موضوع: الفاکهة (میوه جات)
در سبد غذایی خانوار باید لبنیات، حبوبات، میوجات، سبزیجات و پروتئنین های گیاهی و حیوانی وجود داشته باشد.

وَ قَالَ ص عَلَيْكُمْ بِالْفَوَاكِهِ فِي إِقْبَالِهَا فَإِنَّهُ مَصَحَّةٌ لِلْبَدَنِ مَطْرَدَةٌ لِلْأَحْزَانِ وَ أَلْقُوهَا فِي الْإِدْبَارِ فَإِنَّهَا دَاءُ الْأَبْدَانِ[1]
باید میوه های هر فصل را در فصل خودش مصرف کرد چرا که چنین میوه هایی موجب سلامتی و صحت بدن انسان شده غم و اندوه را دور می کند (زیرا بعضی از بیماری ها زجر آور است و گاه موجب افسردگی می شود و گاه موجب اختلالات در خواب می شود و با رفع بیماری ها غم و غصه نیز برطرف می شود.) و میوه ی غیر فصل را نخورید زیرا موجب درد و بیماری در بدن ها می شود.
اگر میوه نارس و نیمه نارس و در غیر فصل خودش باشد مضرات آن بیشتر است و گاه موجب افت هشیاری و یبوست می شود و حتی گاه موجب ضعف اندام دستگاه تناسلی و ایجاد مشکلات در باروری می شود.

الْقُطْبُ الرَّاوَنْدِيُّ فِي دَعَوَاتِهِ، عَنِ النَّبِيِّ ص أَنَّهُ قَالَ كُلُوا الْفَاكِهَةَ فِي إِقْبَالِهَا وَ أَفْضَلُهَا الرُّمَّانُ وَ الْأُتْرُجُّ (بالنگ) وَ مِنَ الرَّيَاحِينِ الْوَرْدُ (گل محمدی) وَ الْبَنَفْسَجُ[2]
اگر گل بنفشه ی طبی بر پایه ی روغن زیتون درست شود و فرد به شکل ماساژ و خوردن استفاده کنند ضد رماتیسم است به همین دلیل در روایتی آمده است:
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع اسْتَعِطُوا بِالْبَنَفْسَجِ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ لَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِي الْبَنَفْسَجِ لَحَسَوْهُ حَسْواً (آن را جرعه جرعه می نوشیدند.)[3]

در ادامه ی روایت فوق از مستدرک در دعوات راوندی آمده است: و من البقول الهندباء و الخس و أفضل المياه ماء الأنهار العظام أبردها و أصفاها[4]
در میان سبزیجات نیز بهترین آنها کاسنی و کاهو است. شب به همراه شام می توان شش الی هفت برگ کاسنی خورد و کاهو را بدون سس مصرف کرد. استفاده از کود حیوانات گوشت خوار موجب ورم کبدی می شود.
کاهو جلوی اضافه وزن و پرخوری را گرفته و حرارت اضافی بدن را کاهش می دهد و موجب تصفیه ی خون می شود.
کاسنی نیز ضد سحر، ضد لمم، ضد سم بوده برای باروری در زن و مرد مؤثر است.
بهترین آب های آشامیدنی نیز آب نهرهای بزرگ و جاری است که سرد و تصفیه شده باشند یعنی مانند باران های اسیدی و بازی نباشد و با آب کارخانجات و مانند آن مخلوط نباشد و با فلزات سنگین و سمی مانند جیوه و آلومینیوم و سرب مخلوط نباشد و ضریب رسوب آن بسیار کم باشد.
رسول خدا (ص) به گل معطر خوشبو و میوه ی رسیده احترام گذاشته آن را بوئیده و بوسیده و بعد تناول می کردند:
[الأمالي للصدوق‌] ابْنُ الْمُتَوَكِّلِ عَنِ السَّعْدَآبَادِيِّ عَنِ الْبَرْقِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي الْبَخْتَرِيِّ عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا رَأَى الْفَاكِهَةَ الْجَدِيدَةَ قَبَّلَهَا وَ وَضَعَهَا عَلَى عَيْنَيْهِ وَ فَمِهِ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ كَمَا أَرَيْتَنَا أَوَّلَهَا فِي عَافِيَةٍ فَأَرِنَا آخِرَهَا فِي عَافِيَةٍ[5]

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْمُنْذِرِ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ فُرَاتِ بْنِ أَحْنَفَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ لِكُلِّ ثَمَرَةٍ سَمّاً فَإِذَا أَتَيْتُمْ بِهَا فَمَسُّوهَا بِالْمَاءِ أَوِ اغْمِسُوهَا فِي الْمَاءِ يَعْنِي اغْسِلُوهَا[6]
یعنی هر میوه ای دارای سم است و شاید مراد از سم موجودات ریز ذره بینی هستند که در روی آن هستند و لانه گذاری کرده و یا مدفوعشان در آن باقی مانده است. شاید هم مراد از آنها گرد و خاک که حاوی هیدروکربن و دوده و مانند آن و یا سموت شیمیایی و یا آفات گیاهی باشد. گاه حشراتی روی میوه را سوراخ کرده و تخم گذاری می کنند. بنا بر این باید آن را با آب سالم به خوبی شست یا مدتی آن را در آب گذاشت تا بماند.

