موضوع: خلاصه

 ایراد بر کلام مرحوم شیخ :

 ایشان فرمود به دلیل خارجی می توان چیزی را جانشین قطع صفتی قرار داد واین صحیح نیست چراکه قبلا بیان شد که این خلف است و کلام مرحوم آخوند که فرمودند استصحاب قائم مقام قطع طریقی محض می شود صحیح نیست زیرا استصحاب قائم مقام قطع طریقی می شود مطلقا چه طریقی محض باشد و چه طریقی موضوعی.

 خلاصه: ایراد بر این سه کلام ولو جزئی وارد است.

 مختار ما این است که کلام مرحوم خوئی بهتر است که بگوئیم که اصول محرزه قائم مقام قطع طریقی مطلقا واقع می شود وآثار قطع بر این اصول بار می شود.

 اما اینکه خصوص اصول محرزه را قائم مقام می دانیم یا بخاطر این است که کاشفیت از واقع دارند هر چند از این جهت حجت نبودند ویا بخاطر آنچه که مرحوم خوئی فرمودند که اصول محرزه علم تعبدی می باشند.

 هذا تمام الکلام به نسبت به جهت پنجم(اقسام قطع)

 خلاصه آنچه در این جهت دوم از جهت پنچم بیان شد :

 1. گاهی بحث از قیام امارات مقام قطع بود واخری در اصول عملیه.

 2.در طرق وامارات در دو مقام بحث بود : 1. ثبوتا 2. اثباتا(از ادله حجیت امارات چه فهمیده می شود)

 3.به نسبه با امارات در مقام ثبوت چهار قول بود.

 4.در هر تنزیلی سه چیز لازم است : لحاظ منزل ومنزل علیه ومصحح تنزیل (اثر تنزیل)

 5.اگر دلیل خاصی در یک مورد خاص بر حجیت آن اصل وارد شده باشد و آن اصل هم اصل مثبت بود بیان شد که این اصل حجت است وآثار بر آن بار می شود بخاطر دلالت اقتضاء چرا که اگر این اثر در این مورد بر اصل بار نشود موجب لغویت کلام مولای حکیم می شود.

 6.در وقت تنزیل شیئی مقام شیئ اخر مانند تنزیل اماره مقام قطع که گفتیم طرفین باید لحاظ شود ملاک لحاظ نظر منِزل(شارع) است نه قاطع .

 7.مختار ما این است که درمقام ثبوت از حیث قیام اماره مقام قطع طریقی مطلقا بنابر حجیت اماره شرعا ،هیچ محذوری نخواهد بود چون ملاک نظر شارع است نه قاطع .

 8.اما درمقام اثبات: از جهت حجیت طرق و امارات چهار قول است.

 9.برای علم درحالیکه بسیط است مرحوم نائینی ومرحوم خوئی در مبانی الاصول چهار جهت قائل شدند صفتیت وطریقیت و....

 10. مرکز بحث در اینکه درمقام اثبات از دلیل چه می فهمیم ، آیا اماره قائم مقام طریق می شود یانه ؟ مقصود دلیل حجیت اماره است مثل آیه نبا در حجیت خبر ثقه پس دلیل خارجی از محل بحث خارج است.

 11.قوام امارات شرعیه به سه چیز است.

 12.مبنای جعل مودی وهمچنین مبنای تنجیز وتعذیر که مبنای مرحوم آخوند بود مردود اعلام شد .پس حجیت طریق طبق مبنای تمیم کشف(القاء احتمال خلاف)، صحیح است.

 13. مرحوم حضرت امام ره در انوار فرمودند امارات متدواله در السنه اصحاب مانند خبر ثقه و بیّنه وامثال آنها، عقلائیه هستند وادله حجیت که در مقام اثبات به آنها استناد می شود امضای کار عقلا است نه اینکه تاسیسی باشند.

 14.مختار ما این است که آثار قطع طریقی مطلقا (محض یا موضوعی)بر اماره مطلقا(چه عقلائیه باشد یا شرعیه بار می شود بله اگر عقلائیه باشد آثار بر آن بار می شود نه از حیث تنزیل بلکه اماره در عرض قطع است پس آن آثار کما اینکه برای قطع ثابت است برای اماره هم ثابت است بله اگر شرعیه باشد از باب تنزیل است ومختار ما این شد که حجیت امارات عقلائیه می باشد چراکه در تمام جوامع انسانی چه دینی وچه غیر آن به اماره عمل می کنند.

 15.اما اصول عملیه : فرق بین اصل واماره بیان شد.

 16.تقدم که هم درموضوع اماره وهم اصل،شک اخذ شده است والا اگر علم باشد نه به اماره عمل می شود ونه به اصل بله اختلاف در کیفیت اخذ شک در دلیل حجیت بود در اماره یمکن که از دلیل لفظی فهمیده می شود یا دلیل لبی بخلاف اصل که فقط از دلیل لفظی فهمیده می شود.

 17 .فرق بین اصل محرز وغیر محرز : محرز به اصلی گفته می شود که کاشفیت ونظر به واقع دارد بخلاف غیر محرز.

 18.استصحاب آیا از امارات است یا از اصول؟ مرحوم امام ره در انوار فرموند استصحاب اصل می باشد.

 19 بین شک وجدانی وعلم تعبدی تناقضی نیست.

 20.مختار این شد که اصول محرزه قائم مقام قطع طریقی مطلقا(محضه وموضوعی)می شود وقهرا آثار قطع طریقی بر آنها مترتب می شود کما اینکه همین آثار بر اماره مترتب می شود چه عقلائیه باشد یا شرعیه.

 العنوان: خلاصة

 تمت الکلام فی الجهة الرابعة من تقسیم الثانی لانقسام القطع «قیام الامارات و الاصول مقام القطع»

 «خلاصة ما ذکر فیها من المطالب المهمة»

 مقام الاثبات:

 «اما قیام اصول العملیة مقام القطع»

 هذا تمام الکلام فی تقسم الثانی من اقسام القطع ای تقسیم الثانی من الجهة الخامسة من مبحث القطع الذی تقدم ان الجهات فیه ستة و خامسها اقسام القطع و یاتی التقسیم الثالث من الجهة الخامسة اعنی تقسیم باعتبار سببه، یحصل من سبب متعارف او من سبب غیر متعارف(قطع القطاع)