت دوم قل هو الله را دو رکعت نماز اول ماه گفته اند درست است من باب تعدد مطلوب و نسبت می دهند به فقهاء که فقهاء گفته اند این قیودات چه زمان چه زمانی مثل این مثالهایی که زدم همه از باب تعدد مطلوب است خدا رحمت کند مرحوم آیت الله آقای زنجانی یک دفعه من یک چیزی از ایشان سؤال کردم مرحوم آسید احمد زنجانی پدر این آقای شبیری که الان از مراجع است آن هم از مراجع بزرگ بود انصافا خیلی ملا بود و متقی و خیلی بالا بود و ایشان نماز نوافلش ترک نمی شد اما نوافل ظهر و عصر را توی راه می خواند بعد از نماز عصر یعنی نماز ظهر و عصر را می خواندند بعد راه می افتادند و بعضی اوقات که من با ایشان خانه ما نزدیک بود با هم می رفتیم می دیدم دارند نماز می خوانند این 16 رکعت نماز را از توی مدرسه فیضیه تا خانه می خواندند دیگر نه رکوعی، ذکر رکوع بود و نه سجده ای، ذکر سجده بود، الله اکبر تا السلام علیکم و رحمه الله و برکاته 16 رکعت نماز این جوری می خواندند خب الان توی رساله ها هم هست مسلم هم هست هیچ اشکال هم ندارد آن وقت این مرادم است ایشان به من می گفتند که همین مثال مشهور هرچه پول بدهی آش می خوری نظیرش حضرت امام هم راجع به زیارت عاشورا می گفتند این زیارت عاشورا خیلی زیارت خوبی است از قدسیات هم هست امام باقر علیه السلام می فرماید این زیارت از خداست سندش هم خوب است خیلی عالی است اما یک مقدمه دارد حضرت امام تمسک به مقدمه اش می کردند و آن این است که می آید روز عاشورا خدمت امام صادق علیه السلام یا خدمت امام باقر علیه السلام می گوید یابن رسول الله در روز عاشورا چه بکنم؟ فرمودند یک توجه به قبر امام حسین علیه السلام به طرف قبر امام حسین علیه السلام السلام علیک یا ابا عبدالله السلام علیک و رحمه الله و برکاته این مثل این که به دلش نچسبید گفت آقا کم است وقتی گفتند آقا کم است زیارت عاشورا را یادش دادند بعد حضرت امام می فرمودند خب زیارت روز عاشورا مختصر و متوسط و مفصل آن مفصلش هم که صد لعن و صد سلام خب توی راه بگویید از صبح تا شب بگویید خدا رحمت کند پدر من را مقید بود به زیارت عاشورا و ترک نمی شد اما صبح ایشان شروع می کردند متن زیارت را می خواندند بعد لعن و سلامش را توی راه و توی کارها بعضی اوقات می دیدم بعد از نماز مغرب و عشا سجده اش را می کنند بعد هم نمازش را می خوانند حالا آسانتر از این ها یک لعن و یک سلام هر چه پول بدهی آش می خوری و این که حالا مشهور شده مأه مره یا تسعا و تسعین مره این ها دیگر حالا از خود در آوری است خب حالا این هم طوری نیست برای این که در روایت ها داریم لااله الا الله بعدد ما خلق الله همین دعای ذی الحجه لا اله الا الله بعدد اللیالی و الدهور خب این هم یک چنین چیزی می شود زیارت عاشورا می خواند وقتی که لعنش را گفت به جای صد تا یکی می گوید می گوید مأه مره دیگر تسعا و تسعین این دیگر خیلی بی خود است این دیگر معنا ندارد همان یکی می خواند می گوید مأه مره لا اله الا الله بعدد ما خلق الله اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و آخر تابع له علی ذلک بعدد ما خلق الله یا مأه مره سلامش هم همین طور، حالا اصلاه مأه مره و امثال این ها هم نه، یک مرتبه خب متن زیارت آن که خیلی مهم است از قدسیات است از طرف خداست متن زیارت است حالا با یک لعن و یک سلام زیارت عاشورا خوانده خیلی هم نتیجه دارد هم نتیجه دنیا دارد نتیجه آخرت دارد برای رفع گرفتاری ها خیلی خوب است برای همین طور که توی زیارت هم هست اللهم اجعلنی وجیها عند الحسین فی الدنیا و الاخره این وجاهت دنیوی دارد وجاهت اخروی دارد و خیلی خوب است با همان یک لعن و یک سلام 10 دقیقه هم بیشتر طول نمی کشد لذا از همه شما تقاضا دارم این زیارت جامعه را این زیارت جامعه را هم گفتم، این زیارت جامعه که دیگر خیلی خوب است این زیارت عاشورا را هر روز بخوانید همان با یک لعن و یک سلام و به هر اندازه ای که پول دادی آش می خوری بالاخره زیارت عاشورا خوانده اید بله یک چیزی که توجه نمی شود این را هم حتما باید مراعات کنیم اللهم ان هذا یوم تبرکت به بنوامیه این را باید عوض بکنیم بگوییم اللهم ان یوم قتل الحسین علیه السلام یوم تبرکت به بنوامیه، و هذا یوم تبرکت بگوییم و هو یوم تبرکت به بنوامیه دیگر مجبوریم این جمله را جایش بگذاریم دیگر اما بالاخره زیارت عاشورا خوانده ایم ولو با یک لعن و یک سلام، این قدماء تسامح در ادله سنن هم آنها همین را گفته اند که بسیاری از بزرگان قبلا هم که ما مذاکره کردیم قبول کردیم استحباب را و این خیلی برای ما کار می کند خیلی که مفاتیح محدث قمی مفاتیح محدث قمی را همه اش را حجت می کند الا این که خلاف عقلی در آن باشد که نشود بگوییم یا نشود ملتزم بشویم و الا از نظر سند به قول مرحوم نایینی قانون تسامح در ادله سنن سند درست کن است لذا همه مفاتیح می شود حجت، خب مسلم دلیل دارد دیگر، خود در آوری که نه، بدعت که نه، دلیل، مثل این چیزهایی که توی مفاتیح است 90 درصدش سند ندارد حضرت امام می گفتند من به آشیخ عباس قمی خدا رحمتش کند آشیخ عباس قمی خیلی خوب بود هم خیلی آدم پرکاری آدم مخلصی آدم متقی از همین جهت هم می بینیم که این مفاتیحش خیلی کار کرده می گفت اربعین بود آشیخ عباس هم آمده بود برود حرم نمی توانست راهش نمی دادند و من جوان بودم زور شدم رفتم حرم و کارهایم را کردم و برگشتم آشیخ عباس دیدم هنوز ایستاده لذا یک جمله شیرینی به آشیخ عباس گفته گفته آقای آشیخ عباس نتوانستی بروی اما هزارها آشیخ عباس رفت و آمد یعنی هر که رفت یک مفاتیح زیر بغلش بود رفت و زیارتش را روی مفاتیح کرد و آمد گفت آشیخ عباس نتوانستی بروی اما هزارها آشیخ عباس رفت و آمد آدم مخلصی بود حضرت امام می فرمودند که به او گفتم آقا این ها که توی مفاتیح است این ها همه اش از نظر شما صحیح السند است؟ گفت نه همه اش روایت دارد من یک چیزی که روایت نداشته باشد عوامانه باشد این ها را ندارم هر چه دارم روایت دارد خب حالا که روایت دارد روایت ضعیف السند است سندش را چه جور درست بکنیم؟ با تسامح در ادله سنن می شود همه اش مستحب، لذا ما هم توی مستحبات می گوییم لذا این تسامح در ادله سنن برای ما مستحب درست می کند اگر یک روایت ضعیف السند داشته باشیم به قول مرحوم نایینی تسامح در ادله سنن روایت مرسل را روایت ضعیف را صحیحش می کند در مستحبات می گوید که کسی که بخواند مثل آن است که صحیح السند باشد و خوانده باشد.

 لذا همین جور که تسامح در ادله سنن می گوییم راجع به مستحبات را کم و زیاد کنیم راجع به آن هم همین جور که قدماء گفته اند آن مستحب درست می کند قدماء گفته اند هر چه پول بدهی آش می خوری و خب استدلال هم می کنند خیلی هم فرمایش حضرت امام که من نقل کردم که ایشان فرمودند که زیارت عاشورا اول مختصر بعد هم مفصل یادش دادند معنایش این است تو در روز عاشورا زیارت بخوان اگر مختصر می خواهی این مختصرش اگر مفصل می خواهی آن مفصلش بنابراین یک لعن و یک سلام می شود زیارت حسین علیه السلام مصادیق زیارت حسین علیه السلام من زار الحسین علیه السلام کمن زار الله فی عرشه حالا توی حرم نیست توی خانه اش است خب باشد، صد لعن و صد سلام نیست یک لعن و یک سلام است باشد و بالاخره تمام مستحبات که قید دارد مشهور گفته اند تعدد مطلوب است.

 راجع به زمانش گفته اند راجع به زمانیش هم گفته اند گفته اند قیودات در مستحبات تعدد مطلوب است نه قید مقید اصولی، قید مقید اصولی مختص به واجبات است و اما در باب مستحبات قیودات همه همه از باب تعدد مطلوب است خیلی حرف خوبی است دیگر از روایات هم استفاده می شود بنابراین این است که یک نماز اول ماه داریم و آن این که در رکعت اول 30 مرتبه انا انزلناه در رکعت دوم 30 مرتبه قل هو الله بعدش هم آن دعا که مرحوم محدث قمی در مفاتیح نقل می کند بعدش هم صدقه این صدقه را نمی خواهد بدهد خب ندهد این آن دعا را هم نمی خواهد بخواند خب نخواند این قیودات، آن دوتا قید را انداخت آن 30 تا را هم حالش را ندارد نمی خواهد بگوید یا اصلا نمی گوید یا به جای آن یک قل هو الله یک انا انزلناه دو رکعت نماز خوانده به نیت نماز اول ماه نماز اول ماه شده فرقش این است که تعدد مطلوب است هر چه پول می دهد آش می خورد اگر 30 مرتبه قل هو الله و 30 مرتبه انا انزلناه خب معلوم است 30 برابر ثواب دارد اگر آن دعا را هم بخواند 31 برابر ثواب دارد اگر آن صدقه را هم بدهد دیگر این صدقه هم بالایش می برد عند الله اش می کند واگر هم نه بالاخره یک نماز اول ماه خوانده نماز اول ماه دو رکعت است نماز جعفر طیار هم همین طور است از همین جهت هم خیلی از بزرگان نماز جعفر طیارشان اصلا تعطیل نمی شود و چهار رکعت نماز می خواند این روایت هم داریم چهار رکعت نماز می خواند مثل نماز صبح بعد 300 مرتبه سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله والله اکبر توی راه تا تمام بشود یک دفعه هم حالش را ندارد سبحان الله و الحمد لله بگوید چهار رکعت نماز جعفر طیار آن سبحان الله چیست؟ قیدش است قید قید استحبابی است تعدد مطلوب است قیدیت ندارد وقتی قیدیت ندارد می شود مستحب در مستحب اگر آورد مستحب در مستحب الاولی فالاولی اگر نیاورد فالاولی را آورده نماز شبش هم همین است نماز شبش هم اگر وقتش از نصف شب تا اول اذان صبح حالا فقهاء معمولا توی رساله ها نوشته اند به عنوان تهیؤ اول شب یا به عنوان قضا بین الطلوعین یا روز ولی این جور که من عرض کردم نه عنوان تهیؤ می خواهد نه عنوان قضا می تواند نماز شب را قبل از اذان صبح مثل شماها که می خوانید دیگر بهترین وقت ها یک ساعت قبل از اذان صبح بیدار باشید اگر بیدار نباشید بدانید ننگ دارید بدانید نقص دارید بدانید اگر برایش خون گریه کنید جا دارد خب این برای شماها که مسلم است یک ساعت بیدارید و هم نماز شبتان را می خوانید و هم زیارت جامعه تان را می خوانید و هم دعا و قرآنتان را می خوانید تا موقع نمازتان می روید نماز برای مردم نماز می خوانید و بعد هم برای مردم منبر می روید ولو مختصر خب این خوبش است که شماها دارید اما حالا این می خواهد نماز شبش را بخواند و بخوابد همان اول شب ما می گوییم ادا قدماء فرموده اند ادا نماز شب را می تواند قبل از وقت بخواند برای این که قیدش تعدد مطلوب است قیدیت ندارد حرف خوبی است انصافا هم حرف خوبی است هم خیلی چیز آسان می کند.

 خب نمی خواستم این جوری صحبت بکنم می خواستم اشاره بکنم راجع به تعدد مطلوب انشاء الله آن چه گفتیم مرضی آقا امام زمان علیه السلام باشد مباحثه ها که فردا تعطیل است برای امام سجاد علیه السلام حالا که تعطیل است برای امام سجاد علیه السلام عزاداری کنید خیلی کار بکنید ثوابها فردا مال امام سجاد علیه السلام باشد عزاداریهایتان هم راجع به امام سجاد علیه السلام خیلی بالا باشد.

 وصلی الله علی محمد وآل محمد