< فهرست دروس

درس طب استاد ضیائی

94/01/29

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: عقل
ارتکاب هر گناه عمدی خلاف عقل فعال کاربردی است.
در کتاب احتجاج طبرسی از امام زمان (عج) روایت است که می فرماید: و العاقبة بجميل صنع الله سبحانه تكون حميدة لهم ما اجتنبوا المنهي عنه من الذنوب [1]
عاقبت شیعیان ما همواره نیک و پسندیده است تا وقتی که از گناهان منهی عنه دوری کنند.
آثار سوء چشم چرانی:
1- فرد شیفته ی معشوق حرام می شود به گونه ای که عطش نگاه کردن به منظره ی هوس انگیز و جنس مخالف در او شدیدتر می شود و هرگز سیرابی ندارد. از این رو در روایتی از امیر مؤمنان علی علیه السلام آمده است که چشم از دیدن سیر نمی شود کما اینکه زمین از آب سیراب نمی گردد.
2- با هر نگاه حرام، فرد گرفتار رنج و شکنجه و حسرت می شود زیرا بالفعل به معشوق حرام دسترسی پیدا نمی کند و برای رسیدن به خواسته ی حرام خود دچار شکست هایی می شود که موجب امراض و عقده های روانی می شود کما اینکه از امیر مؤمنان علی علیه السلام روایت است که می فرماید: مَنْ أَطْلَقَ نَاظِرَهُ أَتْعَبَ خَاطِرَهُ مَنْ تَتَابَعَتْ لَحَظَاتُهُ دَامَتْ حَسَرَاتُهُ[2]
هرکسی چشمش را رها کند و چشم چرانی نماید همواره خاطرش آزرده است (زیرا هرگز به آنچه می خواهد نمی رسد و همواره مشغول تلاش بی فایده و درگیری های ذهنی خواهد بود.) و هر کسی که متابعت لحظه های معاصی کند حسراتش دائمی خواهد بود. چنین کسی در دام حدیث نفس و دام تبلیغات اجانب افتاده است و نمی تواند خود را رها کند.
دِماغ به کسر در عربی به معنای مغز انسان است. البته با فتح، کلمه ای فارسی و به معنای بینی است.
الْمُسْتَغْفِرِيُّ فِي طِبِّ النَّبِيِّ، ص قَالَ قَالَ عَلَيْكُمْ بِالْكَرَفْسِ فَإِنَّهُ لَوْ كَانَ شَيْ‌ءٌ يَزِيدُ فِي الْعَقْلِ فَهُوَ هُوَ[3]
یعنی بر شما باد که سبزی کرفس بخورید (به صورت خام، آب پز و یا بخار پز که به مقدار کمی آب داشته باشد.) که اگر تحقیقا چیزی برای عقل مفید باشد این (کرفس) خودش است.
کرفس علاوه بر پائین آوردن قند، چربی و فشار خون و باز کردن رگ های کرونل قلب، فعالیت مغزی را مناسب می کند و از کم کاری عقل و نقصان فکری و اختلاف در حافظه (که صد نوع از آن تا به حال شناسایی شده است) جلوگیری می کند. علل پیدایش اختلال در حافظه گوناگون است گاه علت آن خوردن غذای مانده است و گاهمسمومیت دارویی و غذایی، استرس شدید و نگرانی مستمر و افسردگی متوسط و شدید و مانند آن.

وَ عَنْ ذَرِيحٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ ع الْحَدِيثَ الْمَرْوِيَّ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فِي الدُّبَّاءِ أَنَّهُ قَالَ كُلُوا الدُّبَّاءَ فَإِنَّهُ يَزِيدُ فِي الدِّمَاغِ فَقَالَ الصَّادِقُ ع نَعَمْ وَ أَنَا أَقُولُ إِنَّهُ جَيِّدٌ لِوَجَعِ الْقُولَنْجِ [4]
کدو (که مثل خیار سبز کمرنگ است) اگر با پوست یا به شکل بخارپز خورده شود بسیار مفید است هم چربی کلسترول بد و تری گلیسیرید خون و آنزیم های کبدی را پایی می آورد و هم کارکرد و عملکرد مغزی را زیاد می کند.

ابْنُ الْوَلِيدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ ابْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ النَّوْمُ رَاحَةٌ لِلْجَسَدِ وَ النُّطْقُ رَاحَةٌ لِلرُّوحِ وَ السُّكُوتُ رَاحَةٌ لِلْعَقْلِ[5]
خواب به موقع موجب راحتی بدن انسان است. اگر کسی خوابش مناسب و مطلوب و در زمان مطلوب شرعی باشد موجب راحتی جسد است. خواب در روایات شیعه به چهار دسته تقسیم می شود که چهار تای آن مکروه و سه تای دیگر مستحب است.
خواب به هنگام فجر صادق (زمان نماز صبح)، خواب بین الطلوعین، خواب هنگام ظهر شرعی و خواب هنگام مغرب مکروه می باشد. این خواب های برای بدن، روان و روح موجب عوارض سویی است.
اما سه خوابی که جایز است: گاه خواب در شب است که مباح می باشد (خواب کل شب، یا دو سوم و یا ثلث شب)، خواب نیمروز مثلا یک و نیم ساعت به ظهر شرعی مستحب است (به گونه ای که نیم ساعت به نماز ظهر بیدار شود، خواب بعد از ناهار مستحب مؤکد است به این گونه که انسان بعد از نماز ظهر و عصر و تعقیبات مختصر و ناهار خوردن و رفتن به دستشویی و وضو گرفتن و خواندن دعای وضو و خواندن تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها قبل از خواب، به بستر رفته برای خواب آماده می شود و مستحب است که مچ پای راستش را روی پای چپش بیندازد و دو دستش کنار بدنش باشد و بر پشت بخوابد. بعد به سمت راست بخوابد و بعد به سمت چپ.
سخن گفتن و تدبیر امور آینده که به جا باشد و به موقع باشد و اینکه حق گفته شود راحت برای روح است. البته باید دقت داشت که گفتن بعضی از حق ها موجب فتنه می شود و نباید آنها را هرچند حق است بر زبان جاری کرد.
سکوت نیز موجب استراحت عقل است. مراد از سکوت، سکوت به جا و به موقع است. البته سکوت بی جا و غیر موقع خودش موجب آشوب و به هم زدن تعادل روحی افراد و گاه زیاد شدن شرارت افراد ظالم و مانند آن می شود.
ظاهر خوب و باطن خوب از نشانه ی عقل است ولی داشتن ظاهر خوب در حالی باطن انسان خبیث است نشانه ی بی عقلی است. انسان هر کار صحیحی را که نخواهد انجام دهد برای آن بهانه جویی هایی پیدا می کند که همه از علائم بی عقلی است.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo