< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت الله مرتضوی

کتاب الحج

91/06/21

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع: دخالت نیت در احرام
 ادامه ملاحظه پنجم:
 ما افاده مرحوم امام فی الجمله صحیح است امابالجملة ناتمام است و اما فی الجملة.
 بیان مطلب: قصد احرام طبق مبانی باید بررسی شود.
 قول اول: علی القول به این است که درمفهوم احرام، نیت اخذ شده است (تمام ماهیت کما یظهر من بعض یا بعض ان است کما یظهر من بعض) در این فروض نمی شود که قصد احرام در حال احرام معتبر باشد .
 دلیل:
  1-اما لعدم الدلیل لاعتبار قصد احرام فی الاحرام.
  2- واما لما افاده مرحوم امام: لعدم المعقولیه؛ چراکه احرام در کلمات فقها مقسم است (الاحرام اما مع النیه او بدونها)اگر نیت در ماهیت باشد تقسیم معنا ندارد؛ چون "بدونها" معنا ندارد.
  3- شبیه به اتفاق داریم که می گویند: نیت از شرائط صحت احرام است یا از واجبات این یعنی نیت موضوع است نه از حالات حال چگونه انچه به عنوان موضوع است به منزله حکم هم باشد( نمی شود که نیت هم موضوع باشد وهم حکم) .کما اشار الیه مرحوم امام در تعلیقه وتحریر.
 اگراحرام، توطین باشد نیز امر اینگونه است
  قول دوم: اما اگراحرام نفس تلبیه باشد، طبق این کلام اخذ نیت بمکان من الامکان بلکه لازم است .
 بیان مطلب: این تلبیه گاهی با قصد احرام حج است واخری بدون قصد است .حال اگر احرام را تلبیه دانستیم چه بنفسه باشد یا مسبب ازآن، غیر معقول بودن صحیح نیست چنانکه در صلات همین است کما اشار الیه مرحوم نراقی بله می توانید بگوئید دلیل نداریم .
 اما قسم سوم: احرام را عبارت از التزام به ترک محرمات بدانیم (بنفسه یا سبب باشد)کما هو احد احتمالات کلام شیخ است که توطین را بیان کرده بود. اگر ما احرام را التزام گرفتیم این مورد اختلاف است جهت اختلاف این است که آیا التزام از عناوین قصدیه است مرحوم آقای حکیم می فرمایند التزام از عناوین قصدیه نیست گاهی با قصد است گاهی بدون قصد است اما آقای خوئی می فرمایند از عناوین قصدیه می باشد اگر از عناوین قصدیه بدانیم ،چون التزام بدون قصد معنا ندارد نمی شود نیت و قصد را از شرائط وواجبات احرام دانست(امالعدم المعقولیه واما لعدم الدلیل) .امااگر از عناوین قصدیه ندانیم کلام مرحوم امام تمام نیست.
 پس طبق این مبانی ثلاثه در احرام (نیت، التزام وتلبیه)باید تفصیل دهیم چراکه کلام مرحوم امام در فرض اول صحیح است(لعدم الدلیل او لعدم المعقولیه) اما اگر طبق دو مبنای دیگرباید تفصیل دهیم اگر توطین گفتیم باید ببینیم که از عناوین قصدیه است که معقول نیست امام اگر عناوین قصدیه نباشد کلام مرحوم امام صحیح نیست واگر التزام بدانیم یا معقول نیست یا دلیل نداریم .
 ظاهرا و الله العالم نتیجه ما ذکرنا در ملاحظه پنجم و اوفق به قواعد علمیه تفصیل می باشد بنا بر مبنای اینکه احرام نیت است ما افاد سیدنا الاستاذ تمام است اما لعدم الدلیل و اما لاتحاد الحکم و الموضوع اما علی قول به اینکه احرام تلبیه است علی المعنیین ما افاد سیدنا الاستاذ ناتمام است زیرا قصد احرام ممکن است الا اینکه لزوم قصد احرام دلیل ندارد اگر چه معقول است و اگر احرام نفس التزام باشد اگر التزام را از امور قصدیه بدانیم قصد احرام ممکن نیست اما اگر التزام را از عناوین قصدیه ندانیم قصد احرام ممکن است الا اینکه دلیل ندارد آنچه دلیل دارد قصد حج و عمره می باشد.
 تا کنون سه مطلب مشخص شد:
 1- ضرورت بحث از مفهوم احرم
 2- اقوال در مفهوم نیت
 3- ملاحظات خمسه
 بحثی که در جلسه بعد صورت خواهد گرفت برسی ادله شرعی در مفهوم احرم می باشد.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo