موضوع: شرط ضمن عقد متعه

 گفتیم هر شرطی جایز است ضمن عقد شود به شرطی که مباح باشد و معین باشد و مجهول نباشد.

 دلیل بر لزوم عمل به شرایط ضمن عقد

 روایاتی بر این مطلب دلالت دارند:

 منها: وسائل، ج 21، باب 36، ح 1: «عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ‌ قُلْتُ رَجُلٌ جَاءَ إِلَى امْرَأَةٍ فَسَأَلَهَا أَنْ تُزَوِّجَهُ نَفْسَهَا فَقَالَتْ أُزَوِّجُكَ نَفْسِي عَلَى أَنْ تَلْتَمِسَ مِنِّي مَا شِئْتَ مِنْ نَظَرٍ وَ الْتِمَاسٍ وَ تَنَالَ مِنِّي مَا يَنَالُ الرَّجُلُ مِنْ أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ لَا تُدْخِلَ فَرْجَكَ فِي فَرْجِي وَ تَتَلَذَّذَ بِمَا شِئْتَ فَإِنِّي أَخَافُ الْفَضِيحَةَ قَالَ لَيْسَ لَهُ إِلَّا مَا اشْتُرِط»

 راوی می گوید به حضرت عرض کردم که مردی به زنی برخود می کند و از او می خواهد که با ازدواج کند و زن هم قبول می کند و شرط می کند که هر تلذذی از من ببری جز مقاربت زیرا من می ترسم که رسوا شوم (بخاطر حامله شدن) حضرت فرمودند مرد باید به شرط عمل کند.

 مختار خود ما هم جواز ذکر شرط جائز و وجوب عمل طبق شرط معین است.

 شرایع:

 «الخامس يجوز العزل للمتمتع و لا يقف على إذنها و يلحق الولد به لو حملت و إن عزل لاحتمال سبق المني من غير تنبه و لو نفاه عن نفسه انتفى ظاهرا و لم يفتقر إلى اللعان»

 می فرمایند اگر زنی را متعه کرد می تواند بدون اذن زن منی را خارج فرج بریزد و اگر این کار را کرد ولی زن حامله شد ولد ملحق به مرد می شود و اگر مرد این بچه را نفی کرد بدون لعان بچه از او نفی می شود.

 در این حکم، سه فرع را صاحب شرایع بیان کرده اند:

 جامع المقاصد، ج 13، ص 43، متنا و شرحا همین فروع را بیان می کنند.

 محقق کرکی در فرع اول-جواز عزل- و سوم-نفی ولد بدون لعان- ادعای اجماع می کند.

 صحاب جواهر، ج 30، ص 187 در هر سه فرع ادعای اجماع منقول و محصل کرده اند و فرموده اند که بهتر است عزل را در ضمن عقد شرط کنند.

 جامع المقاصد دلیل جواز عزل را اینگونه بیان می کنند:

 «لان الغرض الاصلی منه الاستمتاع دون النسل بخلاف الدوام»

 می فرمایند جواز عزل به این خاطر است که غرض اصلی در متعه استمتاع می باشد بخلاف عقد دائم که غرض نسل می باشد لذا غزل بدون اذن در عقد دائم جایز نیست.

 روایات جواز عزل

 منها: وسائل، ج 21، باب 34، ح1: «مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْعَزْلِ فَقَالَ ذَاكَ إِلَى الرَّجُلِ يَصْرِفُهُ حَيْثُ شَاء»

 حضرت فرمودند اختیار منی با مرد است.

 روایات الحاق ولد به مرد

 منها: همان، باب 33، ح2: «إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ قَالَ سَأَلَ رَجُلٌ الرِّضَا ع وَ أَنَا أَسْمَعُ عَنِ الرَّجُلِ يَتَزَوَّجُ الْمَرْأَةَ مُتْعَةً وَ يَشْتَرِطُ عَلَيْهَا أَلَّا يَطْلُبَ وَلَدَهَا فَتَأْتِي بَعْدَ ذَلِكَ بِوَلَدٍ أَ فَيُنْكِرُ الْوَلَدَ فَشَدَّدَ فِي ذَلِكَ وَ قَالَ يَجْحَدُ وَ كَيْفَ يَجْحَدُ إِعْظَاماً لِذَلِكَ قَالَ الرَّجُلُ فَإِنِّي أَتَّهِمُهَا وَ قَالَ لَا يَنْبَغِي لَكَ أَنْ تَتَزَوَّجَ إِلَّا مَأْمُونَة»

 راوی می گوید مردی از حضرت سوال کرد از مردی که زنی را صیغه می کند و شرط می کند که زن حامله نشود ولی زن حامله می شود و مرد این بچه را انکار می کند حضرت با این سوال تند برخورد کردند و فرمودند بچه برای اوست چرا انکار می کند بعد به حضرت عرض کرد مرد این زن را متهم می داند که با کسی دیگر ارتباط داشته است حضرت فرمودند با زنی ازدواج کن که به او اطمینان داشته باشی.

 این روایت دلالت دارد که بچه ملحق به مرد می باشد.

 روایات نفی ولد بدون لعان

 منها: همان، ج22، باب 10، ح1: «ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا يُلَاعِنُ الرَّجُلُ الْمَرْأَةَ الَّتِي يَتَمَتَّعُ مِنْهَا»

 یعنی اگر مرد ولد را نفی کرد نیاز به لعان ندارد

 مختار ما هم نظر صاحب شرایع می باشد هم عزل جایز است و هم ولد ملحق به مرد می باشد و هم بدون لعان ولد نفی می شود.