< فهرست دروس

«درس طب در روایات»

استاد تبریزیان

94/08/11

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: گلودرد

 

گلودرد

در اکثر بیماری‌های گلو، گلو دچار التهاب و درد می‌شود و نوشیدن و بلعیدن و حتی قورت دادن آب دهان سخت می‌شود. البته التهاب لوزه سوم سبب می‌شود که تنفس سخت شود و گوش هم سنگین شود. آن چیزی که مشهور است همان التهاب لوزتین و گلودرد است.

 

درمان‌های عمومی برای گلودرد

اولین درمان عمومی نمک است، خوردن نمک بخصوص قبل و بعد از غذا درمان است، در برخی روایات آمده خوردن نمک قبل و بعد از غذا درمان هفتاد بیماری و در بعضی روایات آمده درمان سیصد و شصت بیماری است، ازجمله این بیماری‌ها گلودرد است، در روایت آمده: «يا على افتتح طعامك بالملح، فان فيه شفاء من سبعين داء، منها الجنون والجذام والبرص، ووجع الحلق والاضراس، ووجع البطن.»[1] یعنی «ای علی قبل از غذا نمک بخور، زیرا در این درمان هفتاد بیماری است ازجمله جنون و جذام و پیسی و گلودرد و دندان‌درد و شکم‌درد.» در روایت آمده در این درمان است، احتمال دارد مراد شروع کردن غذا با نمک باشد همچنین احتمال دارد مراد صرفاً نمک باشد آنگاه تفاوتی ندارد که چه وقت از نمک استفاده کنیم چه قبل از غذا و چه غیرازآن هرگاه که نمک بخوریم درمان است.

در روایت دیگر آمده: «إن الله عزوجل أوحى إلى موسى بن عمران أن ابدأ بالملح واختم بالملح، فان في الملح دواء من سبعين داء أهونها الجنون، والجذام، والبرص، ووجع الحلق والاضراس، ووجع البطن.»[2] یعنی «پیامبر (ص) فرمودند خداوند به حضرت موسی (ع) وحی نمود که غذا را با نمک آغاز کن و با نمک خاتمه بده، زیرا در نمک درمان هفتاد بیماری است که کمترین آن‌ها جنون و جذام و پیسی و گلودرد و دندان‌درد و شکم‌درد است.» در این روایت به‌روشنی اشاره به نمک شده و نیز به‌جای شفا، دوا آمده، بعضی مواقع شفا به معنی پیشگیری است ولی مراد از دوا، تنها درمان است. نکته این روایت این است که نگفته نمک درمان است بلکه گفته در نمک درمان است، مشابه این تعبیر درباره عسل هم آمده، در قرآن آمده: ﴿ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ﴾[3] یعنی «سپس از همه ميوه‌ها بخور، و راه‌های پروردگارت را فرمانبردارانه، بپوى. (آنگاه‌) از درون (شكم‌) آن، شهدى كه به رنگ‌های گوناگون است بيرون مى‌آيد. در آن، براى مردم درمانى است. راستى در اين (زندگى زنبوران‌) براى مردمى كه تفكر مى‌كنند نشانه (قدرت الهى‌) است» بنابراین می‌توان گفت که در نمک یا در عسل موادی وجود دارد که آن درمان است نه صرفاً خود نمک یا عسل و اگر زنبور از گیاهان تغذیه نکرده باشد احتمالاً بسیاری از خواص را ندارد همچنین اگر نمک تصفیه شود و مواد مختلفی که به‌طور طبیعی در آن وجود دارد از آن خارج گردد آنگاه درمان نخواهد بود، به همین جهت ما تأکید به استفاده از نمک دریا می‌کنیم. متأسفانه امروزه توصیه به عدم مصرف نمک می‌شود و می‌گویند نباید از نمک و شکر و هروئین استفاده کرد زیرا هر سه سم هستند، به عبارتی نمک را هم‌ردیف با هروئین قرار می‌دهند درحالی‌که پیامبر (ص) توصیه اکید به استفاده از نمک کرده‌اند و این امر تصادفی نیست. اگر نمک برای بعضی که فشارخون بالا دارند مضر باشد لزومی ندارد افراد دیگر پرهیز کنند، در روایت آمده: «اثنان عليلان: صحيح محتم، وعليل مخلط»[4] یعنی «دو کس همیشه بیمارند، یکی کسی که سالم است و پرهیز می‌کند و دیگری کسی که بیمار است و پرهیز نمی‌کند.» البته باید توجه شود که نمک و شکر اگر سالم و طبیعی باشند مفید است و در غیر این صورت مضر است. پیامبر (ص) می‌فرمایند: «لَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِي الْمِلْحِ مَا احْتَاجُوا مَعَهُ إِلَى التِّرْيَاقِ‌»[5] یعنی «اگر مردم بدانند که در نمک چه خاصیتی وجود دارد نیازمند تریاق نخواهند شد.»

 

دومین درمان عمومی شیر است، اگر پس از مصرف شیر یا لبنیات دهان شسته نشود احتمال ابتلا به گلودرد وجود دارد، درعین‌حال که شیر می‌تواند علت گلودرد باشد خوردن شیر نیز بهترین درمان گلودرد است، امام صادق (ع) می‌فرمایند: «ما وجدنا لوجع الحلق مثل حسو اللبن»[6] یعنی «چیزی مانند ریزریز خوردن شیر برای گلودرد نیافتیم.» وقتی امام معصوم می‌فرمایند بهتر از آن نیافتیم به این معنی است که بهتر از آن نیست. در روایت آمده حسو که به معنی زره زره خوردن است و در مقابل عب به معنی ریختن یک‌باره آب یا شیر در گلو است، البته حسو به معنی سوپ هم هست که از گندم و جو درست می‌شود و شاید این احتمال هم باشد که در این روایت مراد سوپی باشد که با شیر درست‌شده است. البته این درمان نیاز به تجربه دارد.

 

درمان‌های خاص برای گلودرد

اولین درمان دعا است، امام علی (ع) می‌فرمایند: «کسی که از گلودرد شکایت دارد و زیاد سرفه می‌کند و فرزندانش از او مأیوس شده‌اند، خود را تعویذ کند با این کلمات و اسم این جامعه است و برای همه بیماری‌ها است اللهم أنت رجائي وأنت ثقتي وعمادي وغياثى ورفعتي وجمالي وأنت مفزع المفزعين ليس للهار بين مهرب إلا اليك ولا للعالمين معول إلا عليك ولا للراغبين مرغب إلا لديك ولا للمظلومين ناصر إلا أنت ولا لذي الحوائج مقصد إلا اليك ولا للطالبين عطاء إلا من لديك ولا للتائبين متاب إلا اليك وليس الرزق والخير والفرج إلا بيدك حزنتني الامور الفادحة واعيتني المسالك الضيقة واحتوشتني الاوجاع الموجعة ولم اجد فتح باب الفرج إلا بيدك فاقمت تلقاء وجهك واستفتحت عليك بالدعاء اغلاقة فافتح يا رب للمستفتح واستجب للداعي وفرج الكرب واكشف الضر وسد الفقر واجل الحزن وانف الهم واستنقذني من الهلكة فانى قد اشقيت عليها ولا اجد لخلاصي منها غيرك يا الله يا من يجيب المضطر إذا دعاه ويكشف السوء ارحمني واكشف ما بى من غم وكرب ووجع وداء رب ان لم تفعل لم ارج فرجي من عند غيرك فارحمني يا ارحم الراحمين هذا مكان البائس الفقير هذا مكان الخائف المستجير هذا مكان المستغيث هذا مكان المكروب الضرير هذا مكان الملهوف المستعيذ هذا مكان العبد المشفق الهالك الغريق الخائف الوجل هذا مكان من انتبه من رقدته واستيقظ من غفلته وافرق من علته وشدة وجعه وخاف من خطيئته واعترف بذنبه واخبت الى ربه وبكا من حذره واستغفر واستعبر واستقال واستعفا والله الى ربه ورهب من سطوته وارسل من عبرته ورجا وبكا ودعا ونادى رب انى مسني الضر فتلافني قد ترى مكاني وتسمع كلامي وتعلم سرائري وعلانيتي وتعلم حاجتي وتحيط بما عندي ولا يخفى عليك شئ من امرى من علانيتي وسرى وما ابدى وما يكنه صدري فاسئلك بانك تلى التدبير وتقبل المعاذير وتمضى المقادير بسؤال من اساء واعترف وظلم نفسه واقترف وندم على ما سلف واناب الى ربه واسف ولاذ بفنائه وعكف واناخ رجاه وعطف وتبتل الى مقيل عثرته قابل توبته وغافر حوبته وراحم غربته وكاشف كربته وشافي علته ان ترحم تجاوزي بك وتضرعي اليك وتغفر لي جميع ما اخطأته من كتابك واحصاه كتابك وما مضى من علمك من ذنوبي وخطاياى وجرائري في خلواتي وفجراتي وسيئاتي وهفواتي وهناتي وجميع ما تشهد به حفظتك وكتبتة ملائكتك في الصغر وبعد البلوغ والشيب والشباب وبالليل والنهار والغدو والاصال وبالعشي والابكار والضحى والاسحار وفي الحضر وفي السفر وفي الخلا والملا وان تجاوز سيئاتي في اصحاب الجنة وعد الصدق الذي كانوا يوعدون اللهم بحق محمد وآله ان تكشف عني العلل الغاشية في جسمي وفي شعري وبشري وعروقي وعصبي وجوارحي فان ذلك لا يكشفها غيرك يا ارحم الراحمين ويا مجيب دعوة المضطرين[7]

 

دومین درمان عود هندی است، از عود عطر تهیه می‌کنند و از بهترین عطرها است. پیامبر (ص) به زنان می‌فرمایند: «عليكن بهذا العود الهندي، فإن فيه سبعة أشفية من سبعة أدواء، منها ذات الجنب ويسعط من العذرة ...»[8] یعنی «بر شما باد عود هندی، زیرا در آن هفت درمان از هفت بیماری است، ازجمله این بیماری‌ها سینه‌پهلو است و در بینی بریزید برای گلودرد ...» در قدیم وقتی بچه به گلودرد مبتلا می‌شد مادرشان دو انگشت خود را وارد دهان او می‌کرد و این کار باعث خون‌ریزی می‌شد و پیامبر (ص) آن‌ها را از این کار نهی نمود و به استفاده از عود هندی توصیه نمود. در این روایت روش دقیق استفاده ذکر نشده ولی در روایت دیگری آمده که عود را آسیاب کنید و در آب باران حل کنید و در بینی بریزید.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo