< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت الله مرتضوی

کتاب الحج

93/11/15

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: افعال عمره/ طواف/نیت/مراد از نیت
تقدم الکلام باینکه یکی از واجبات طواف نیت است در نیت جهات متعدده ای باید مورد بحث قرا گیرد یکی از آن جهات معنای نیت است که یکی از آن معانی عبارت است از قصد فعلی که انجام می شود اگر مکلف به صوم است نیت صوم عبارت است از قصد امساک و اگر مامور خمس است نیت این مامور به عبارت است ز قصد دفع خمس و اگر مامور به حج است نیت آن عبارت است از قصد انجام حج و یا قصد انجام عمره و طواف و...
دلیل بر این اعتبار:
آنچه که متعلق تکلیف می باشد فعل اختیاری عن قصد می باشد طبعا دلیل بر اعتبار قصد واضح می شود زیرا آنچه مامور به است طواف عن قصد می باشد و طواف بدون قصد مامور به نیست. ضابط کلی همین است اگر هم جائی خلاف این باشد از باب از بین رفتن موضوع می باشد مثل اینکه میت از بین برود کما اینکه در تمام توصلیات نیز امر اینگونه است بدون قصد، مامور به نیامده است لکن چون غرض حاصل شده است کفایت می کند وقتی که لباس خودش در آب می افتد غرض حاصل شده است لذا نیاز نیست دوباره بشوئیم لکن مامور به انجام نشده است.

و الی ذلک اشار الفقهاء کالحدائق حیث قال:أحدها- النية، و قد تقدم تحقيق القول فيها في كتاب الطهارة، و في كتاب الصلاة، و كتاب الصوم. و قد بينا انه لا شي‌ء فيها وراء قصد الفعل لله تعالى[1]و الریاض حیث قال: والأظهر الاكتفاء فيها بقصد الفعل المتعين طاعةً لله عزّ وجلّ [2]
ما دو بحث داریم یک بحث این است که نیت یعنی چه؟ نیت صلاة یعنی چه؟ گفتیم یعنی قصد صلاة، نیت طواف یعنی قصد حرکت من المبدا الی المنتهی.
بحث دوم این است این نیت باید خصوصیاتی هم داشته باشد که اگر این خصوصیات بود عمل صحیح است و الا عمل باطل است نه از این جهت که نیت نیامده است بلکه از این باب که خصوصیات نیت نیامده است نیت طواف یعنی قصد حرکت من الحجر الی الحجر و این قصد به تنهایی کافی نیست مثلا باید این نیت مقترن به اولین جزء حرکت باشد لذا اگر یک قدم بعد از حرکت قصد کند این عمل باطل است یا اگر نیت ریائی باشد این عمل باطل است.
با توجه به این جهت اینکه در مناسک بعد از قصد فعل فرموده اند نیت باید مقترن به قصد قربت باشد و بعضی فکر کرده اند که قصد قربت جزء نیت است، صحیح نیست.
ظاهرا و الله العالم حقیقت نیت فی کل فعل، قصد فعل می باشد در نتیجه نیت احرام مطلقا کافی نیست بلکه کل ممیزات و خصوصیاتی که موجب تعین منوی می شود باید قصد شود مثلا اگر منوی حج نذری است باید نیت احرام حج نذری کند.

بحث دیگری که مطرح شده است کلام مرحوم شهید است که قصد طواف در عمره لازم است یا نه؟ آیا قصد طواف در عمره مثل قصد رکوع در نماز است که گفته شده است رکوع بعنوانه در نماز لازم نیست قصد شود یا نه؟

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo