صحبت در روافع نکاح بود.

 بحث طلاق و ظهار را مطرح نمودیم و اکنون آیات ایلاء.

 سوره مبارکه بقره آیات 227 و 226

 لِلَّذينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ (226)

 وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (227)

 ایلاء به معنای حلف است. آلی ای اقسم. الیّه به وزن فعیله به معنای قسم است [1] .

 در آیه دیگر آمده ولا یأتل اولوا الفضل منکم... [2] که افتعال از همین باب است به معنای حلف و قسم آمده.

 این از معنای لغوی.

 اما معنای اصطلاحی آن معنایی است که در زمان جاهلیت هم به همین معنا به کار می رفته است و ان اینکه کسی قسم یاد کند که با همسر خودش مقاربت ننماید.

 در اسلام این مطلب پذیرفته نشد که ایلاء موجب طلاق گردد. ولکن برای آن احکامی در نظر گرفته شده است.

 در فقه ایلاء اینطور معنا شده: قسم یاد کردن بر ترک مقاربت با زوجه به قصد اذیت کردن و ضرر زدن بر او.

 این مطلب منشأ احکام فقهی است که در مباحث فقهی مطرح گردیده.

 اگر کسی چنین قسمی یاد کند تا چهار ماه چنین حقی را دارد. اما بعد از چهار ماه، اگر زوج پشیمان شد بعد از کفاره (خنث قسم) می تواند با زوجه اش مقاربت نماید.

 اما اگر بعد از چه ماه حاضر نشد از حاضر نشد قسمش را بشکند و به طلاق هم حاضر نشد زن می تواند به حاکم مراجعه نماید تا حاکم او را اجبار نماید. اما اگر باز هم قبول نکرد حاکم باید بر او سخت بگیرد تا یکی از دو امر را اختیار نماید.

 لِلَّذينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ ...

 برای مردانی که قسم می خورند بر ترک مقاربت تا چهار ماه می توانند صبر نمایند. که اگر از عهدی که کردند برگشتند، خدا ایشان را خواهد آمرزید. و اگر هم عزم طلاق نمودند (اشکالی بر آن نیست) خداوند شنوا و داناست.

 فقهاء می فرمایند قسم باید به قصد اذیت زن باشد تا ایلائ صادق باشد. اما اگر به قصد اصلاح باشد، (مثلاً زن وضعیتی دارد که مقاربت با او موجب ضرر است [چه ضرر به نسبه با مرد باشد چه به نسبه با زن]) دیگر این قسم ربطی به ایلاء ندارد و آثار ایلاء بر آن بار نمی شود بلکه آثار یمین بر آن بار می گردد.