< فهرست دروس

درس طب استاد ضیائی

88/12/17

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: خون و خونریزی
بدن انسان حاوی پنج لیتر خون می باشد. اگر یک شریان یا سرخرگ اصلی بریده شود خون انسان تحت فشار زیادی به خارج فوران می کند. به هنگام زدن نبض قلب که همان انقباض عضلانی قلب است، فوران خون از رگ بریده شده بیشتر می شود که به آن خونریزی ضربان دار می گویند.
خونی که از سرخرگ خارج می شود به رنگ قرمز روشن است. اما خونی که از ورید که سیاهرگ است خارج می شود به رنگ ارغوانی و کدر می باشد.
خونریزی از شریان باید با فوریت های پزشکی همراه باشد و الا موجب از دست رفتن مقادیر زیادی از خون می شود در نتیجه مغز و عضلات قلب، از خون محروم می شوند. بهترین کار در موقع برخورد با این نوع خونریزی این است که با فشار مستقیم دست یا شیئی دیگر محل خونریزی را بند آورد. یا از بالاتر از آن را با بند کفش و مانند آن می بندند. همچنین مناسب است که یخ روی آن بگذارند یا آن را ضد عفونی کنند. همچنین است در خونریزی بینی که باید سر را بالا گرفت پائین تیغه زیر استخوان بینی را محکم گرفت و نگذاشت که خونریزی ادامه یابد.
خونریزی از سیاهرگ ضربان دار نیست در نتیجه خطر کمتری دارد. البته اگر خونریزی از وریدهای بزرگ مانند سیاهرگ های واریسی یا ورید های عمقی داخلی اصلی پاره شود.
خونریزی گاه جزئی است مانند خراش سطح پوست.
در خونریزی بینی باید دانست که داخل بینی عروق ریز بسیاری است که بر اثر ضربه، سرما و گرمای شدید و یا کمی رطوبت در بینی و یا کمبود ویتامین بی رخ می دهد. می توان از آب ریحان، آب تره و یا چند قطره از جوشانده ی سپند می توان استفاده کرد. همچنین می توان از ویتامین کا ده میلی گرمی و یا پنج عدد ویتامین کا روزی یک عدد را مصرف نمود. در بعضی موارد خاص متخصص گوش و حلق و بینی با لیزر درمان می کند البته در صورتی که آسیب به عصب بینی وارد نشود.
فرد مزبور باید روی صندلی بنشیند و سر را به طرف جلو خم کند و سه تا ده دقیقه بینی خود را نگه دارد یعنی زیر استخوان و اول غضروف را نگه دارد و کم کم دست را بر دارد و بعد که مطمئن شد خون منعقد شده است حدود چهار ساعت بعد آن را به آرامی با آب ولرم بشوید. اگر همچنان خونریزی بند نیامد باید آزمایش دهد تا مبادا هوموفیلی باشد.
گاه خونریزی زیر ملتحمه ی چشم است که بر اثر ضربه به چشم مانند بوکس و یا عطسه ی شدید رخ می دهد. همچنین است زور زدن زیاد در مورد کسی که یبوست مزمن دارد. این خونریزی ها اکثرا بی خطر است و بعد از یکی دو هفته غالبا از بین می رود.
اگر با خونریزی زیر ملتحمه، درد چشم و تب نیز وجود داشت باید به متخصص چشم یا فوق تخصص شبکیه یا قرنیه مراجعه کرد.
خونریزی در چشم گاه به سبب گرفتگی رگ پشت کره ی چشم در قسمت شبکیه می باشد. این خونریزی گاه به سبب زور زدن زیاد است گاه به سبب فشار خون بالا و گاه قند و چربی مضر بالا و گاه به سبب استرس و فشار روانی بالا است که در نتیجه مویرگ های قسمت شبکیه پاره می شود و خونریزی می کند و دید شخص کم می شود. اگر این حالت، درمان نشود منجر به کوری می شود.
در سابق ابتدا با لیزر این لخته ها را از بین می بردند ولی در تکنیک جدید با آمپول آوستین که پشت مردمک چشم تزریق می شود این لخته ها را حل می کنند. در عرض یک ماه آن لخته ها حل شده از طریق مویرگ ها جذب بدن می شوند.
خونریزی گاه از لثه و جای کشیدن دندان یا خون روش لثه به سبب افتادگی لثه و عفونت لثه و مانند آن است که در نتیجه این رخ می دهد که فرد خلال نمی کند و مسواک نمی زند.
گاه خونریزی به سبب گازگرفتگی زبان یا لپ است. گاه فرد به سبب اینکه از یک طرف غذا می خورد توازن فکش از بین رفته است و گاز می گیرد. گاه بزاق دهان بر اثر کم آبی غلیظ می شود و دهان در آن جمع می شود و زیر دندان می رود گاه بر اثر خوردن چیز گس و ترش حالت جمع شدن زبان رخ می دهد. گاه در زبان شقاق یا جوش و مانند آن وجود دارد که در نتیجه خونریزی می کند. در این حال باید زبان را در آورد و با استفاده از گاز یا پارچه ی تمیز زبان را بیرون می آورند تا عروق زبان پیچ بخورد و خونریزی بند آید. یا اینکه لبه های زخم را به هم نزدیک کند تا خونریزی بند آید و بعد از ده دقیقه زبان را رها کند.
گاه خونریزی از پوست سر است که بر اثر ضربه، ناخن کشیدن، قمه زدن یا تیغ زدن موی سر و مانند آن رخ می دهد. گاه خونریزی بر اثر زخم های کچلی است که بیماری ای واگیر و قارچی است که باید برای رفع آن به متخصص پوست مراجعه کرد و لبه های زخم را باید با آب و صابون به خوبی شست.
خونریی گاه از لب است. هر لب در انسان از یک شریان خونرسان تغذیه می شود. شریان لب بالایی از لب زیرین بزرگتر است. در صورت بریدگی، لب بالایی بیشتر خونریزی می کند. باید دو لبه ی بریدگی را به هم نزدیک کرد تا خون بند آید.
گاه خونریزی از وریدهای واریسی مانند واریس پشت پا، واریس کبد و طحال است که باید به متخصص مراجعه کرد. اگر واریس پشت پا آسیب دیده باشد مریض باید دراز بکند و آن پا که مشکل پیدا کرده است را بالا ببرند و بعد گاز استریل روی محل می گذارند و فشار می دهند و بعد از پنج دقیقه روی آن را با باند به شکل محکم ببندند. به هر حال باید محل زخم را ضد عفونی کرد و اگر احتیاج به بخیه دارد او را به پزشک رساند.
در موارد نادری فرد به ناراحتی های عضوی دستگاه گوارش مانند خونریزی معده، خونریزی اثناعشر، خونریی بواسیر و یا کلیه و مثانه و مانند آن مبتلا می شود که باید به متخصص آن بخش مراجعه کرد.

مؤمن هر قدر کار خوب و صحیح انجام دهد خود را نسبت به خداوند بدهکار می بیند و هرگز خود را از هیچ کس طلبکار نمی داند. مؤمن حتی اگر از مصلحت های شخصی خود دست بر دارد ولی در مقابل مصلحت های اجتماعی و دینی خود کوتاه نمی آید. در دعا آمده است: الهی لا تخرجنی من التقصیر.
اگر کسی خود را طلبکار بداند دچار عجب و غرور و تکبر می شود در نتیجه به هیچ جا نمی رسد.
انسان باید هر روز حساب کارهای خود را رسیدگی کند و اگر به اندازه ی لازم کار مفید انجام داده است باید شکر آن را به جا آورد و الا باید استغفار نماید زیرا عمر، امنیت، فرصت و توانایی آن را داشته است ولی آن کار خوب را انجام نداده است.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo