الحمد لله ربّ العالمين و الصلاة و السلام علی عبد الله و رسوله سيّدنا ومولانا أبي القاسم محمّد اللّهمّ صلّ علی محمّد وآل محمّد- وعلی آله الطيبين الطاهرين المعصومين و لعنة الله علی أعدائهم أجمعين من الآن إلی قيام يوم الدين.

 ما آيات سوره نور را تمام كرديم الان آيات سوره نساء را شروع ميكنيم. در سوره نساء دو فراز در مورد آيه نكاح وارد شده است يكي آيات اوائل سوره است كه ما از آيه يك تا چهار را شروع ميكنيم و يك فراز هم از آيه بيست به بعد است كه آن هم فراز مفصلتري است در باب نكاح.

 أعوذ بالله من الشيطان الرجيم بسم الله الرحمن الرحيم «يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَﮤٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاء وَاتَّقُواْ اللّهَ الَّذِي تَسَاءلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا* وَآتُواْ الْيَتَامَى أَمْوَالَهُمْ وَلاَ تَتَبَدَّلُواْ الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَلاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَهُمْ إِلَى أَمْوَالِكُمْ إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرًا* وَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُواْ فِي الْيَتَامَى فَانكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاء مَثْنَى وَثُلاَثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُواْ فَوَاحِدَﮤً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلاَّ تَعُولُواْ* وَآتُواْ النَّسَاء صَدُقَاتِهِنَّ نِحْل‌ﺔً فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِيئًا» (سوره النساء، آيه1 تا 4).

 اين چهار آيه در سوره نساء است. ابتدا به بحث واژگان شناسي آيات ميپردازيم.

 الناس: اسم جمع است به معناي گروه. (اناس هم جمع است: گروه) اتقوا ربكم: اتقوا از ماده وقي يقي است كه به باب افتعال برده شده است. وقايه: يعني بازداشتن. (اتقوا ربكم: يعني خودتان را از معصيت پروردگارتان بازداريد) منتها وقي يقي در ثلاثي مجرد دو مفعولي است به باب افتعال كه ميرود يك مفعولي است (وقاهم عذاب يوم عظيم) در اتقوا، واو تبديل به تاء شده است. خلقكم: خلق به معناي پيدايش و ايجاد است (خلق، جعل، بدع، فطر، انشأ، همگي به معناي ايجاد و پيدايش است). نفس: به معناي عين است (ابدال) لذا جمع آن ميشود نفوس. نفس يعني ذات. زوج: شهيد ثاني در كتاب مسالك الافهام در بحث اقرار در باب كلمه زوج يك تفسير بسيار قشنگ دارد. زوج در لغت به معناي نظير است. زوج: رديف، رفيق و همراه زن است. لغت طوج از آن لغاتي است كه هم بر زن و هم بر مرد اطلاق ميگردد.زوج به هرچيزي كه دو تا باشند استعمال ميشود. زوج در باب تفعيل دو مفعولي است مانند انكح، متّع. بثَّ: به معناي پراكنده كردن است. مبثوث: پراكنده شده. رجال جمع رجل: مردان. رجال جمع راجل نيز ميآيد: راجل: پياده. نساء اسم جمع است (نساء، نسوه و نسوان هر سه به يك معنا است). تساءلون از ماده سَئَلَ است كه دو مفعولي است و مفعول دوم آن گاهي با من و گاهي با عن استعمال ميشود كه با تخفيف زياد استعمال ميشود. سَأَل كه به باب تفاعل برده شده است. ما در علم صرف قاعدهاي داريم كه هر جا دو تاء با هم جمع شود (تفاعل، تفعل) جايز است كه يك تاء را حذف كنيم. تساءلون در باب مفاعله دو معنا دارد يكي همان معناي هميشگي است (از همديگر سئوال كردند) اما گاهي ميگوييم تساءل زيدٌ كه به معني قسم ميآيد. ممكن است سئوال باشد كه در ضمن آن قسم باشد يعني درخواست ميكنم شما را به حق خداوند. گاهي نيز سئوال به معناي درخواست پول و كمك نيز ميآيد. أرحام: جمع كلمه رحم است و رحم قسمتي است در شكم مادر كه محل رشد جنين ميباشد. رقيب: از ماده مراقبت ميآيد به معناي حافظ، مراقب كه انسان را كنترل ميكند، عدهاي احتمال دادهاند كه از ماده رقب باشد يعني رقاب را كنترل ميكند. چون رقب بر شخص اطلاق شده است به اعتبار گردن و رقاب جمع رقبه است چون رقيب دارد رقاب را كنترل ميكند (از پشت او را كنترل ميكند). اصل كلمه رقب به معناي انتظار است يعني با انتظار خودش را كنترل ميكند. يتامي: اصل آن يَتَمَ يتيم: به معناي منفرد بودن و جدا بودن ميباشد. اموال جمع كلمه مال است. به مال مال ميگويند چون مردم گرايش و ميل به او دارند. تبديل: يعني جايگزين كردن و عوض كردن است. خبيث: شيء پست را گويند كه مورد رغبت انسان قرار نميگيرد (چه معنوي چه مادي). أكل: خوردن اعم است گاهي به معناي تصرف كردن است. حوب: به معناي گناه است.