درس اخلاق استاد هادی عباسی‌خراسانی

موضوع: معارف اخلاقی/بلا و نعمت /سخت ترین بلاها و برترین نعمتها

1- بحث اخلاقی (سخت‌ترین بلاها و برترین نعمت‌ها)

توصیه‌های اخلاقی و معرفتی امروز را در کنار سفره با برکت حضرت امیر قرآن و عرفان و برهان، حضرت امیر مؤمنان (علیه‌السلام) هستیم. جالب است که از وصایای حضرت است. کلماتی که از وصایا است، خصلت خاص خودش را دارد؛ به خصوص اگر وصیت‌ها برای شخصیت‌های خاص باشد. این وصیت، خطاب به امام مجتبی (علیه‌السلام) است.

حضرت فرمودند: «یا بُنیّ! إنّ مِنَ البَلاءِ الفاقَة و أشَدُّ مِن ذلک مرضُ البدنِ و أشَدُّ مِن ذلک مرضُ القَلبِ و إنّ مِن النِّعَمِ سَعَةَ المال و أفضلُ مِن ذلک صِحَّةُ البدنِ و أفضلُ مِن ذلک تَقوَی القُلوبِ».[1]

1.1- سه نوع بلا و مصیبت

از موارد ابتلا و امتحان، تنگدستی است. فاقه از ابتلائات است. ان‌شاءالله خیلی‌ها به این امتحان مبتلا نشوند. به مقدس اردبیلی گفتند اگر به فلان ابتلا بیفتی، چه می‌کنی؟

یکی از ابتلائات، بیماری بدن است. باید سپاس‌گزار باشیم. نعمت فراغ و فراغت، خاص است. باید با نعمت فراغت به اشتغال مطلوب بپردازیم.

بالاتر از مریضی بدن، مریضی قلبی است؛ مانند حقد و حسد و کینه. روان‌ترین مریضی‌ای که زود مبتلا می‌شویم، تحمل نکردن دیگری است. خدای نخواسته ممکن است که این به حسادت تبدیل شود. خدای نکرده به غیبت و تهمت برسد. این مریضی قلبی و درونی را کنترل کنیم. دیگر شیطان خوشحالی می‌کند. شیطان ما را شکار نکند که می‌برد.

مرحوم تستری، شیطان را خواب دید که شیخ انصاری، هفت ریسمان را پاره کرده است. گفت: «ریسمان من کجاست»؟ گفت: «تو نیاز به ریسمان نداری».

1.2- سه نوع نعمت

«و إن من النعم سعة‌ المال و أفضل من ذلک صحة البدن و أفضل من ذلک تقوی القلوب»؛

وسعت مال، نعمت است و بالاتر از آن، صحت بدن و بالاتر، تقوای قلبی است. تقوا تقوا تقوا. تقوا در تمام مراحل، در خلوت و در جلوت، در حضور و خانواده و حوزه و دانشگاه و سیاست و الی غیر النهایة هست که هست. برای این تقوا برنامه‌ریزی کنیم.

هرچه که خدا می‌دهد، به تقوا می‌دهد. تقوا بستر همه‌ی دادنی‌های الهی است. هیچ کس نمی‌تواند این را محو و پاک کند. در مسائل دیجیتالی می‌گویند که مراقب داده‌ها باشید، تا پاک نشود. داده‌های الهی پاک نمی‌شود؛ چرا که بر قلب می‌نشیند و بسط می‌یابد.