< فهرست دروس

درس خارج فقه آیت‌الله مرتضوی

94/07/13

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: قطع طواف/طواف/افعال عمره

بیان چند مطلب

مطلب اول:

در جلسه قبل گفتیم عده زیادی از روایت ابان تعبیر به صحیحه کرده اند و ما گفتیم این روایت ضعیف است لکن روایتی را که مستند تعبیر به صحیحه کرده است ح5[1] از باب 41 می باشد که صحیحه می باشد نه ح 7 از این باب یا ح4 از باب 42 که ح4 بخاطر ابو علی صاحب الکلل و ح7 بخاطر سعید بن غزوان و فرزندش محمد بن سعید بن غزوان، ضعیف هستند.

مطلب دوم:

ذکرنا بالامس که ح3 بخاطر سکین بن عمار ضعیف است نسبت به این حدیث دو مناقشه دیگر نیز شده است.

بعضی از معاصرین از این راویت تعبیر به مرسله کرده اند بخاطر اینکه در روایت آمده است عن رجل لکن این حرف صحیح نیست زیرا در روایت مشخص شده است که مراد ابو احمد است.

ابو احمد کنیه بیش از ده نفر از روات است که اغلب آنها مانند ابن ابی عمیر و ابو احمد بصری و ابو احمد کاهلی ثقه می باشند فقط محمد بن عیسی یا اسماعیل بن عیسی ابو احمد توثیق نشده است لذا این این ابو احمد مردد بین ثقه و غیر ثقه است.

مطلب سوم: ادله اقوال

برای حرمت قطع در فرض سوم و چهارم که قطع طواف بدون حاجت بود سه دلیل ذکر شده است:

تاسی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که طواف حضرت قطع نداشته است.

تمسک به سیره مسلمین

استدلال به حدیث الطواف بالبیت صلاة و تنظیر طواف به صلاة

دلیل اول و دوم واضح الضعف است زیرا این دو سیره دلالت بر مطلق الرحجان دارد اما دلالت بر رحجان به نحو وجوب ندارد.

اهم دلیل این قول استدلال به حدیث الطواف بالبیت صلاة می باشد.

مطلب چهارم: کلام صاحب جواهر

مطلب اول صاحب جواهر:

ایشان در قطع نماز دو نظریه ذکر کرده است:

قطع نماز حرام است چه واجب باشد و چه مستحب باشد کما هو ظاهر کلام الشرایع حیث قال انه لایجوز قطع الصلاة اختیارا [2]

قطع نماز واجب بدون عذر حرام است اما قطع نماز مستحبی مطلقا اشکال ندارد کما عن الجواهر و ليس منه النافلة و لو بالعارض، فتبقى على مقتضاه من الجواز[3]

صاحب جواهر می فرمایند اطلاق یا عمومی نداریم و به همه ادله حرمت اشکال می کند حتی به آیه لاتبطلوا اعمالکم فقط اجماع را می پذیرد و چون اجماع هم دلیل لبی است ایشان تمام موارد مشکوک را از دائره حرمت خارج می کنند.

مطلب دوم صاحب جواهر:

صاحب جواهر بحث تنظیر و تشبیه طواف به صلاة را نیز ذکر کرده است.

و أما قطع الطواف عمدا لا لغرض فقد يقوى جوازه في غير طواف الفريضة بناء على جواز قطع صلاة النافلة كذلك، لان الطواف بالبيت صلاة، و لكن الأحوط تركه، بخلاف طواف الفريضة بناء على حرمة القطع في الصلاة الواجبة، و على استفادة ذلك من التشبيه المزبور.[4]

 

مطلب پنجم: در بحث تنظیر دو بحث صورت می گیرد.

حجیت حدیث الطواف بالبیت صلاة

قبلا این مطلب در بحث قطع طواف بخاطر حدث مورد بررسی قرار گرفت و گفتیم که حجیت این حدیث ثابت نشده است و در مصادر شیعی نیامده است کما اینکه این روایت اجمال دارد زیرا سه معنا برای این روایت ذکر شده است یکی این بود که این روایت نماز تحیت مسجد الحرام را می گوید.

بر فرض صحت روایت، مراد از تشبیه چیست آیا مطلق الاثار است یعنی هر چه در نماز از احکام جاریست در طواف هم جاریست مثلا اگر صحبت کردن در نماز مبطل است در طواف هم مبطل است یا اینکه فقط در موانع یا قواطع یا شرایط است؛ علی ای حال اجمال فی اجمال

 

مطلب ششم: دلیل بر عدم حرمت در فرض مذکور

با توجه به اینکه دلیلی بر حرمت نداریم اصل عدم حرمت است چه در طواف واجب و چه در طواف مندوب.

مختار استاد: ما افاد سیدنا الاستاذ بقوله: و كذا المفروض على الأقوى[5] تمام است زیرا دلیل بر حرمت نداریم و اصل عدم حرمت است.

التبه سیدنا الاستاذ بعد از فتوی÷ احتیاط مستحب را ذکر کرده اند که از جهتی خوب است اما از این جهت که مقید به عدم فوت موالات کرده است مناسب نیست.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo