موضوع: نسبت بین روایات در باب جنون

 اما قید چهارم -ما لم یقع علیها-

  این قید هم باعث تقیید مطلقات نمی شود.

 به همان دلیلی که در قید دوم و سوم گفته شد که معیار و ملاک خیار در جنون که حرجی بودن زندگی با مجنوب بود هم در صورت مقارت است و هم در صورت عدم مقاربت.

 البته از جهت دیگری بین مقاربت و غیرمقاربت فرقی گذاشت زیرا ممکن است گفته شود که اگر عالما بالعیب مقاربت کند این مقاربت تصرف است و مسقط خیار است.

 حاصل آن که وقتی جنون ثابت شد فسخ جایز است چه نکاح عن تدلیس باشد چه نباشد مقاربتی شده باشد یا نشده باشد ردش به وسیله طلاق باشد یا به غیر طلاق باشد. و همچنین فرقی نیست عنوانی که با جنون بیان شده است عنوان رد باشد یا نزع باشد یا تفریق.

 اگر چه رد از نزع و تفریق اخص است چون رد به معنای ارجاع به مکان سابق می باشد یعنی اگر مرد زن را می خواهد رد کند او را به مکان سابقش که خانه پدرش می باشد بر گرداند در حالیکه نزع و تفریق مطلق بیرون کردن او از خانه است چه به خانه پدرش برگرداند یا نه ولی علی ای حال همه این عناوین در این معنا که این زندگی باید بهم بخورد مشترک می باشند لذا فرقی بین این عناوین نیست.

 و همچنین فرقی نمی کند معیب و مجنون زوج باشد یا زوجه. چون مقتضی و ملاک خیار -که جنون می باشد-در هر دو وجود دارد.

 صاحب جامع المقاصد، ج 13، ص 290 عبارتی دارند که بر این مطلب تصریح می کنند.

 «و الأصل في كون الجنون عيبا يقتضي الخيار من الجانبين الأخبار المستفيضة عن أهل البيت عليهم السلام من أن النكاح يرد بالجنون، و إجماع الأصحاب و إطباق أكثر أهل الإسلام سوى أبي حنيفة»

 نتیجه اینکه اگر چه روایات خیار را برای مرد ثابت می کرد ولی تفاوتی بین زن و مرد ملاکا وجود ندارد و در هر دو ملاک خیار می باشد.

 به عبارت دیگر در باب جنون به هشت روایت استناد شد که شش روایت از آنها که عنوان رد در آنها آمده بود در مورد زن می باشد و دو روایت که عنوان نزع و تفریق در آنها آمده بود در مورد مرد هم بود و شاید نظر آیة الله سیستانی که می فرمایند بخاطر جنون مرد زن خیار ندارد به شش روایتی است که خیار را مختص به زن کرده اند ولی ما گفتیم مناط در جنون مرد هم می باشد لذا زن هم بخاطر جنون مرد خیار دارد.

 بعضی هم گفته اند اگر برای مرد که حق طلاق هم دارد خیار ثابت باشد بطریق اولی برای زن که راهی برای جدایی جز حق فسخ ندارد باید خیار ثابت باشد.

  مختار ما فرمایش مشهور است که فرقی بین زن و مرد نیست و در همه موارد مذکور خیار مطلقا ثابت است البته احتیاط در همه موارد خوب است که مرد طلاق هم بدهد.