[علل الشرائع‌] أَبِي وَ ابْنُ الْوَلِيدِ عَنْ سَعْدٍ وَ الْحِمْيَرِيِّ مَعاً عَنِ ابْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَمَّا أَهْبَطَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آدَمَ ع مِنَ الْجَنَّةِ أُهْبِطَ مَعَهُ عِشْرُونَ وَ مِائَةُ قَضِيبٍ مِنْهَا أَرْبَعُونَ مَا يُؤْكَلُ دَاخِلُهَا وَ خَارِجُهَا وَ أَرْبَعُونَ مِنْهَا مَا يُؤْكَلُ دَاخِلُهَا وَ يُرْمَى بِخَارِجِهَا وَ أَرْبَعُونَ مِنْهَا مَا يُؤْكَلُ خَارِجُهَا وَ يُرْمَى بِدَاخِلِهَا وَ غِرَارَةٌ فِيهَا بَذْرُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ[7]
هنگامی که حضرت آدم علیه السلام از بهشت زمینی رانده شد و به زمین هبوط کرد به همراه او صد و بیست شاخه ی درخت و درخچه پائین آمد. بعضی از آنها کلا داخل و خارج آن خوردنی است مانند توت و توت فرنگی، بعضی از آنها خارج آنها خوردنی و داخل آن را بیرون می ریزند مانند آلبالو و هلو و بعضی بر عکس و همچنین کیسه ای که در آن بذر هر چیزی برای کاشت وجود داشت.

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ كَانَ يَكْرَهُ تَقْشِيرَ الثَّمَرَةِ[8]
یعنی امام علیه السلام بعضی از میوه ها را بعد از شستن با پوست تناول می کرد.
مستحب است که انسان خیار را از جایی که به بوته چسبیده است تناول کند زیرا درصد انسولین را بالا می برد. خیار را بهتر است با پوست خورد زیرا سبزینه دارد و به حرکت دودی شکل روده و جلوگیری از سرطان کمک می کند. البته اگر این میوه ها را با آب فاضلاب و یا کود انسانی تغذیه کرده باشند باید پوست آن را کند. همچنین اگر از سموم شیمیایی استفاده کنند که متخصصین می گویند تا یک میلیمتر زیر پوست خیار، سم شیمایی نفوذ می کند. یا اینکه گاه صاحبان میوه برای ماندگاری بیشتر میوه به آن پارافین و مانند آن می زنند.

مبدأ و منشأ پنج چیز از بهشت است:
الْمَحَاسِنُ، عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ سُلَيْمَانَ الْكُوفِيِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى الطَّحَّانِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ خَمْسٌ مِنْ فَاكِهَةِ الْجَنَّةِ فِي الدُّنْيَا الرُّمَّانُ الْمَلَاسِيُّ (انار شیرین دانه یاقوتی یا دانه سیاه) وَ التُّفَّاحُ الْأَصْفَهَانِيُّ وَ السَّفَرْجَلُ (میوه ی به) وَ الْعِنَبُ وَ الرُّطَبُ الْمُشَانُ[9]

عن الرضا علیه السلام: أَنَّ الثِّمَارَ إِذَا أَدْرَكَتْ فَفِيهَا الشِّفَاءُ لِقَوْلِهِ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ[10]
میوه ها رسیده شفاء بخش است. متأسفانه امروزه میوه ها را نارس می چینند تا در انبار رسیده شود. این نوع میوه ها نمی تواند مانند میوه ی رسیده روی درخت شفابخش باشد.
بخشی از میوه ها جالیزی است مثلا شمالی ها از بادمجان میرزا قاسمی درست می کنند. افرادی که بیماری های متابولیکی دارند کدو مسمی را به شکل بخارپز می خورند. آن را به شکل خام نیز می توان مصرف کرد.
خربزه ی شیرین را نباید صبح ناشتا خورد زیرا گاه موجب فلجی می شود. آن را باید بعد از غذا خورد که یازده فایده دارد که یکی از آنها کمک به هضم غذا است.
هندوانه را نباید در یخچال نگهداری کرد بلکه باید سرد و غیر یخچالی باشد یعنی پوست هندوانه را کمی تراش دهند و در سایه بگذارند که با تبخیر آب از بیرون، داخل هندوانه خنک می شود. مانند کوزه که در سایه می گذارند که رطوبت تراوش شده از سایه موجب خنک شدن آب داخل کوزه می شود. درب کوزه را باید بست تا خاک وارد آن نشود. هندوانه نباید نارس و یا مانده باشد. اگر روی هنداونه لیز شده باشد برای کلیه ضرر دارد.
هندوانه اگر در سایه باشد از چهارده تا بیست و یک روز ماندگاری دارد. دمای هوای مناسب برای نگهداری هندوانه سیزده درجه بالای صفر است.
هندوانه اگر قرمز و شیرین باشد ضد سرطان است.
باید نیم ساعت قبل و بعد از غذا از هندوانه استفاده کرد و اگر فرد به بیماری معده مبتلا است باید از دو ساعت قبل و بعد از هندوانه استفاده نکرد. خوردن هندوانه با غذا حتی برای افراد سالم موجب ناراحتی های غیر عضوی معده می شود.

---