< فهرست دروس

درس خارج اصول استاد رضازاده

97/07/25

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع:بررسی اقوال / اقل و اکثر / اصالت الاشتغال/ اصول عملیه

و اجاب محقق النائینی عن کلام الشیخ بما حاصله أنه لابد من العمل بفراغ الذمة و هو لا یحصل الا مع اتیان الاکثر و بعباره اخری فی مقام العلم و ان کان المعلوم هو الاقل و لکن فی مقام الامتثال لابد من اتیان الاکثر حتی حصل لنا الیقین بفراغ الذمة. بعباره اخری میزان فراغ الذمة لا تیقن وجوب الاقل.

محقق نائینی از انحلالی که مرحوم شیخ انصاری فرمودند، دو جواب می دهند:

جواب اول: ما قبول داریم آنچه که یقین به وجوب آن داریم، اقل است و این هم به نحو علم تفصیلی است، لکن آنچه که بر ما در مقام امتثال لازم است، این است که یقین به فراغ ذمه حاصل کنیم و در مقام فراغ ذمه، اگر اکثر را اتیان کردیم، یقین به فراغ ذمه است و اگر اقل را اتیان کنیم، یقین به فراغ ذمه نمی باشد.

در نتیجه ما در عین اینکه علم تفصیلی به وجوب اقل داریم، در مقام عمل باید اکثر را اتیان کنیم تا یقین به فراغ ذمه حاصل کنیم.

و اورد علیه استاذنا المحقق المیلانی بما حاصله ان الاسقاط دائماً عبارة عن اسقاط ما ثبت فی الذمة و ما ثبت فی الذمة و کان منجزا انما هو الاقل و هو الذی اشتغلت الذمة به یقیناً فلابدّ من الفراغ عنه عند الامتثال لا الغیر فهذا الاشکال مع کمال حسن ظاهره و قوّته لا موقع له فی المفروض.

اشکال: مرحوم آقای میلانی می فرمایند این فرمایش مرحوم آقای نائینی با تمام حسن ظاهر و قوتی که دارد، قابل قبول نیست و نا تمام است. چون فراغ ذمه یعنی در مقام عمل آنچه که بر ذمه من آمده و یقین به تنجز آن دارم، ساقط شود نه اینکه آنچه یقین ندارم بر من منجز است را انجام بدهم، و در فرض بحث، آنچه که یقین دارم بر ذمه آمده، اقل است نه اکثر و برای فراغ ذمه باید به اقل اتیان شود نه اکثر.

پس همانطور که در مقام علم، معلوم اقل است، در مقام تحصیل فراغ ذمه هم، مفرغ ذمه همان اقل خواهد بود.

در نتیجه اشکال شما بر انحلال شیخ انصاری وارد نیست.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo