< فهرست دروس

درس طب استاد ضیائی

93/07/30

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: سردرد
بحث در سردرد می باشد. بیش از شصت نوع سردرد وجود دارد که چهارده نوع آن میگرنی است. بعضی از سردردها خوشه ای و کلاستر می باشد بعضی ناشی از کمخونی و افت فشار خون است و بعضی ناشی از تبخیر آب از پوست سر می باشد و بعضی ناشی از تب و لرز و بعضی ناشی از عفونت سینوس ها می باشد و بعضی ناشی از استرس و بعضی ناشی از افت پلاسما و مایعات خونی است. بعضی به سبب پرخوری است.
وَ قَالَ ص الْحِنَّاءُ خِضَابُ الْإِسْلَامِ يَزِيدُ فِي الْمُؤْمِنِ عَمَلَهُ وَ يَذْهَبُ بِالصُّدَاعِ وَ يُحِدُّ الْبَصَرَ وَ يَزِيدُ فِي الْوِقَاعِ وَ هُوَ سَيِّدُ الرَّيَاحِينِ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ[1]
حناء موجب می شود که فرد احساس جوانی کند و در نتیجه کار خوب خود را با روحیه انجام می دهد در نتیجه حناء موجب می شود که عمل خوب مؤمن بیشتر شود.
همچنین بعضی از انواع سردردها مانند کسی که افت پلاسمای خون داشته باشد و یا سردرد آن ناشی از استرس باشد را برطرف می کند.
اگر کسی موی سرش سفید می شود می تواند از جوشانده ی پوست گردو را استفاده کند به این گونه که در آن حنا خیسانده بر روی سر بمالد. هر قدر حناء بر سر بیشتر باشد موی سر پررنگ تر می شود. نباید از رنگ های شیمیایی که مخلوط با اسیتون است استفاده کرد زیرا اینها همانند لاک های موجب چندین نوع بیماری می شود که یکی از آنها سرطان است. اسیتون موجب آسم و برونشیت می شود و هم موجب آب سیاه چشم می شود مضافا بر اینکه اگر لاک بر دست و بدن بمانند مانع غسل و وضو می باشد بر خلاف حناء که مانعیتی ایجاد نمی کند.
یکی از عوامل ایجاد سردرد مواد زیبایی است. اگر جراحی های بینی و مانند آن صرفا برای زیبایی است و ضرورت ندارد و به سبب انحراف تیغه ی بینی و یا پولیپ و یا زائده ی گوشتی که گاه بر اثر تصادف و مانند آن رخ می دهد و مانند آن نمی باشد.
حنا موجب می شود چشم تیزبین می شود و خطای دید را برطرف می کند. یکی از بیماری های چشم دید تونلی است یکی دیگر از آنها قوز قرنیه است با این حال دید خوبی ندارند ولی حناء طبیعی این مشکل را برطرف می کند.
همچنین حناء موجب زیاد شدن قوه ی باه می شود.
حناء سرور داروها است. کما اینکه در مورد داروهایی خوردنی سبزی ریحان کوهی و کاسنی از بهترین می باشد.

عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ إِذَا أَحَبَّ اللَّهُ عَبْداً نَظَرَ إِلَيْهِ فَإِذَا نَظَرَ إِلَيْهِ أَتْحَفَهُ مِنْ ثَلَاثٍ بِوَاحِدَةٍ إِمَّا صُدَاعٍ وَ إِمَّا حُمًّى وَ إِمَّا رَمَدٍ[2]
گاه خداوند از آنجا که بنده اش را دوست دارد هدیه ای به او می دهد و آن اینکه می بیند او کمی دچار غفلت شده است و با یک سری بیماری ها او را متنبه می سازد. بنده ی مؤمن می داند که اگر دچار بیماری شده است هرچند باید دنبال دوا و مداوا باشد خداوند است که باید او را شفا دهد کما اینکه حضرت ابراهیم می فرماید: ﴿وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفينِ[3]
از جمله آن هدایا تب است که تب یک روزه کفاره ی گناهان یک سال است. دیگری بیماری رمد و درد چشم است. انسان در این حال متوجه می شود که یک عمر چشم سالم داشته است را خدا به او داده بود. (نگاه کردن مداوم به موبایل، تلویزیون، لپ تاپ و مانند آن موجب درد چشم می شود و فرد در آینده موجب بیماری پیرچشمی می شود. در نتیجه درد چشم موجب می شود انسان متوجه شود و در استفاده از چشم رعایت می کند تا در آینده مبتلا به پیرچشمی نشود. گاه انسان که مبتلا به درد چشم می شود دیگر فرصت نمی کند به نگاه حرام روی آورد و همین عامل بازدارنده ای برای او می شود.)
در میان خوراکی ها هویج زرد برای زیاد شدن نور چشم و رفع درد چشم مفید است. همچنین استراحت دادن به چشم موجب ازدیاد کار مفید چشم می شود.
یکی از اقسام سردردها خیالات واهی است که ناشی از سوء ظن و فرضیه های باطل می باشد. سوء ظن به مؤمنین و مؤمنات حرام است و اگر به زبان آید موجب تهمت، غیبت و یا مسخره کردن می شود که هر سه گناه کبیره است.

سَهْلُ بْنُ زِيَادٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ رَفَعَهُ قَالَ: دَهْنُ‌ الْحَاجِبَيْنِ‌ بِالْبَنَفْسَجِ يَذْهَبُ بِالصُّدَاعِ.[4]
یعنی اگر با روغن بنفشه دو طرف جلوی پیشانی را ماساژ دهند سردرد مرتفع می شود. این روغن برای سردردهای شقیقه ای است. این سردرد گاه به سبب بخشی از انواع رماتیسم رخ می دهد.
برای درمان رماتیسم می توان از ماساژ با روغن بنفشه ی طبی استفاده کرد و همچنین آن را بخورند به شرط اینکه بر پایه ی روغن زیتون باشد یعنی آن را در روغن زیتون جوشانده باشند. به همین دلیل در روایت است که اگر مردم بدانند چه خاصیتی در روغن بنفشه است آن را جرعه جرعه می نوشند.
عن الصادق علیه السلام: إِنَّ فِي‌ الشُّونِيزِ شِفَاءً مِنْ كُلِّ دَاءٍ فَأَنَا آخُذُهُ‌ لِلْحُمَّى وَ الصُّدَاعِ وَ الرَّمَدِ وَ لِوَجَعِ الْبَطْنِ وَ لِكُلِّ مَا يَعْرِضُ لِي مِنَ الْأَوْجَاعِ يَشْفِينِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ.[5]
در شونیز (سیاه دانه) شفاء از هر نوع بیماری وجود دارد و من نیز آن را برای بخشی از درمان تب ها و سردردها و ورع ملتحمه ی چشم، درد شکم و هر دردی که بر من عارض می شود (مثلا برای کسی که ویبرون رحم دارد یا خانمی که قاعده اش کم شد که علاوه بر شونیز از کاهو یا زیره ی سبز هم می تواند استفاده کند.) استفاده می کنم و خداوند به وسیله ی آن مرا شفا می دهد.
برای ورم مفصل می توان از ضماد پودر شونیز با عسل یا روغن زیتون را روی مفصل ملتهب بگذارد.

قُرْبُ الْإِسْنَادِ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ ظَرِيفٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ ع قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَسْتَعِطُ بِدُهْنِ‌ الْجُلْجُلَانِ إِذَا وَجِعَ‌ رَأْسُهُ.[6]
رسول خدا (ص) گاه استنشاق می کرد. مثلا اگر مویرگ ها بینی خشک و شکننده است و یا سینوس افراد حساس شده و فرد احساس سوزش می کند برای جلوگیری از خونریزی بینی روغن کنجد را در بینی بچکاند. این خشکی گاه موجب سردرد می شود که رسول خدا (ص) از آن استفاده می فرمود.
مخصوصا در پائیز که گرم و خشک است و تابستان که گرم و خشک است این نوع سردردها زیاد است. برای رفع این نوع سردرد قبل از وضو بینی را با آب ولرم شسته و قسمت سینوس فوقانی و ابرو را زیر آب ولرم گرفت.
در تابستان نیز سینوس را با آب ولرم بشویند و سینوس و ابرو را با آب سرد بشویند.
برای پیشگیری از رعاف و خون ریزی مخصوصا در جایی که فرد در محیط گرم است، استعمال روغن کنجد مناسب است زیرا پوست را لطیف می کند و ضریب شکست پوست و رگها را کم می کند.
برای بند آوردن خونریزی شدید، جوشانده ی سپند مفید است که چند قطره از آن را در بینی می چکانند.

الطب، [طب الأئمة عليهم السلام‌] عَنْ سَالِمِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الدَّيْلَمِيِّ عَنْ دَاوُدَ الرَّقِّيِّ قَالَ حَضَرْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقَ ع وَ قَدْ جَاءَهُ خُرَاسَانِيٌّ حَاجٌّ فَدَخَلَ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ فَسَأَلَهُ عَنْ شَيْ‌ءٍ مِنْ أَمْرِ الدِّينِ فَجَعَلَ الصَّادِقُ ع يُفَسِّرُهُ ثُمَّ قَالَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا زِلْتُ شَاكِياً مُنْذُ خَرَجْتُ مِنْ مَنْزِلِي مِنْ وَجَعِ الرَّأْسِ فَقَالَ لَهُ قُمْ مِنْ سَاعَتِكَ هَذِهِ فَادْخُلِ الْحَمَّامَ فَلَا تَبْتَدِئَنَّ بِشَيْ‌ءٍ حَتَّى (شروع به انجام کاری نکن تا) تَصُبَّ عَلَى رَأْسِكَ سَبْعَةَ أَكُفٍّ مَاءً حَارّاً وَ سَمِّ اللَّهَ تَعَالَى فِي كُلِّ مَرَّةٍ (و هر زمان که آب می ریزی بسم الله بگو) فَإِنَّكَ لَا تَشْتَكِي بَعْدَ ذَلِكَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى[7]
خراسانی به امام علیه السلام عرض می کند که از وقتی ازخانه بیرون آمدم تا خدمت شما برسم پیوسته سرم درد می کند. امام علیه السلام می فرماید: وقتی به حمام رفتی هفت مشت آب داغ روی ملاجت بریز و خوب می شوی. علت آن این است که که سردرد او به سبب اسپاسم عضلانی سر بوده است مثلا سرش سرما خورده بود و با این حالت برطرف می شد. وقتی رطوبت از پوست سر تبخیر می شود اسپاسم عضلانی سر رخ می دهد.

جَعْفَرُ بْنُ أَحْمَدَ الْقُمِّيُّ فِي كِتَابِ الْعَرُوسِ، عَنْ زَيْدٍ النَّرْسِيِّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع أَنَّهُ قَالَ غَسْلُ الرَّأْسِ بِالْخِطْمِيِّ يَوْمَ الْجُمُعَةِ يُدِرُّ الرِّزْقَ وَ يَصْرِفُ الْفَقْرَ وَ يُحْسِنُ الشَّعْرَ وَ الْبَشَرَةَ وَ هُوَ أَمَانٌ مِنَ الصُّدَاعِ[8]
گاهی سردردها ناشی از افزایش سموم داخلی در دستگاه گوارش است مثلا فرد یبوست حاد یا مزمن دارد و این موجب سردرد می شود. اگر کسی گل خطمی خبازی را دم کند و با گلبرگ گل محمدی و روغن زیتون بخورد. بعد با روغن بنفشه ی طبی سرش را بشوید یا با جوشانده ی گل خطمی خبازی که به آن پنیرک می گویند سرش را بشوید.

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَى عَنِ الْبَاقِرِ وَ الصَّادِقِ ع قَالَ خَرَجَا مِنَ الْحَمَّامِ مُتَعَمِّمَيْنِ شِتَاءً كَانَ أَوْ صَيْفاً وَ كَانَا يَقُولَانِ هُوَ أَمَانٌ مِنَ الصُّدَاعِ[9]
امام باقر و امام صادق علیهما السلام عادت داشتند که بعد از استحمام در تابستان و زمستان سرشان را با پارچه می پوشاندند. این به سبب آن است که رطوبت ناشی از حمام و استخر تا چهار ساعت در سر می ماند و تبخیر آن موجب اسپاسم عضلانی و سردرد می شود.
کسانی که مدام برای سردرد قرص استامینوفن می خورند به عوارض همچون کبد چرب مبتلا می شوند.

عُمَرُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ شَكَوْتُ إِلَى الرِّضَا ع مَرَّةً كُنْتُ أَجِدُهَا يَأْخُذُنِي مِنْهَا شَبِيهُ الْجُنُونِ وَ صُدَاعٌ غَالِبٌ قَالَ عَلَيْكَ بِهَذِهِ الْبَقْلَةِ الَّتِي يَلْتَفُّ وَرَقُهَا وَ ضَعْهَا عَلَى رَأْسِكَ وَ مُرْهُمْ فَلْيَضَعُوهَا عَلَى رُءُوسِ صِبْيَانِهِمْ فَإِنَّهَا نَافِعَةٌ بِإِذْنِ اللَّهِ فَفَعَلْتُ فَسَكَنَ عَنِّي الْوَجَعُ وَ الْبَقْلَةُ اللَّبْلَابُ[10]
عمر بن ابراهیم می گوید که به امام رضا علیه السلام از زیادی مره که همان صفرا است شکایت کردم. یعنی غلظت و لجن و زیادی صفرا در کیسه ی صفرا یا خون گاه به سرش می زد و حالت های جنون و سردردهای مداوم در فرد به وجود آمده بود.
امام علیه السلام فرمود: هر کس چنین است به آنها امر کن که به عنوان مسکن از داروی طبیعی لبلاب که گیاه عَشَقه (گیاه پیچک) است به این گونه که برگ های آن را خورد کرده و روی ملاج سر ضماد کنند.
برای کم شدن صفرای خون و از بین رفتن صفرای اضافی در کسیه ی صفرا از آب غوره ی طبیعی که نجوشیده و بی نمک باشد و در آفتاب گذاشته نشده باشد، دیگر، کاهو بدون سس است. همچنین است مصرف انار شیرین و یا آلو بخارا که به صورت خشک و به شکل مکیدنی در شب قبل از شام هفت الی چهارده عدد مصرف شود. آلو بخارا یبوست را نیز خوب می کند.

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع يَقُولُ الْهِنْدَبَاءُ شِفَاءٌ مِنْ أَلْفِ دَاءٍ مَا مِنْ دَاءٍ فِي جَوْفِ ابْنِ آدَمَ إِلَّا قَمَعَهُ الْهِنْدَبَاءُ (کاسنی) قَالَ وَ دَعَا بِهِ يَوْماً لِبَعْضِ الْحَشَمِ وَ كَانَ تَأْخُذُهُ الْحُمَّى (و او به تب مبتلا بود) وَ الصُّدَاعُ (و سردرد ناشی از تب) فَأَمَرَ أَنْ يُدَقَّ (دستور داد آن را بکوبند) وَ صَيَّرَهُ عَلَى قِرْطَاسٍ (و در ظرف بگذارند) وَ صَبَّ عَلَيْهِ دُهْنَ الْبَنَفْسَجِ (و روی آن روغن بنفشه بریزند. البته اگر برای مصرف است باید در پایه ی روغن زیتون و اگر برای ضماد است باید در پایه ی روغن بادام تلخ درست شود.) وَ وَضَعَهُ عَلَى جَبِينِهِ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ يَذْهَبُ بِالْحُمَّى وَ يَنْفَعُ مِنَ الصُّدَاعِ وَ يَذْهَبُ بِهِ[11]
در روایات دیگر آمده است که باید از شش تا هفت عدد برگ کاسنی را استفاده کرد. این مقدار برگ کاسنی هم اسپرم را زیاد می کند و هم جهش اسپرم و ضریب لقاح را بالا می برد. کاسنی سردرد ناشی از تب را نیز خوب می کند.
بعضی از سردردها ناشی از نیاز شدید بدن به آب آشامیدنی سالم است.
کسانی که نگاه به دنیا دارند چون نگاهشان عاجل است و نه آجل همواره در تکاپو هستند و اشباع نمی شوند. اما مؤمنین و مؤمنات که نگاهشان به آخرت است راضی و اشباع هستند.
اگر کسی ولایت خداوند را قبول نکند در هر روز سقوط بیشتری می کند.
معصومین همه مانند خداوند رؤوف بالعباد هستند. امام حسین علیه السلام در خطبه ی خود در منی، یزید را موعظه می کند. امیر مؤمنان علی علیه السلام در نهج البلاغه حدود 15 نامه به معاویه نوشته است. در مکاتیب الائمه 53 نامه از حضرت به معاویه ذکر شده است.




BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo