ما از آیه انما المشرکون نجس نتوانستیم ثابت کنیم که در اصطلاح قرآن اهل کتاب از مشرکان باشد البته در اینجا مستندات زیادی از روایات وجود دارد.

 اگر کسی مشرک نبود بلکه بالاتر بود حتی اهل کتاب هم نبود بلکه منکر اصل خداوند بود مانند کمونیسم ها در این جا باید بررسی کنیم بر فرض که آیه دلالت بر نجاست مشرکین کند آیا می توانیم نجاست زنادقه را اثبات کنیم.

 قول اول: به طریق اولی نجس هستند زیرا وقتی مشرکی که اصل صانع را قبول دارد نجس باشد به مفهوم موافقت(فهوای اولویت) زنادقه نیز نجس است. اصلا مشرک که نجس است دو حیث دارد که یکی اقرار به اصل صانع و دیگری انکار توحید است آنچه موجب نجاست شده آیا اقرار به صانع است قطعا این حیث موجب نجاست نیست بلکه جهت حسن است پس آن حیث انکار توحید موجب نجاست شده است. اما اگر به تمام معنا صانع را انکار کند در این صورت به طریق اولی نجس خواهد بود.

 قول دوم: نجاست یک اعتبار شرعی است در این آیه مخصوص مشرکین است ما به چه جهت تعدی دهیم این حکم شرعی را به یک موضوع دیگر اگر ما مناط را به صورت قطعی بدست آوردیم که همان حیث انکار باشد مطلب تمام است اما ممکن است ملاک چیزی دیگر باشد شاید کسی که خدا را قبول دارد ولی برای خداوند شریک قرار داده باشد اسوء حالاً باشد شاید خداوند از مشرک ناراضی تر باشد تا از یک منکر البته احتمال اول راجح است اما نمی توان آن را به صورت قطعی پذیرفت.

 اما سراغ آیه دیگری می رویم. آیه 125 از سوره انعام

 فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّما يَصَّعَّدُ فِي السَّماءِ كَذلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ (125)

 پس كسى را كه خدا بخواهد هدايت نمايد، دلش را به پذيرش اسلام مى‌گشايد و هر كه را بخواهد گمراه كند، دلش را سخت تنگ مى‌گرداند چنان كه گويى به زحمت در آسمان بالا مى‌رود. اين گونه، خدا پليدى را بر كسانى كه ايمان نمى‌آورند قرار مى‌دهد. (125)

 

 محقق حلی در معتبر: گفته نشود الرجس به معنای عذاب است زیرا معنای حقیقی رجس همین نجاست ظاهری است.

 شیخ طوسی در کتاب تهذیب -ج1 ص 278 در ذیل آیه انما الخمر و المیسر و ... در مورد معنا رجس می فرماید: اطلاق جنس بر خمر لازمه اش نجس بودن خمر است. در ادامه می فرمایند: رجس همان نجاست است بدون هیچ اختلافی.

 در جلسه آینده به بررسی این قول می پردازیم.