يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ ... [1]

 اشکال سوم: ما قبول داریم که طهارت ونجاست قبل از نزول آیه یا در هنگام نزول آیه تشریع شده است اما از کجا معلوم که در آیه شریفه نجاست اصطلاحی تشریع شده، با این کلمه نَجس تفهیم شده باشد.

 چون احتمال دارد آن واقعیت وقذارت ذاتیه را با یک واژه دیگری بیان کرده باشند. بالفرض هم که با کلمه نَجس تفهیم نمایند لازمه اش آوردن قرینه می باشد. زیرا شاید هنوز حقیقت شرعیه نبوده است.

 نکته: تفاوت اشکال سوم با اشکال دوم؛ دراشکال دوم متشکل می گفت اصلا در زمان نزول آیه حکم نجاست تشریع نشده بود. ولی در این اشکال حکم نجاست تشریع شده، ولی حقیقت شرعیه نشده است.

 صاحب اشکال: تقریبا اولین فردی که این اشکال را مطرح نموده مرحوم مقدس اردبیلی می باشد.

 ایشان می فرماید: ...فی دلالتها تامل [2] . یعنی در دلالت آیه بر مدعا (نجاست ذاتی) جای تامل است.

 صاحب مدارک هم نظیر این مطلب را دارد فی دلالتها تامل اذ کون النجس فی المتعارف غیر ثابت.

 مرحوم نراقی می فرماید: و الاستدال علیها کما فی الانتصار، و السرائر، و الغنية، و المنتهى، و التذكرة، و النهاية بقوله عزّ شأنه إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ غير تام، لعدم ثبوت إرادة المعنى الاصطلاحي من لفظ «نجس» في زمن الخطاب. و دعوى تبادره منه فيه غير مسموعة [3] .

 برداشتها از آیه شریفه:

 بنابراین سه مطلب باید مورد بررسی قرار گیرد :

 ا.فرمایش مرحوم صاحب مدارک (نجاست تکوینی)

 2.فرمایش مرحوم شهید صدر(نجاست معنوی)

 3.اصل اشکال(حکم تشریع شده، ولی حقیقت شرعیه نشده است.

 بیان مطلب اول:

 از دو جهت فرمایش صاحب مدارک مورد نقد وبررسی قرار گرفته است.

 1. شارع مقدس در این جمله، تشریع وانشائی نکرده بلکه فقط از یک مطلب خارجی خبرداده است.بنابر این اخبار است نه انشاء.

 اشکال: بر این بیان، مرحوم صاحب ریاض اشکال نموده و می فرماید: ... مع أن بيان النجاسة اللغويه خاصه ليس من وظيفة الحكمة الربانيه [4] . اخبار از یک مطلب خارجی از حوزه شارع خارج است. چون شارع در مقام تشریع، تشریع می کند نه اینکه خبر دهد .ظاهر آیه هم می گوید خداوند در مقام تشریع است .

 این اشکال تمام نمی باشد. زیرا گاهی خداوند مطلبی را خبر می دهد به عنوان مقدمه از یک تشریع. در مانحن فیه هم در ادامه می فرماید: و لا یقربوالمسجد الحرام... بنابر این برای حرمت مسجد الحرام این مقدمه را آورده است.