بحث احکام مهر و خصوصیاتی که در آیات آمده بود خواندیم و توضیحاتی داده شد چون صحبت در ملحقات نکاح بود از مهر صحبت کردیم .

 دومین مطلب بحث وجوب نفقه است.از احکام زوجیت، مسئله وجوب نفقه که آیا برای این حکم در قرآن کریم آیاتی داریم که ذکر بشود و لو اجمال یا نه ؟ در این جا به بعضی از آیات استدلال شده که ناظر به این مطلب است بعضی اشاره دارد که آن آیات را تعرض می کنیم اولین آیه ای که مطرح شده آیه سوره مبارکه نساء آیه 34 می فرماید،

 الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا

  در این آیه کریمه ظاهرش اینست که مردان بر زنها قیمومیت دارند و یک نحو استیلاء دارند بر زنها شرعا ، قیم یعنی کسی که قائم به امر غیر خودش است و قوام صیغه مبالغه قیم است پس مردان را خداوند قیم و سرپرست زنها قرار داده ، به چه حکمت و علتی بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ دو جهت را مطرح کردند که یک نوع سلطنت دارند بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ خداوند در عصر خلقت و خصوصیاتی که در زنها و مردها قرار داده در هر صورت به نحو نوع موجبات امتیاز و فضیلتی در مردها قرار داده که استیلاء بر زنها دارد مثل جهت ادراکی و جهت خاصی که در فعالیت اجتماعی که گفته شده، قوت تعقل که در ناحیه مردها قویتر است و (حیات نساء قوه احساسیه) است امتیازاتی به لحاظ خلقت است که موجبات برتری مردها قرار داده است . بنابر این الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ اشاره به کل خلقت یعنی خداوند متعال انسانها را بر بعضی برتری داده به همین جهات مردها قیمومیت بر زنها دارند پس معلوم می شود که آن جهاتی که اقتضاءقیمومیت دارد در مردهاقرار داده اکثرا دون زنها، تناسب این علت و معلول از آن این جوراستفاده می شود و این یک جهت ، که این بر می گردد به جهات خلقت و تفضیلات تکوینی. و این منافاتی ندارد که زنها در شان خودشان خصوصیاتی دارند که در مردها نیست.

 وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ یکی از آن جهت که مردها استیلا دارند به خاطر این که خرجی و نفقه به عهده مرد است ربطش این است که در شرع اسلام مرد باید به خانواده خودش و زن نفقه بدهد به همین جهت مرد استیلا پیدا می کند که وجوب اطاعت مرد است که زن باید اطاعت کند در شئون خانواده که در ذیل آیه مربوط ناشزه بودن زن را مطرح کرده وجوب اطاعت زن از مرد که نتیجه قوامون است که این قیوم است سرپرست است اطاعتش واجب است،به دو جهت یکی مسئله تفضیل بعضهم علی بعض و یکی هم انفاق است .

 انفاق می کنند از اموالشون در مقابل سلطه دارند شرعا و و جوب اتباع دارند تناسب این جور حساب می کنند. پس معلوم می شود انفقوا نفقه دادن و خرج دادن وظیفه مرد است بحث در این است که خرجی دادن وظیفه مرد است این جور استشهاد شده خداوند این جوری گفته مرد یک جهات تکوینی دارد تفضیلاتی داردبر همان اساس حکم انفاق بر عهده او قرار داده شده است .

 باید خرجی را تامین کند و قیمومیت دارد در حدی ،دیگه حدودش را فقه تعیین می کند که بارزترین حدش هم مسائل زناشوئی است که وجوب اطاعت دارد. که باید زن از مرد اطاعت کند چون در ذیل آیه این جهت را مطرح کردند و حالا فعلا و اجمالا این که وظیفه مرد انفاق است از آیه استفاده می شود . یک تعهد انفاق بر مرد است.

 در مقابل زن هم وظایفی دارد فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ . لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ

 پس زنهای صالح زنهایی هستند که مطیع هستند و اهل خضوعند و زیر حکم شرع می روند . اهل انعطاف و تواضع هستند.

 زنهای صالح اینها درغیاب شوهرها تحفض می کنندو به شوهرهاخیانت نمی کنندخیانت ناموسی و مالی، شئون شوهر را حفظ می کنند در حالی که شوهرها غائب هستند به خاطر آنچه که خداوند حکم کرده گاهی با را به معنای آلت معنا کردند و گاهی به معنای مقابله ، دو وجه گفته شده بما حفظ الله ... یعنی چون خداوند حق شوهر ها را حفظ کرده برای شوهرها قیمومیت را

 تشریع کرده و اطاعت از آنها راواجب کرده بر زنها به همین جهت زنهای صالح این حقوق را رعایت می کنند. فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ . لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ

 بما حفظ الله لهم . یعنی للازواج ،من الحقوق به خاطر حقوقی که برای مرد نگه داشته و قیمومت را تشریع کرده زنها این حقوق را رعایت می کنند سعی می کنند به مقتضیات آن سرپرستی شوهر عمل کنند. بما حفظ الله لهم که لهم را در تقدیر می گیرند و می گویندبه ازواج بر می گردد.بعضی می گویند احتمال دارد با بای مقابله باشد. بما حفظ الله یعنی بما حفظ الله من حقوقهن

 یعنی زنهای صالحه حقوق شوهر را حفظ می کنند در مقابل آن حقوقی که دارند که حق شوهر را حفظ می کنند به خاطر حقوقی که خودشان بر گردن مرد دارند یعنی زنهای صالحه احساس می کنندحق طرفینی است مثل حق نفقه حق معاشزت به معروف دارند چون حقوقی را خدا برای اینها حفظ کرده اینها هم حقوق شوهررا حفظ می کنند. والقانطات .....

 وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا

 بعد آن زنهایی که می ترسید که اینها ناشزه باشند، بحث نشوز است که اگر زنی از اطاعت شوهرش خارج شد آن وقت فرضوهن که مورد بحث ما فعلا نیست .

 آیه به نحو اشاره است به این مطلب حالا اگر اشاره به امر تکوینی و خارجی باشد که اسلام امر تکوینی را پذیرفته و این وظیفه را تاکید کرده و اگر اشاره به تشریعی باشد روشن تر است این یک آیه در ارتباط با نفقه بعضی آیات دیگرهست که صراحت آن بیشتر است که در آینده انشاءالله.