موضوع: رمي جمره عقبه/ اعمال مني/چهارمي عمل/اعمال حج تمتع

مساله هفتم:

اين مساله در واقع در دو مرحله بحث مي كند:

مرحله اول: كيفيت رامي در حال پرتاب ريگها

مثلا رامي ايستاده باشد، افضل است يا سواره باشد افضل است.

مرحله دوم: كيفيت حركت حاجي از خيام به طرف جمرات

مثلا حاجي پياده بيايد افضل است يا سواره باشد.

سيدنا الاستاذ مي فرمايند: «يجوز الرمي ماشيا وراكبا، والأول أفضل».[1]

حال اين عبارت استاد به مرحله اول بر مي گردد يا به مرحله دوم؟

نظريات در مرحله اول (كيفيت رامي در حال پرتاب ريگها):

قول اول: مشی افضل است.

مرحوم نراقي به مشهور نسبت مي دهد كه «فعن المشهور افضلية مشي».[2]

قدر متيقن اين قول، در حال رمي مي باشد.

قول دوم: از شيخ طوسي در مبسوط و ابن ادريس در سرائر حكايت شده كه بودن رمي در حال سوار افضل است. ابن ادريس مي گويد: «و يجوز ان يرمي راكبا و ماشيا و الركوب افضل».[3]

قول سوم: اگرچه رمي سواره و پياده هر دو جايز است و هيچكدام افضل از ديگري نمي باشد. اين قول از حدائق ظاهر مي شود: «ولا يظهر لي منها وجه رجحان و تفضيل لاحدهما علي الآخر».[4]

روايات در اين مساله دو طائفه است:

طائفه اول: رواياتي كه دلالت بر رمي در حال سواره دارد كه بعضي از آنها حاكي از اين است كه پيامبر اكرم رمي را در حال سواره انجام مي داده اند و بعضي از آنها دلالت بر اين دارد كه ائمه رمي را در حال ايستاده انجام داده اند.

منها: صحيحه: «مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى‌ أَنَّهُ رَأَى أَبَا جَعْفَرٍ الثَّانِيَ ع رَمَى الْجِمَارَ رَاكِباً».[5]

منها: مرسله: «وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحَدِهِمْ ع‌ فِي رَمْيِ الْجِمَارِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص رَمَى الْجِمَارَ- رَاكِباً عَلَى رَاحِلَتِهِ».[6]

منها: صحيحه: «وَ عَنْهُ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ‌ أَنَّهُ رَأَى أَبَا الْحَسَنِ الثَّانِيَ ع رَمَى‌ الْجِمَارَ- وَ هُوَ رَاكِبٌ‌ حَتَّى رَمَاهَا كُلَّهَا».[7]

در اين روايات فقط جواز رمي در حال سواره فهميده مي شود اما اينكه افضليت داشته باشد، از آن فهميده نمي شود و مجرد فعل معصوم يك بار يا دو باره، فقط دال بر جواز است نه افضليت.

طائفه دوم: از اين طائفه استفاده مي شود كه معصومين غالبا رمي در حال پياده انجام مي داده اند:

منها: صححيه: «مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُوسَى بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَرْمِي الْجِمَارَ مَاشِياً».[8]

در اين روايت ماضي استمراري آمده است كه رسول الله هميشه يا اغلبا رمي را پياده انجام مي دهد.

منها: مرسله «وَ عَنْهُمْ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ مُثَنًّى عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ ع‌ أَنَ‌ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ يَرْمِي الْجِمَارَ مَاشِياً».[9]

پس اين روايت مويد است.

حال نسبت به قول سوم كه صاحب حدائق فرموديد افضليت فهميده نمي شود را ما نمي فهميم چون اين دو روايت دال بر اغلبيت رمي توسط معصومين در حال پياده مي باشد.

همچنين قول دوم صحيح نمي باشد چون دليلي بر افضليت رمي در حال پياده نداريم و دليل فقط صرف جواز است.

ظاهرا و الله العالم اگر منظور سيدنا الاستاذ مرحله اول يعني در حال رمي منظور ايشان باشد، حرف ايشان صحيح است و رمي در حال پياده افضل است.

نكته: در همه كتابها كلمه ماشيا آمده است و اگرچه اين كلمه در مقابل سواره بودن است و روي زمين بودن ملاك است چه راه برود و چه ايستاده باشد و... و در اين ترديدي نيست، اما در اينكه دلالت بر ايستاده بودن داشته باشد، معلوم نيست دلالت داشته باشد.

اما بعضي از محققين مشي در روايات را به معناي ايستاده گرفته اند. مثل روضة المتقين كه مي فرمايد: «يجوز الرمي راكبا و الأولى أن يرمي راجلا، بل يمشي إليها مع الإمكان».[10] همچنين جواهر[11] در دو جا كلمه ماشيا را راجلا معنا كرده است.

حال با اين خصوصيت قدر متيقن از ماشيا، رمي در حال ايستادن است.

ظاهرا و الله العالم افضل اين است كه رامي در حال ايستاده رمي كند.