موضوع: ماهیت احرام

 مفاد روایات

 گفتیم که طائفه اولی بر طائفه دوم بر فرض اینکه ظهوری برای طائفه دوم وجود داشته باشد- مقدم هستند زیرا روایات طائفه اول یا نص هستند یا اظهر لذا بعضی از فقهاء روایات طائفه دوم را حمل بر انجام مقدمات احرام کرده اند و این حمل در روایات شواهدی هم دارد مانند:

 وسائل الشيعة، ج‌12، ص: 336 باب 14 ح 8 «وَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي الرَّجُلِ إِذَا تَهَيَّأَ لِلْإِحْرَامِ فَلَهُ أَنْ يَأْتِيَ النِّسَاءَ مَا لَمْ يَعْقِدِ التَّلْبِيَةَ أَوْ يُلَب‌»

 المصدر ح 10 « وَ عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ عَنْ زِيَادِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ ع مَا تَقُولُ فِي رَجُلٍ تَهَيَّأَ لِلْإِحْرَامِ وَ فَرَغَ مِنْ كُلِّ شَيْ‌ءٍ الصَّلَاةِ وَ جَمِيعِ الشُّرُوطِ إِلَّا أَنَّهُ لَمْ يُلَبِّ أَ لَهُ أَنْ يَنْقُضَ ذَلِكَ وَ يُوَاقِعَ النِّسَاءَ فَقَالَ نَعَم‌»

 حال اگر ثابت شد که احرام تلبیه است این بحث مطرح می شود که خود تلبیه احرام است یا اثر حاصله از تلبیه احرام می باشد.

 فیه نظریتان:

 دلیل بر این نظریه:

 به نظر ما این نظریه دلیل واضحی ندارد بلکه این ادله اگر موید باشند بهتر خواهد بود.

 و فیه: این قیاس است و این دو باب ربطی به هم ندارند

 و فیه: اگر چه در بعضی روایات از کلمه محرم استفاده شده است اما اگر باب 7 تا 30 روایات را نگاه کنیم مورد سوال احرام است نه محرم و مفاد ح 15 که فرموده است الاحرام هو التلبیة قرینه بر همه این رویات خواهد بود که مراد از احرم تلبیه می باشد.

 و فیه: مرحوم صاحب مجمع البحرین معنای اول را برای احرام بیان کرده است حد اقل این است که اگر دو معنا هم داشته باشد به چه دلیل شما حمل بر معنای دوم می کنید

 4- وسائل الشيعة، ج‌11، ص: 279«وَ عَنْهُ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ يُوجِبُ الْإِحْرَامَ ثَلَاثَةُ أَشْيَاءَ التَّلْبِيَةُ وَ الْإِشْعَارُ وَ التَّقْلِيدُ فَإِذَا فَعَلَ شَيْئاً مِنْ هَذِهِ الثَّلَاثَةِ فَقَدْ أَحْرَم‌»

 کیفیت استدلال: جمله یوجب الاحرام نشان می دهد که موجب بالکسر- باید موجب- بالفتح- هم داشته باشد و موجب بالفتح- آن هما اثر حاصله می باشد.

 و فیه: به قرینه ذیل این روایت که می گوید «فَعَلَ شَيْئاً مِنْ هَذِهِ الثَّلَاثَةِ فَقَدْ أَحْرَم‌» نشان می دهد که خود تلبیه احرم است نه اثر حاصله از آن لذا ذیل روایت قرینه بر صدر روایت خواهد بود ولو تنزلنا ذیل روایت موجب اجمال صدر روایت خواهد شد و نمی توان به صدر روایت استدلال کرد.

 نتیجه بحث: احرم نفس تلبیه با شرائطش می باشد.

 با مشخص شدن نتیجه بحث حال باید مشخص کنیم طبق این مبنا احرام بسیط است یا مرکب، قهری است یا قصدی و ...

 دومین مطلبی که در کلام سیدنا الاستاذ مطرح شده است این است که یکی از واجبات احرام قصد می باشد در مطلب دوم دو بحث باید صورت بگیرد:

 فیه نظریتان کما سبق.

 و المختار قصد خود احرام لازم نیست بلکه کفایت هم نمی کند زیرا با قصد کل عمل واجب قصد احرم هم خواهد شد و داعی بر قصد احرام وجود ندارد اما بخاطر اینکه قصد احرام غیر معقول است.