< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت الله مرتضوی

کتاب الحج

91/09/26

بسم الله الرحمن الرحیم

 موضوع: گره زدن رداء
 مرحله دوم: گره زدن رداء
 مرحله دوم گره زدن رداء می باشد -چه این گره زیر گلو واقع شود یا روی شکم واقع شود یا کمربندی یا نخی روی رادء بسته شود- آیا گره زدن رداء جایز است یا نه؟
 در این مساله دو قول است:
 قول اول: گره زدن حرام است اما مطلقا او فی خصوص العنق کما حکی عن الشیهد و العلامة و یظهر من الگلپایگانی فی تعلیقته علی العروة.
 العروة الوثقى (المحشى)، ج‌4، ص: 671 «(3) لا يترك الاحتياط بترك العقد في الثوبين مطلقاً. (الگلپايگاني)»
 نظریه دوم:
 گره زدن رداء جایز است.
 کما حکی عن الاکثر بل المشهور و یظهر من سیدنا الاستاذ رحمة الله علیه فی التحریر.
 دلیل نظریه اولی:
  • استدلال به روایت سعید اعرج در باب 53 ح 1 کما فی الجواهر
 جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج‌18، ص: 238 «نعم صرح في الدروس بعدم جواز عقده الرداء كالمحكي عن الفاضل و غيره بخلاف الإزار، و لعله لموثق سعيد الأعرج «سألت أبا عبد اللَّه (عليه السلام) عن المحرم يعقد رداءه في عنقه قال: لا»
  تقریب استدلال:
 در این روایت فرموده است:«لایعقد الرداء» و لای ناهیه دلالت بر حرمت گره زدن رداء دارد کما عن الجواهر ج18 ص 238.
 و فیه:
 این حدیث شریف کما فی الوسائل و کما فی مصدره؛ من لایحضره الفقیه، جمله لایعقد الرداء وجود ندارد بلکه لایعقد الازار آمده است لذا خود صاحب جواهر رحمة الله علیه در دو صفحه قبل این روایت را به عنوان لایعقد الازار نقل کرده است.
 وسائل الشيعة، ج‌12، ص: 502 باب 53 «مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَعِيدٍ الْأَعْرَجِ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمُحْرِمِ يَعْقِدُ إِزَارَهُ فِي عُنُقِهِ قَالَ لا»
 من لا يحضره الفقيه، ج‌2، ص: 345«وَ سَأَلَهُ سَعِيدٌ الْأَعْرَجُ عَنِ الْمُحْرِمِ يَعْقِدُ إِزَارَهُ فِي عُنُقِهِ قَالَ لا»
 جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، ج‌18، ص: 236«و اما كيفية لبسهما فظاهر الأصحاب الاتفاق على الاتزار بأحدهما كيف شاء، بل صرح في الدروس بجواز عقده بخلاف الرداء، لكن في خبر أبي سعيد الأعرج عن الصادق (عليه السلام) نهى عن عقده في عنقه»‌
  • اگر چه در روایت اعرج کلمه رداء نیامده است بکله کلمه ازار آمده است لکن مراد از کلمه ازار، رداء می باشد به دو قرینه:
 قرینه اولی:
  کما عن استادنا المحقق رحمة الله علیه و بعض الافاضل کلمه ازار در کفن میت ذکر شده است و مقصود از این کلمه رداء می باشد پس همانطور که کلمه ازار در کفن میت به معنای رداء می باشد کذلک کلمه ازار در باب احرام نیز به معنای رداء می باشد.
 و فیه:
 اولا: اگر مقصود از این بیان ح 10 و 14 از باب 2 تکفین باشد در این دو حدیث کلمه رداء آمده است نه ازار.
 و ثانیا: بر فرض اینکه در غیر این دو حدیث کلمه ازار در رداء استعمال شده است ولی قیاس باب کفن به باب احرام قیاس مع الفارق است زیرا ازار در باب کفن مقابل رداء ذکر نشده است بکله ازار منفرد است و ازار منفرد ممکن است بخاطر قرینه ای دلالت بر رداء داشته باشد و الا ازار دائما در مقابل رداء می باشد لذا در باب احرام نمی توان ازار را به معنای رداء گرفت.
 قرینه دوم:
  ما هو الموجود فی الخارج عقد الرداء علی الرقبه می باشد اما ازار را گره نمی زنند یا اگر گره بزنند روی ناف قرار می گیرد و کسی ازار را به گردن گره نمی زند لذا این قرینه می شود که مراد از عقد ازار، عقد رداء می باشد.
 فیه: اینگونه نیست که فقط رداء به گردن گره زده شود بلکه در ازار هم بالخصوص در اطفال به گردن گره زده می شده است.
 و ثانیا: اگر اکثرا رداء را به گردن گره می زنده اند این خود اثبات می کند سیره بر گره زدن رداء می باشد و سیره هم حجت است و جای بحث در حرمت آن نیست.
 و ثالثا: ما هو الخارج موجب انصراف کلمه ازار به رداء نمی شود.
 3- کما عن المستند -و ان تامل بعده-متعارف از رداء الغاء الرداء علی المنکبین می باشد کما اینکه متعارف از این الغاء، الغاء بدون شد و عقد و رها کردن اطراف رداء می باشد و اگر رداء را به گردن گره بزند واجب را انجام نداده است و نیازی به نهی از عقد رداء نداریم زیرا با گره زدن رداء به گردن ماهو الواجب انجام نشده است.
 و فیه:
 اولا: معلوم نیست متعارف و ما هو الخارج الغاء الرداء علی المنکبین.
 و ثانیا: ما هو المتعارف موجب انصراف و تبادر نمی شود.
 دلیل نظریه دوم:
 اولا: مقتضای اطلاقات «البس ثوبیک» این است که همانگونه که با غیر عقد رداء، لبس صادق است با عقد الرداء هم لبس صادق است.
 و ثانیا: بر فرض اینکه اطلاقی هم نداشته باشیم شک می گنیم در حرمت عقد الرداء، اصل عدم حرمت می باشد.
 مرحله دوم: ازار
 در ازار دو مطلب است
 مطلب اول: طول و عرض ازار باید به چه مقدار باشد؟
 در این زمینه روایتی وجود ندارد و می گویند صدق عرفی ازار به این است که از ناف تا زانو را بپوشاند شاید وجهش این باشد که بین ستر عورت و ازار فرق است و ازار در صورتی گفته می شود که بین ناف تا زانو پوشانده شود و هو کذلک زیرا با نبود روایت باید به عرف مراجعه کرد.
 مطلب دوم:
 آیا عقد ازار جایز است یا نه؟

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo