درس خارج اصول استاد رضازاده
92/09/12
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:حجيت ظن/حجيت ظواهر/کتاب فصل الخطاب
قبلا نسبت به فصل الخطاب مباحثي مطرح شد اما خود کتاب در دسترس نبود اما اين کتاب به دست ما رسيده است لذا مباحث جديدي را در مورد اين کتاب بررسي مي کنيم.
1-چه مطالبي که در اين کتاب نوشته شده است و کيفيت تقسيم به چه نحوي در اين کتاب صورت گرفته است
2-هدف از نوشتن اين کتاب توسط مولف
3-نظر علماء نسبت به اين کتاب و مولف آن
4-اشکالاتي که علماء اهل سنت بر شيعه دارند و مدرک اشکالاتشان هم عمدتا از کتاب فصل الخطاب مي باشد.
اما الاول:
مطالبي که در اين کتاب نوشته شده است به پنج قسمت تقسيم شده است؛ سه مقدمه و دو باب
مقدمه اول در بيان اخباريست که درباره جمع قرآن وارد شده است و کسي که قرآن را جمع کرده است و انگيزه جمع قرآن چه بوده است.
مقدمه دوم در بيان اقسام تحريف و تغييري است که ممکن است در قرآن واقع بشود و تغييري که ممکن نيست.
مقدمه سوم در نظر علماء در ارتباط با تحريف و عدم تحريف قرآن مي باشد.
باب اول درباره بيان مطالبي است که براي تحريف قرآن به آنها استدلال شده است يا ممکن است به آنها استدلال شود. در اين باب ايشان دوازده دليل براي تحريف قرآن بيان مي کند.
باب دوم درباره ادله کساني است که قائل به تحريف قرآن نيستند چه از آيات و چه از روايات و چه غير از اين دو و مناقشه اين ادله
در باب اول که ادله تحريف بيان شده است عمده و اهم اين ادله دليل يازدهم مي باشد در اين دليل اخبار زيادي در طي هفده صفحه نقل کرده شده است که ممکن است دال بر تحريف قرآن باشند لذا مرحوم علامه عسکري اين دليل يازدهم با تمام اخبارش را مورد بررسي قرار داده است و آنها را رد کرده است.
علامه عسکري در سيصد و يازده صفحه دليل يازدهم حاجي نوري را رد کرده است و قبل از ورد به رد تک تک روايات به عنوان فهرست عنواني دارد به نام دراسة ادلة الباب الحادي عشر دارد که در آن روايات را به يازده طائفه تقسيم کرده است.
در رقم اول مي فرمايند اين رواياتي که شما بيان مي کنيد هزار حديث نيستند بلکه در مواردي تکرار صورت گرفته است.
در رقم دوم مي فرمايند بعضي از اين روايات از اهل سنت مي باشد و داخل در کتب شيعه شده است.
در رقم سوم مي فرمايند بعضي از اين روايات مشترک بين شيعه و سني مي باشد.
در رقم چهارم مي فرمايند بعضي از روات اين احاديث غلاة مي باشند که در دينشان متهم هستند.
در رقم پنجم مي فرمايند بعضي از اين روايات جعلي مي باشند.
در رقم ششم مي فرمايند بعضي از هيچ ريشه او اصلي ندارند.
در رقم هفتم مي فرمايند بعضي از روايات رواتش مجهول مي باشند.
در رقم هشتم مي فرمايند بعضي از روايات از ادعيه بلاسند مي باشند
در رقم نهم مي فرمايند بعضي از روات بعضي از اين روايات کلا ثقه نيستند.
در رقم دهم مي فرمايند بعضي از روات اين روايات ثقه نيستند.
در رقم يازدهم مي فرمايند بعضي از اين اخبار، روايت نيستند بلکه از اقوال علماء و مفسرين مي باشند.
علامه عسکري مي فرمايند رواياتي که که بعضي از روات آن ثقه نيستند متضمن مطالبي هستند که محل نزاع ما نمي باشد بعضي از اين روايات دلالت بر تحريف به زيادت دارد در حاليکه مرکز نزاع تحريف به نقيصه مي باشد کما اينکه بعضي از اين روايات دلالت بر تحريف معنوي دارند مانند آيه تطهير که حمل بر زنان پيامبر شده است و بعضي از اين روايات دلالت بر تحريف در قرائت دارند.
التقرير العربي
تتميم:
تقدم بعض الکلام اشاره الي کتاب «فصل الخطاب في تحريف الکتاب» و مولفه النوري و لم يکن الکتاب عندي و حيث ان بعض الاجلة اهدا فيه اخيرا، نعود البحث فيه علي نحو البسط و ادق، و نجعل البحث فيه من ابعاد مختلفة:
الاول: کيفية ترتيب المطالب فيه
و هي کما صرح في المقدمة: «و جعلت له ثلاث مقدمات، و ما بين» خمسة تقسيمات:
المقدمة الاولي: بيان اخبار التي وردت في جمع القرآن، و جامعه و سبب جمعه.
المقدمة الثانية: في بيان اقسام التغيير الممکن حصوله في القرآن و الممتنع دخوله فيه.
المقدمة الثالثة: في ذکر اقوال علمائنا في تغيير القرآن و عدمه.
الباب الاول: في ذکر ما يدل او استدلوا به علي وقوع التغيير و النقصان في القرآن و ذکر فيه اثنا عشر دليلا.
الباب الثاني: ذکر ادلة القائلين بعدم تطرق التغيير مطلقا و من الآيات و الاخبار، و الاعتبار و الجواب عنها مفصلا.
و حيث ان عمدة الدليل مما ذکره في الباب الاول، هو دليل الحادي عشر، الذي ذکر فيه اخبار کثيرة علي التحريف تحويها سبعة عشر صفحات.
و اورد عليه العلامة المجاهد السيد مرتضي العسکري اعلي الله مقامه الشريف بما يزيد عن ثلاث ماة صفحة 311، کتاب في الفهرست ما نصه:
«دراسة ادلة الباب الحادي عشر»
1-الادلة ليست بالف حديث و ليست کلها شيعية کما اصطلح عليها الاستاد ظهير.
2- روايات منتقلة من مدرسة الخلفاء الي مدرسة اهل البيت.
3- روايات مشترکة بين المدرسين.
4- روايات الغلاة و المتهمين في دينهم.
5- مختلفات واهية.
6- روايات لا اصل لها.
7- روايات رواة مجهولين.
8- ادعية بلاسند.
9- روايات رواة غيرثقاه.
10- روايات في التحريف و التبديل بعض رواتها ثقات.
11- اقوال مفسره و ليست برواية.
و حمل التحريف في روايات الثقات رقم «10» في ص241 و 242 علي تحريف القراءة، و تحريف المعني مثل ادعاء نزول آية التطهير في نساء النبي صلي الله عليه و آله.
قبلا نسبت به فصل الخطاب مباحثي مطرح شد اما خود کتاب در دسترس نبود اما اين کتاب به دست ما رسيده است لذا مباحث جديدي را در مورد اين کتاب بررسي مي کنيم.
1-چه مطالبي که در اين کتاب نوشته شده است و کيفيت تقسيم به چه نحوي در اين کتاب صورت گرفته است
2-هدف از نوشتن اين کتاب توسط مولف
3-نظر علماء نسبت به اين کتاب و مولف آن
4-اشکالاتي که علماء اهل سنت بر شيعه دارند و مدرک اشکالاتشان هم عمدتا از کتاب فصل الخطاب مي باشد.
اما الاول:
مطالبي که در اين کتاب نوشته شده است به پنج قسمت تقسيم شده است؛ سه مقدمه و دو باب
مقدمه اول در بيان اخباريست که درباره جمع قرآن وارد شده است و کسي که قرآن را جمع کرده است و انگيزه جمع قرآن چه بوده است.
مقدمه دوم در بيان اقسام تحريف و تغييري است که ممکن است در قرآن واقع بشود و تغييري که ممکن نيست.
مقدمه سوم در نظر علماء در ارتباط با تحريف و عدم تحريف قرآن مي باشد.
باب اول درباره بيان مطالبي است که براي تحريف قرآن به آنها استدلال شده است يا ممکن است به آنها استدلال شود. در اين باب ايشان دوازده دليل براي تحريف قرآن بيان مي کند.
باب دوم درباره ادله کساني است که قائل به تحريف قرآن نيستند چه از آيات و چه از روايات و چه غير از اين دو و مناقشه اين ادله
در باب اول که ادله تحريف بيان شده است عمده و اهم اين ادله دليل يازدهم مي باشد در اين دليل اخبار زيادي در طي هفده صفحه نقل کرده شده است که ممکن است دال بر تحريف قرآن باشند لذا مرحوم علامه عسکري اين دليل يازدهم با تمام اخبارش را مورد بررسي قرار داده است و آنها را رد کرده است.
علامه عسکري در سيصد و يازده صفحه دليل يازدهم حاجي نوري را رد کرده است و قبل از ورد به رد تک تک روايات به عنوان فهرست عنواني دارد به نام دراسة ادلة الباب الحادي عشر دارد که در آن روايات را به يازده طائفه تقسيم کرده است.
در رقم اول مي فرمايند اين رواياتي که شما بيان مي کنيد هزار حديث نيستند بلکه در مواردي تکرار صورت گرفته است.
در رقم دوم مي فرمايند بعضي از اين روايات از اهل سنت مي باشد و داخل در کتب شيعه شده است.
در رقم سوم مي فرمايند بعضي از اين روايات مشترک بين شيعه و سني مي باشد.
در رقم چهارم مي فرمايند بعضي از روات اين احاديث غلاة مي باشند که در دينشان متهم هستند.
در رقم پنجم مي فرمايند بعضي از اين روايات جعلي مي باشند.
در رقم ششم مي فرمايند بعضي از هيچ ريشه او اصلي ندارند.
در رقم هفتم مي فرمايند بعضي از روايات رواتش مجهول مي باشند.
در رقم هشتم مي فرمايند بعضي از روايات از ادعيه بلاسند مي باشند
در رقم نهم مي فرمايند بعضي از روات بعضي از اين روايات کلا ثقه نيستند.
در رقم دهم مي فرمايند بعضي از روات اين روايات ثقه نيستند.
در رقم يازدهم مي فرمايند بعضي از اين اخبار، روايت نيستند بلکه از اقوال علماء و مفسرين مي باشند.
علامه عسکري مي فرمايند رواياتي که که بعضي از روات آن ثقه نيستند متضمن مطالبي هستند که محل نزاع ما نمي باشد بعضي از اين روايات دلالت بر تحريف به زيادت دارد در حاليکه مرکز نزاع تحريف به نقيصه مي باشد کما اينکه بعضي از اين روايات دلالت بر تحريف معنوي دارند مانند آيه تطهير که حمل بر زنان پيامبر شده است و بعضي از اين روايات دلالت بر تحريف در قرائت دارند.
التقرير العربي
تتميم:
تقدم بعض الکلام اشاره الي کتاب «فصل الخطاب في تحريف الکتاب» و مولفه النوري و لم يکن الکتاب عندي و حيث ان بعض الاجلة اهدا فيه اخيرا، نعود البحث فيه علي نحو البسط و ادق، و نجعل البحث فيه من ابعاد مختلفة:
الاول: کيفية ترتيب المطالب فيه
و هي کما صرح في المقدمة: «و جعلت له ثلاث مقدمات، و ما بين» خمسة تقسيمات:
المقدمة الاولي: بيان اخبار التي وردت في جمع القرآن، و جامعه و سبب جمعه.
المقدمة الثانية: في بيان اقسام التغيير الممکن حصوله في القرآن و الممتنع دخوله فيه.
المقدمة الثالثة: في ذکر اقوال علمائنا في تغيير القرآن و عدمه.
الباب الاول: في ذکر ما يدل او استدلوا به علي وقوع التغيير و النقصان في القرآن و ذکر فيه اثنا عشر دليلا.
الباب الثاني: ذکر ادلة القائلين بعدم تطرق التغيير مطلقا و من الآيات و الاخبار، و الاعتبار و الجواب عنها مفصلا.
و حيث ان عمدة الدليل مما ذکره في الباب الاول، هو دليل الحادي عشر، الذي ذکر فيه اخبار کثيرة علي التحريف تحويها سبعة عشر صفحات.
و اورد عليه العلامة المجاهد السيد مرتضي العسکري اعلي الله مقامه الشريف بما يزيد عن ثلاث ماة صفحة 311، کتاب في الفهرست ما نصه:
«دراسة ادلة الباب الحادي عشر»
1-الادلة ليست بالف حديث و ليست کلها شيعية کما اصطلح عليها الاستاد ظهير.
2- روايات منتقلة من مدرسة الخلفاء الي مدرسة اهل البيت.
3- روايات مشترکة بين المدرسين.
4- روايات الغلاة و المتهمين في دينهم.
5- مختلفات واهية.
6- روايات لا اصل لها.
7- روايات رواة مجهولين.
8- ادعية بلاسند.
9- روايات رواة غيرثقاه.
10- روايات في التحريف و التبديل بعض رواتها ثقات.
11- اقوال مفسره و ليست برواية.
و حمل التحريف في روايات الثقات رقم «10» في ص241 و 242 علي تحريف القراءة، و تحريف المعني مثل ادعاء نزول آية التطهير في نساء النبي صلي الله عليه و آله.
