موضوع: اذن ولی در نکاح بالغه رشیده

 شرائع:‹‹ الثالث: للبالغة الرشيدة أن تمتع نفسها و ليس لوليها اعتراض بكرا كانت أو ثيبا على الأشهر››.

 می فرمایند زنی که بالغ و رشیده بود می تواند صیغه مردی شود چه بکر باشد چه ثیب و ولیّ او حق اعتراض ندارد بنابر قول اشهر.

 صاحب جواهر بعد از کلمه اشهر کلمه اظهر را نیز اضافه می کنند.

 جواهر ج30 ص186: ‹‹ و الاظهر الذي قد عرفت تمام البحث فيه سابقاً››.

 جامع المقاصد ج13 ص31 متناً:‹‹ لا ولاية علي البالغة الرشيدة و ان كانت بكراً علي الاقوي››.

 جامع المقاصد در شرح هم می فرمایند:

 ‹‹ قد سبق ذكر الخلاف في ذلك في أحكام النكاح الدائم، و أنه قد قيل بمنع النكاحين للبكر بدون اذن وليها و إن كانت بالغة رشيدة. و قيل بمنع المتعة خاصة، و ان الأصح الجواز مطلقا مع الوصفين، و لا يتوقف على اذن الولي››.

 ایشان می فرمایند نظر ما این است که اگر زن این دو وصف بلوغ و رشیده را داشته باشد می تواند بدون اذن ولی ازدواج کند.

 نتیجه اینکه در ما نحن فیه دو قول است: بعضی اذن ولی شرط می دانند و بعضی شرط نمی دانند.

 اقول: قبلا (15/2/88) گذشت که باکره رشیده استقلال در نکاح دارد و اذن ولی لازم نیست به شرطی که به میزانی رشد کرده باشد که تعبیر روایت «مالکة لامرها تبیع و تشتری» رسیده باشد که مالک امر خودش باشد و مانند یک مرد خرید و فروش می کند و الا اذن ولی لازم است.

 شرایع:

 «الرابع يجوز أن يشترط عليها الإتيان ليلا أو نهارا و أن يشترط المرة أو المرات في الزمان المعين»

 می فرمایند مرد می تواند در ضمن عقد شرط کند که مقاربت در شب باشد یا در روز یا شرط یک بار یا چند مرتبه مقاربت را در زمان معینی کند(یعنی زمان مشخصی را تعیین کند و در ضمن آن تعداد خاصی از مقاربت را مشخص کند).

 صاحب جواهر، ج 30، ص 186: «یجوز لها و له ان یشترط علیها و علیه... و غیر ذلک من الشرائط السائغه»

 صاحب جواهر می فرمایند این شرط مخصوص مرد نیست بلکه زن هم می تواند این شروط را قرار دهد.

 جامع المقاصد، ج 13، ص 33 هم نظیر همین فرمایش را دارد.

 قبلا اشاره شد که اگر مره و مرات گفته شود ولی اجل تعیین نشود عقد باطل است زیرا اجل مجهول است کما فی جامع المقاصد:

 جامع المقاصد ص33:‹‹ و كذا اشتراط الجماع مرّة او مرتين و نحو ذلك في الوقت المعين ... و لو لم يعين الوقت بل اطلق المرة و المرتين بطل للجهالة››.

 صاحب جواهر می فرمایند:

 جواهر ص186: ‹‹ و لو لم يشترط هو و لا اشترطت هي عليه فله ما شاء في الأجل، و ليس لها الامتناع عنه في أي وقت شاء إذا لم يكن لها مانع شرعي، نعم الظاهر أنه لا سلطنة له عليها مدة عدم استمتاعه بنهي عن الخروج عن دار أو بلد أو نحو ذلك كما في الدائم، و الله العالم››.

 می فرمایند اگر شرطی که گذشت نشده باشد مرد هر وقت خواست می تواند مقاربت کند و زن حق امتناع ندارد.

 در ادامه می فرمایند مرد فقط حق استمتاع دارد اما نمی تواند در این مدتی که حق اسمتاع دارد زن را از خروج از خانه یا شهرش نهی کند.

 روایات زیادی هم دلالت بر جواز شرط سائغ در متن عقد دارند که خواهد آمد.