موضوع: تلفظ به نیت احرام

 تحریر الوسیلة ج 1 ص 413«و لا يعتبر التلفظ بالنية و لا الاخطار بالبال»

 مطلب سوم: تلفط به نیت در احرام واجب است یا نه؟

 مرحوم امام می فرمایند تلفظ لازم نیست زیرا آنچه دلیل دارد قصد امتثال امر است که از امور قلبیه است در نتیجه تلفظ به قصد، زائد بر قصد امتثال است و دلیلی بر وجوب آن نداریم بلکه اصل عدم وجوب می باشد.

 کما اینکه روایاتی نیز دلالت بر این مدعی دارند:

 وسائل الشيعة، ج‌12، ص: 342 باب 17 ح 1«مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَتَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَكَيْفَ أَقُولُ قَالَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَتَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ عَلَى كِتَابِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ- وَ إِنْ شِئْتَ أَضْمَرْتَ الَّذِي تُرِيد»

 المصدر ص 343ح 2«وَ عَنْهُ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ عَنْ أَبِي الصَّبَّاحِ مَوْلَى بَسَّامٍ الصَّيْرَفِيِّ قَالَ أَرَدْتُ الْإِحْرَامَ بِالْمُتْعَةِ فَقُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع- كَيْفَ أَقُولُ قَالَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّي أُرِيدُ التَّمَتُّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ عَلَى كِتَابِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ وَ إِنْ شِئْتَ أَضْمَرْتَ الَّذِي تُرِيد»

 این روایت معتبره است -اگر چه از این روایت تعبیر به خبر شده است -زیرا ابراهیم بن عمر در این روایت است که ابن غزائری وی را تضعیف کرده است اما از آنجا که معلوم نیست کتاب غزائری که به ایشان منوسوب است از ایشان باشد لذا تضعیف ایشان معتبر نیست.

 المصدر ص: 344ح5«وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ أَبِي بَكْرٍ الْحَضْرَمِيِّ وَ زَيْدٍ الشَّحَّامِ وَ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ قَالُوا أَمَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَنْ نُلَبِّيَ وَ لَا نُسَمِّيَ شَيْئاً وَ قَالَ أَصْحَابُ الْإِضْمَارِ أَحَبُّ إِلَي‌»

 اگر چه ابوبکر حضرمی در رجال توثیق نشده است اما چون دو طریق دیگر در این روایت وجود دارد لذا روایت صحیح است.

 المصدر ح 6«بِالْإِسْنَادِ عَنْ سَيْفٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ع قَالَ أَصْحَابُ الْإِضْمَارِ أَحَبُّ إِلَيَّ فَلَبِّ وَ لَا تُسَمِّ شَيْئا»

 این روایت صحیح است

 المصدر ج‌12، ص: 349 باب 21 ح 4« وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَيُّوبَ عَنْ رِفَاعَةَ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع بِأَيِّ شَيْ‌ءٍ أُهِلُ‌ فَقَالَ لَا تُسَمِّ حَجّاً وَ لَا عُمْرَةً- وَ أَضْمِرْ فِي نَفْسِكَ الْمُتْعَةَ فَإِنْ أَدْرَكْتَ مُتَمَتِّعاً وَ إِلَّا كُنْتَ حَاجّاً»

 المصدر ص 350 ح 6«وَ عَنْهُ عَنْ صَفْوَانَ وَ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ شُعَيْبٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فَقُلْتُ كَيْفَ تَرَى لِي أَنْ أُهِلَّ فَقَالَ إِنْ شِئْتَ سَمَّيْتَ وَ إِنْ شِئْتَ لَمْ تُسَمِّ شَيْئاً فَقُلْتُ لَهُ كَيْفَ تَصْنَعُ أَنْتَ قَالَ أَجْمَعُهُمَا فَأَقُولُ لَبَّيْكَ بِحَجَّةٍ وَ عُمْرَةٍ مَعاً ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنِّي قَدْ قُلْتُ لِأَصْحَابِكَ غَيْرَ هَذَا»

 تلفظ به نیت در هیچ یک از عبادات واجب نیست بلکه مستحب هم نیست فقط در باب حج است که تلفظ به نیت در آن مستحب می باشد.

 دلیل بر اینکه در حج مستحب است نیت را به زبان بیاورد روایات ذیل می باشد.

 وسائل الشيعة، ج‌12، ص: 342 باب 17 ح 1«مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَتَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَكَيْفَ أَقُولُ قَالَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَتَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ عَلَى كِتَابِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ- وَ إِنْ شِئْتَ أَضْمَرْتَ الَّذِي تُرِيد»

 المصدر باب 16 ح 1 ص 340«... اللَّهُمَّ إِنِّي أُرِيدُ التَّمَتُّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ عَلَى كِتَابِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ ص- فَإِنْ عَرَضَ لِي عَارِضٌ يَحْبِسُنِي فَحُلَّنِي حَيْثُ حَبَسْتَنِي لِقَدَرِكَ الَّذِي قَدَّرْتَ عَلَيَّ اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ حَجَّةً فَعُمْرَةً أَحْرَمَ لَكَ شَعْرِي وَ بَشَرِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي وَ عِظَامِي وَ مُخِّي وَ عَصَبِي مِنَ النِّسَاءِ وَ الثِّيَابِ وَ الطِّيبِ أَبْتَغِي بِذَلِكَ وَجْهَكَ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ- قَالَ وَ يُجْزِيكَ أَنْ تَقُولَ هَذَا مَرَّةً وَاحِدَةً حِينَ تُحْرِمُ ثُمَّ قُمْ فَامْشِ هُنَيْهَةً فَإِذَا اسْتَوَتْ بِكَ الْأَرْضُ مَاشِياً كُنْتَ أَوْ رَاكِباً فَلَبِ‌»

 مطلب چهارم:

 ملاحظه نیت است آیا ماهیت نیت تلفظ است آیا اخطار است یا داعی بر امتثال است.

 در این مساله سه احتمال است:

 تقدم الکلام به اینکه در ماهیت احرام اختلاف است که آیا احرام مجرد نیت است یا توطین نفس یا التزام به ترک محرمات است یا احرام نیت با تلبیه یا نیت با تلبیه با لیس ثوب یا احرام اثر حاصل از تلبیه به قصد حج می باشد این مبانی موجب اختلاف در مساله سوم شده است.

 بر بعضی از مبانی آنچه لازم است عزم مستمر می باشد و در بعضی دیگر استمرار در عزم می باشد.

 کما اینکه اگر ما کما هو المختار که احرم تلبیه به قصد حج است در این صورت قصد ترک محرمات ضرری به احرام نمی زند زیرا احرام تلبیه و به قصد حج می باشد لاغیر بلکه اگر احرام را اثر حاصله هم بدانیم قصد انجام محرمات ضرری به احرام نمی زند

 احتمال دوم که استمرار در قصد لازم است معلوم نیست قائلی داشته باشد این احتمال بر این اساس است که می گویند که احرام در حج مثل احرام در صوم است مثل احرام در صلاة است کما اینکه در احرام صوم در هر لحظه باید قصد ترک محرمات داشته باشد در حج هم باید قصد ترک محرمات را در هر لحظه ای داشته باشد.

 ظاهرا این احتمال اضعف احتملات است زیر احرام در باب صوم و صلاة چند فرق با احرام در حج دارد منها این است که محرمات در باب حج -وضعیة کانت کالجماع او تکلفیة کانت کترک الصید- علی التقدیرین از احکام تکلیفیه یا وضعیه احرام است محرم موضوع برای این تروک است اما در باب صوم قصد ترک شرب اما جزء او شرط او مقوم للموضوع است ماهیت صوم، ترک شرب است حال چگونه می توان این دو را با هم قیاس کرد.

 نتیجه اینکه احرام تلبیه باشد یا اثر حاصله باشد کل تروک از احکام احرام است لذا به سید اشکال شده است که شما که احرام را نیت نمی دانید چگونه استمرار در عزم را لازم می دانید.