درس خارج فقه آیت الله نوری
94/07/12
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: سیر تاریخی/ولایة الفقیه/کتاب
البیع
عرض تسلیت مجدد داریم به همه عزیزانی که در فاجعه مِنی مرحوم شدند و از خداوند متعال برای آنها علو مقام و برای بازماندگانشان صبر و أجر مسئلت می کنیم.
امام رضوان الله علیه بحث ولایت فقیه را در نجف اشرف شروع کردند و ما امروز بخشی از کلام ایشان را مطرح می کنیم، ایشان اولین بحثشان این است که چرا ولایت فقیه آن طور که طراحی شده بود بوجود نیامد و محقق نشد؟ اولین مشکل برای اسلام یهود بوده به طوری که از اول دربرابر رشد و پیشرفت اسلام نقشه می کشیدند، هیچ کتابی مثل آیات قران یهود را معرفی نکرده، چند آیه به عنوان نمونه می خوانیم:
آیه اول:﴿فَبِما نَقْضِهِمْ مِيثاقَهُمْ وَ كُفْرِهِمْ بِآياتِ اللّه﴾[1].
آیه دوم:﴿فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً﴾[2].
آیه سوم:﴿ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً﴾[3].
آیه چهارم:﴿فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً﴾[4].
آیه پنجم:﴿فَتَرَي الَّذينَ في قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يُسارِعُونَ فيهِمْ﴾[5].
آیه ششم:﴿وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَىٰ حَيَاةٍ﴾[6].
آیه هفتم:﴿قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِيَاءَ اللّهِ مِن قَبْلُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ﴾[7].
آیه هشتم:﴿وَ لَقَدْ جاءَکُمْ مُوسي بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ﴾[8].
آیه نهم:﴿وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءكُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ﴾[9].
آیه دهم:﴿ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُواْ إِلاَّ بِحَبْلٍ مِّنْ اللّهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَآؤُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ﴾[10].
آیه یازدهم:﴿مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ﴾[11].
آیه دوازدهم:﴿قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِن زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاء لِلَّهِ مِن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ(6) وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ(7)﴾[12].
گاهی اتفاق افتاده که یهود قرانی چاپ می کنند و آیاتی که بر علیه آنهاست حذف می کنند و در کل جهان پخش می کنند، علی أیِّ حال در آغاز اسلام یهود شروع به کارشکنی کردند، سه طائفه از یهود به نامهای بنی‌قریظه و بنی‌نضیر و بنی‌قینقاع در مدینه بودند، بنی قینقاع کسانی بودند که خودشان را صاحب کتاب و مردم را اُمی می دانستند و در مدینه سیادت و جایگاه خاصی داشتند و همیشه به مردم می گفتند که پیغمبری خواهد آمد و چون خودشان اهل کتاب بودند و می دانستند که اگر پیغمبر بیاید با خودش کتابی خواهد آورد فکر می کردند با آنها هماهنگ خواهد شد ولی وقتی که پیغمبر ما آمد و کتابی آورد و انجیل و تورات را زیر سوال برد و دیدند که این پیغمبر دارد پیشرفت می کند و از طرفی دارای عظمت و بزرگی است حسد اینها بر انگیخته شد و مخالفت کردند و پیغمبر آنها را از مدینه بیرون کرد، درجنگ بدر پیش از اینکه پیغمبر برگردد شایعه کردند که حضرت شکست خورده و کشته شده.
اما درباره بنی النظیر باید عرض کنیم که روزی پیغمبر صلی الله علیه و آله میان قوم یهود رفت و در جائی نشست و با آنها درباره دیه صحبت کرد که قرض بدهند تا بعدا به آنها برگرداند، اینها نقشه کشیدند که از پشت بام یک سنگ بزرگی بیاندازند و حضرت را بکشند اما جبرئیل به ایشان خبر داد و حضرت از جای خودشان بلند شدند و بعدا حضرت آنها را نیز از مدینه اخراج کرد. اما بنی قریظه پیمان بستند که علیه پیغمبر و بیرون کردند بنی قریظه نیز قول داده بودند که بر علیه مسلمانان کار نکنند ولی با مردم و مشرکین صحبت می کردند و آنها را بر علیه اسلام تحریک می کردند و جنگ بدر و جنگ خندق را بوجود آوردند اینها یهود بوده اند فلذا امام رضوان الله علیه در اول کلامشان می فرماید اسلام از اول با یهود و صهیونیست مواجه شد و الان نیز اسرائیل پایگاه امریکا و انگلیس و مستکبرین دیگر می باشد و تا این پایگاه هست در این منطقه آرامشی بوجود نخواهد آمد زیرا یکی از نقشه های یهود این است که عشق و علاقه به کشتن و ظلم دارند و بعلاوه با پولهائی که از آمریکا به آنها می رسد با داعش و آل سعود و هر کسی که بر علیه اسلام ناب قدم بردارد همکاری می کنند لذا امام رضوان الله علیه فرمودند اولین مشکلی که در زمینه تأسیس حکومت اسلامی بوجود آمد یهود بود.
امام رضوان الله علیه در ادامه می فرماید حکومت اسلامی قضیةٌ قیاساتها معها، یعنی اون قضیه ای که اگر موضوع و محمول را تحلیل کنیم دیگر نیازی به برهان نیست، مثل این آیه شریفه:﴿قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِي اللّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ﴾[13]، فاطر سماوات یعنی کسی که آسمان ها و زمین را آفریده که در آنها تقدیر و برنامه و نظمی وجود دارد و هیچ موجودی از این حوزه نظم خارج نیست، تمام علوم ما به نظم بر می گردد، در عالم گیاه نظمی هست که می شود علم گیاه شناسی، در عالم حیوان نظمی هست که می شود علم جانور شناسی، در عالم بالا و ستارگان نظمی هست که می شود علم هیئت، در بدن انسان نظمی هست که می شود علم طب و بهداشت و تشریح، بنابراین در این عالم هیچوقت هیچ موجودی از نظم خارج نیست و بعلاوه موجودات با هم ارتباط دارند و این ارتباط بالاخره به زوجیت می رسد و باز اینکه همه موجودات حرکت دارند و هیچ موجودی ساکن نیست مثل فصول چهارگانه سال و شب و روز که دارای حرکت منظمی هستند بنابراین اگر کسی در وجود فاطر السماوات والارض با این نظم و قوانین و ضوابط شک کند باید در وجود خودش نیز شک کند، خلاصه هر قضیه ای که ما با تحلیل موضوع و محمول چیزی بفهمیم خودش می شود برهان و قضیةٌ قیاساتها معها و اسلام کلاً همینطور است و به نظر بنده قویترین دلیل برای حکومت اسلامی همین است که امام رضوان الله علیه از قران استفاده کرده است زیرا مثلا خداوند متعال در قران کریم فرموده:﴿وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّكُمْ﴾[14]و یا مثلا در آیه دیگری گفته شده:﴿وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُما﴾[15] و در آیه دیگری گفته شده:﴿الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ﴾[16] و آیات دیگری نیز با همین موضوعات داریم که مخاطب در تمام آنها مسلمانان هستند و در صورتی مسلمانان می توانند چنین کاری کنند که حکومت داشته باشند البته مسلمانان از اول این آیات را عملی نکردند درحالی که یک واجب کفائی بوده، ما مسلمانان فقط به واجبات عینی فردی توجه داریم و به چنین واجباتی دقت و توجه نداریم لذا امام رضوان الله علیه بیشتر تکیه گاهش به همین آیات و قران می باشد ایشان در اول بحث ولایت فقیه می فرماید شما به قران بنگرید و بعد رساله ها را نگاه کنید، در رساله های ما فقط از عبادات و معاملات نوشته شده در حالی که از اول باید در رساله های ما گفته می شد همان طور که نماز و روزه واجب است سیاست و دانستن آن و تأسیس حکومت اسلامی و قدرت سیاسی نیز واجب می باشد، البته بنده خیلی با عظمت و بزرگی به علماء نگاه می کنم ولی چون امام گفته بنده نیز این حرفها را بیان می کنم فلذا امام رضوان الله علیه می فرماید اعلی دلیل بر حکومت اسلامی همین قران می باشد که متاسفانه در رساله ها چنین مسائلی ذکر نشده و برای مردم بیان و معرفی نشده و به مردم جرأت و شجاعت لازم داده نشده بلکه فقط عبادات و معاملات ذکر شده درحالی که اگر در طول تاریخ این مسائل به مردم گفته میشد مردم طور دیگری تربیت می شدند، بنابراین اولین دلیل ما برای لزوم تأسیس حکومت اسلامی همین قبیل آیات قران است و بیش از این آیات نیز وجود دارد که به عرضتان خواهیم رساند إن شاء الله تعالی... .
