عنوان: مساله دهم

 ایضاح در فرمایش قواعد اشکال می کند و می فرماید: «و فيه نظر لأدّائه إلى تبعيض حقّه و هو ضرر عليه».

 می فرمایند: اینکه قواعد گفته وقتی قبل از مقاربت طلاق داد، از نصف موجود، نصفش را می گیرد و از آنچه که هبه کرده، نصف قیمتش را می دهد، موجب ضرر بر مرد است چون حق مرد دو قسمت می شود.

 احتمال سوم: زوج مخیر است که نصف باقیمانده را از زن بگیرد و یا اینکه آن تشطیر که قواعد ذکر کرد را بگیرد یعنی نصف نصف موجود و قیمت نصف هبه شده.

 اقول: ما سه احتمال را ذکر کردیم که احتمال دوم که از هر کدام نصف بگیرد و سوم که تخییر باشد، بر خلاف آیه شریفه «ان طلقتموهن من قبل ان تمسوهن و قد فرضتم لهن فریضة فنصف ما فرضتم» است. چون نصف «ما فرضتم» چیزی است که الان باقی است و تخییر و قول قواعد بر خلاف این آیه است. چون نصفی که باید برگرد الان موجود است.

 پس مختار ما به تبع شرایع و جواهر و ایضاح، احتمال اول است که اگر قبل از دخول طلاق داد، نصف باقیمانده به مرد برمی گردد. در نتیجه تمام مهریه به مرد برمی گردد.

 «خلاصه مساله دهم»

 1- موضوع مساله این بود که اگر زن نصف مهریه را به مرد هبه کرد و بعد مرد قبل از دخول زن را طلاق داد، نصفی که باید به مرد بگردد چگونه حساب می شود. 26/12/91

 2- مرکز خلاف که نصفی که قرار است برگردد چگونه است، در جایی است که هبه به نحو مشاع باشد، اما اگر هبه معین باشد، جای بحث نیست و همه قبول دارند که در صورت طلاق همان که باقیمانده به شوهر بر می گردد. 26/12/91

 3- گفتیم در مرکز نزاع سه احتمال است: 1. باید نصف باقیمانده به مرد برگردد. 2. باید نصف نصف باقیمانده و قیمت نصف آنچه که به مرد هبه شده به مرد داده می شود. 4. مرد مخیر است که نصف باقیمانده بگیرد، یا اینکه نصف نصف باقیمانده و قیمت نصفی که به مرد هدیه شده، را بگیرد. 26/12/91

 درس خارج فقه استاد رضا زاده حفظه الله یکشنبه 27/12/91

 عنوان: مسالة عاشرة

 و ناقش فیه الایضاح، بقوله: «و فيه نظر لأدّائه إلى تبعيض حقّه و هو ضرر عليه».

 و ثالثها: التخییر، بمعنی تخییر الزوج بین اخذ النصف الباقی، و بین التشطیر المذکور، دفعا لضرر تبعّض الصفقة.

 اقول: یرد علی الحتمالی الثانی و الثالث، انّهما ینافیان شمول «نصف ما فرضتم» ما هو مرکز البحث، و کونه مصداقا للآیة.

 فالمختار، تبعا للشرایع و الجواهر و الایضاح، هو الاحتمال الاول، بمعنی صرف الهبة الی النصف الذی کان لها، و الباقی الیه لما ذکر من کون المفروض داخلا تحت آیة «نصف ما فرضتم».

 «خلاصة مسئلة العاشرة»

 1- موضوع المسئلة، تعیین نصف الذی یرجع الی الزوج، لو طلقها قبل الدخول و بعد هبتها ایاه نصف المهر. 26/12/91

 2- مرکز الخلاف، هو ما کان الموهوب مشاعا، اذ لو کان الموهوب معینا، لاخلاف فی کون الباقی، راجعا الیه بعد الطلاق. 26/12/91

 3- الاحتمالات فی مرکز النزاع ثلاثة: 1. تعیّن نصفه، فی خصوص نصف الغیرالموهوب، 2. تعین التشطیر، نصف من الباقی، و نصف من بدل الموهوب. 3. تخییره بینهما ای الاحتمال الاول و الثانی، و المختار، هو الاول لکونه مصداقاً لآیة «نصف ما فرضتم» 26/12/91