درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی
1400/12/04
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: انواع وطن- وطن باغی
وطن اصلی: محل نشو ونمای شخص که آنجا متولدشده وپدر ومادر او آنجا بوده اند که اینجا نماز وروز تمام است.
وطن ارادی وقصدی واتخاذی: با قصد واراده فعلیت پیدا می کند وشخص جای معینی را برای سکونت خودبرمی گزیند وسال های متمادی برای سکونت آنجا می ماند واینجا مسافر حساب نمی شود ونماز کامل است.
وطن شرعی: به صورت شرعی مقرر می کند آنجا می ماند ومی گوید چون شرع فرموده منم قبول می کنم که در روایت به عنوان ضیعه آمده که اگردرضیعه ای به عنوان منزل انتخاب کرده ومحل سکونت تو می شود وطن شده ونماز کامل است ولی اگر به عنوان باغ است ومحل مصرف واستفاده مالی درآن دارد وسکنا در آن ندارد نماز شکسته است که قسمتی از عمر خود رادرآن طی می کند ورسیدگی به آن باغ دارد وکاسه وکوزه ای درآن دارد که درروایت6ماه پی درپی ماندن را دارد وتا وقتی ملک اوست احکام وطن رادارد وبعداز6ماه دیگر 6ماه نمی ماند وچند روز می آید سرکشی می کند ومی رود ولی دیگر حکم وطن اورا پیدا کرده است.
الإستبصار فيما اختلف من الأخبار / ج1 / 230 / 135 باب الرجل الذي يسافر إلى ضيعته أو يمر بها ..... ص : 228
- 10- عنه عن أيوب عن صفوان بن يحيى عن سعد بن أبي خلف قال: سأل علي بن يقطين أبا الحسن الأول ع عن الدار تكون للرجل بمصر أو الضيعة فيمر بها قال إن كان مما قد سكنه أتم فيه الصلاة و إن كان مما لم يسكنه فليقصر.
من لا يحضره الفقيه / ج1 / 451 / باب الصلاة في السفر ..... ص : 434
1308- ما رواه محمد بن إسماعيل بن بزيع عن أبي الحسن الرضا ع قال: سألته عن الرجل يقصر في ضيعته فقال لا بأس ما لم ينو مقام عشرة أيام إلا أن يكون له بها منزل يستوطنه قال قلت له ما الاستيطان فقال أن يكون له بها منزل يقيم فيه ستة أشهر فإذا كان كذلك يتم فيها متى دخلها.
مانعی ندارد تا وقتی اقامت10روز درآن ضیعه ندارد شکسته بخواند،اما اگر در ضیعه خانه باغ دارد که وطن او حساب می شودتمام بخواند که وطن6ماه اقامت را می طلبد.
ضیعه در حدباغ داری هست که درزمان زمستان یا برداشت محصول دیگرباغ استفاده ای ندارد تا داخل آن شود وامام علیه السلام ضیعه را دوقسم می کند1-ضیعه ای که اسقرارندارد2-ضیعه ای که منزل درآن می گیردواستقرار می گیرد.
من لا يحضره الفقيه / ج1 / 441 / باب الصلاة في السفر ..... ص : 434
1280- و سأل عبد الرحمن بن الحجاج أبا عبد الله ع عن الرجل له الضياع بعضها قريب من بعض فيخرج فيطوف فيها أ يتم أو يقصر قال يتم.
برای شخص ضیعه های متعدد هست که او نزدیک به هم هستند واو از خانه خود خارج شده ودر آن ها می گردد که نماز تمام است چون منزل در آن ها دارد.
الكافي (ط - دارالحديث) ؛ ج6 ؛ ص510
محمد بن الحسن و غيره، عن سهل بن زياد، عن أحمد بن محمد بن أبي نصر، قال:
سألت الرضا عليه السلام عن الرجل يخرج إلى ضيعته، و يقيم اليوم و اليومين و الثلاثة أ يقصر، أم يتم؟
قال: «يتم الصلاةكلما أتى ضيعة من ضياعه».[1] [2]
منظور از روایات ضیعه هایی است که در آن سکنی دارد وباید آنجا نماز را کامل بخواند وخانه باغ دارد ولی اگر ضیعه ای است که برای سرکشی وبرداشت محصول است ومالی کسب می کند واقامتی ندارد باید شکسته بخواند.
الإستبصار فيما اختلف من الأخبار / ج1 / 230 / 135 باب الرجل الذي يسافر إلى ضيعته أو يمر بها ..... ص : 228
- 10- عنه عن أيوب عن صفوان بن يحيى عن سعد بن أبي خلف قال: سأل علي بن يقطين أبا الحسن الأول ع عن الدار تكون للرجل بمصر أو الضيعة فيمر بها قال إن كان مما قد سكنه أتم فيه الصلاة و إن كان مما لم يسكنه فليقصر.
از منزل خود در شهر راه افتاده وبه ضیعه خود می رسد که هم در مصریعنی در شهر خانه دارد ودر ضیعه هم خانه دارد که اگردر سکنی دارد در آن خانه چه درشهر وچه باغ باشد نماز تام است چون وطن او به حساب می آید.