عرض تسلیت مجدد داریم به همه عزیزانی که در فاجعه مِنی مرحوم شدند و از خداوند متعال برای آنها علو مقام و برای بازماندگانشان صبر و أجر مسئلت می کنیم.
امام رضوان الله علیه بحث ولایت فقیه را در نجف اشرف شروع کردند و ما امروز بخشی از کلام ایشان را مطرح می کنیم، ایشان اولین بحثشان این است که چرا ولایت فقیه آن طور که طراحی شده بود بوجود نیامد و محقق نشد؟ اولین مشکل برای اسلام یهود بوده به طوری که از اول دربرابر رشد و پیشرفت اسلام نقشه می کشیدند، هیچ کتابی مثل آیات قران یهود را معرفی نکرده، چند آیه به عنوان نمونه می خوانیم:
آیه اول:﴿فَبِما نَقْضِهِمْ مِيثاقَهُمْ وَ كُفْرِهِمْ بِآياتِ اللّه﴾[1].
آیه دوم:﴿فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً﴾[2].
آیه سوم:﴿ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً﴾[3].
آیه چهارم:﴿فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً﴾[4].
آیه پنجم:﴿فَتَرَي الَّذينَ في قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يُسارِعُونَ فيهِمْ﴾[5].
آیه ششم:﴿وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَىٰ حَيَاةٍ﴾[6].
آیه هفتم:﴿قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِيَاءَ اللّهِ مِن قَبْلُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ﴾[7].
آیه هشتم:﴿وَ لَقَدْ جاءَکُمْ مُوسي بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ﴾[8].
آیه نهم:﴿وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءكُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ﴾[9].
آیه دهم:﴿ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُواْ إِلاَّ بِحَبْلٍ مِّنْ اللّهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَآؤُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ﴾[10].
آیه یازدهم:﴿مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ﴾[11].
آیه دوازدهم:﴿قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِن زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاء لِلَّهِ مِن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ(6) وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ(7)﴾[12].
گاهی اتفاق افتاده که یهود قرانی چاپ می کنند و آیاتی که بر علیه آنهاست حذف می کنند و در کل جهان پخش می کنند، علی أیِّ حال در آغاز اسلام یهود شروع به کارشکنی کردند، سه طائفه از یهود به نامهای بنی‌قریظه و بنی‌نضیر و بنی‌قینقاع در مدینه بودند، بنی قینقاع کسانی بودند که خودشان را صاحب کتاب و مردم را اُمی می دانستند و در مدینه سیادت و جایگاه خاصی داشتند و همیشه به مردم می گفتند که پیغمبری خواهد آمد و چون خودشان اهل کتاب بودند و می دانستند که اگر پیغمبر بیاید با خودش کتابی خواهد آورد فکر می کردند با آنها هماهنگ خواهد شد ولی وقتی که پیغمبر ما آمد و کتابی آورد و انجیل و تورات را زیر سوال برد و دیدند که این پیغمبر دارد پیشرفت می کند و از طرفی دارای عظمت و بزرگی است حسد اینها بر انگیخته شد و مخالفت کردند و پیغمبر آنها را از مدینه بیرون کرد، درجنگ بدر پیش از اینکه پیغمبر برگردد شایعه کردند که حضرت شکست خورده و کشته شده.
اما درباره بنی النظیر باید عرض کنیم که روزی پیغمبر صلی الله علیه و آله میان قوم یهود رفت و در جائی نشست و با آنها درباره دیه صحبت کرد که قرض بدهند تا بعدا به آنها برگرداند، اینها نقشه کشیدند که از پشت بام یک سنگ بزرگی بیاندازند و حضرت را بکشند اما جبرئیل به ایشان خبر داد و حضرت از جای خودشان بلند شدند و بعدا حضرت آنها را نیز از مدینه اخراج کرد. اما بنی قریظه پیمان بستند که علیه پیغمبر و بیرون کردند بنی قریظه نیز قول داده بودند که بر علیه مسلمانان کار نکنند ولی با مردم و مشرکین صحبت می کردند و آنها را بر علیه اسلام تحریک می کردند و جنگ بدر و جنگ خندق را بوجود آوردند اینها یهود بوده اند فلذا امام رضوان الله علیه در اول کلامشان می فرماید اسلام از اول با یهود و صهیونیست مواجه شد و الان نیز اسرائیل پایگاه امریکا و انگلیس و مستکبرین دیگر می باشد و تا این پایگاه هست در این منطقه آرامشی بوجود نخواهد آمد زیرا یکی از نقشه های یهود این است که عشق و علاقه به کشتن و ظلم دارند و بعلاوه با پولهائی که از آمریکا به آنها می رسد با داعش و آل سعود و هر کسی که بر علیه اسلام ناب قدم بردارد همکاری می کنند لذا امام رضوان الله علیه فرمودند اولین مشکلی که در زمینه تأسیس حکومت اسلامی بوجود آمد یهود بود.
امام رضوان الله علیه در ادامه می فرماید حکومت اسلامی قضیةٌ قیاساتها معها، یعنی اون قضیه ای که اگر موضوع و محمول را تحلیل کنیم دیگر نیازی به برهان نیست، مثل این آیه شریفه:﴿قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِي اللّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ﴾[13]، فاطر سماوات یعنی کسی که آسمان ها و زمین را آفریده که در آنها تقدیر و برنامه و نظمی وجود دارد و هیچ موجودی از این حوزه نظم خارج نیست، تمام علوم ما به نظم بر می گردد، در عالم گیاه نظمی هست که می شود علم گیاه شناسی، در عالم حیوان نظمی هست که می شود علم جانور شناسی، در عالم بالا و ستارگان نظمی هست که می شود علم هیئت، در بدن انسان نظمی هست که می شود علم طب و بهداشت و تشریح، بنابراین در این عالم هیچوقت هیچ موجودی از نظم خارج نیست و بعلاوه موجودات با هم ارتباط دارند و این ارتباط بالاخره به زوجیت می رسد و باز اینکه همه موجودات حرکت دارند و هیچ موجودی ساکن نیست مثل فصول چهارگانه سال و شب و روز که دارای حرکت منظمی هستند بنابراین اگر کسی در وجود فاطر السماوات والارض با این نظم و قوانین و ضوابط شک کند باید در وجود خودش نیز شک کند، خلاصه هر قضیه ای که ما با تحلیل موضوع و محمول چیزی بفهمیم خودش می شود برهان و قضیةٌ قیاساتها معها و اسلام کلاً همینطور است و به نظر بنده قویترین دلیل برای حکومت اسلامی همین است که امام رضوان الله علیه از قران استفاده کرده است زیرا مثلا خداوند متعال در قران کریم فرموده:﴿وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّكُمْ﴾[14]و یا مثلا در آیه دیگری گفته شده:﴿وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُما﴾[15] و در آیه دیگری گفته شده:﴿الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ﴾[16] و آیات دیگری نیز با همین موضوعات داریم که مخاطب در تمام آنها مسلمانان هستند و در صورتی مسلمانان می توانند چنین کاری کنند که حکومت داشته باشند البته مسلمانان از اول این آیات را عملی نکردند درحالی که یک واجب کفائی بوده، ما مسلمانان فقط به واجبات عینی فردی توجه داریم و به چنین واجباتی دقت و توجه نداریم لذا امام رضوان الله علیه بیشتر تکیه گاهش به همین آیات و قران می باشد ایشان در اول بحث ولایت فقیه می فرماید شما به قران بنگرید و بعد رساله ها را نگاه کنید، در رساله های ما فقط از عبادات و معاملات نوشته شده در حالی که از اول باید در رساله های ما گفته می شد همان طور که نماز و روزه واجب است سیاست و دانستن آن و تأسیس حکومت اسلامی و قدرت سیاسی نیز واجب می باشد، البته بنده خیلی با عظمت و بزرگی به علماء نگاه می کنم ولی چون امام گفته بنده نیز این حرفها را بیان می کنم فلذا امام رضوان الله علیه می فرماید اعلی دلیل بر حکومت اسلامی همین قران می باشد که متاسفانه در رساله ها چنین مسائلی ذکر نشده و برای مردم بیان و معرفی نشده و به مردم جرأت و شجاعت لازم داده نشده بلکه فقط عبادات و معاملات ذکر شده درحالی که اگر در طول تاریخ این مسائل به مردم گفته میشد مردم طور دیگری تربیت می شدند، بنابراین اولین دلیل ما برای لزوم تأسیس حکومت اسلامی همین قبیل آیات قران است و بیش از این آیات نیز وجود دارد که به عرضتان خواهیم رساند إن شاء الله تعالی... .
