درس خارج فقه استاد میرزا محمدحسین احمدی‌فقیه‌یزدی

موضوع: مالکیت در حدوث و اشتراک در بقا در مالکیت معنوی

درمالکیت معنوی حدوثا شخص مالک است که در ابتدا مالکیت حدوثیست چون خودش بوجود آورده ولی در بقا مالکیت مشترک می شود یعنی مالکیت اشتراکی ،یعنی خود او مثل مردم می شود وجامعه نسبت به مالکیت او حق دارد،یعنی هرکس حقوقی داردو3حق است:یکی شخص،یکی حق برای ذات علم که نباید متوقف شود وباید رهاوآزادباشد،یکی هم حق الاجتماع است.

﴿الذین ینفقون اموالهم فی سبیل الله ثم ...﴾سوره آل عمران؛می گوید اگر انفاق وظیفه شد،حدوثا مالکیت برای اوست ولی بقائاً مالکیت اشتراک برای جامعه هست.

منّ واذی در آیه یعنی اگر چیزی در راه خدارفت نباید منّ واذی در آن باشد،وقتی چیزی انفاق شد حزن وخوفی ندارد.

مالکیت هرچند شخصی است ولی وظیفه اجتماعی هم هست.

﴿مثل الذین ینفقون فی سبیل الله کمثل حبۀ...﴾ انفاق را مثل کاشت گندم می زند که برکت دارد ودر علم ومالکیت معنوی اگر انفاق که وظیفه هست باشد مانند برکت ووسعت ورشد می شود.

قول معروف خیر من صدقۀ یتبعها اذی

﴿یاایهاالذین آمنوا لا تبطلوا صدقاتکم﴾

﴿وماانفقتم من نفقه اونذرتم من نذر﴾

در صدقه ونفقه باید جنبه الهی را در نظر بگیرد.

﴿یوم تجدکل نفس ماعملت من خیرمحضراً﴾

هرانسانی آنچه به عنوان نیکی انجام داده می بیند ومحاسبه برای او می شود،وعمل سوء را نیز می بیند وعمل برای شخص است وجدا نمی شود ووابستگی حقیقی به شخص دارد ومالکیت معنوی عمل برای فرد می باشد.

درماجرای حضرت داوودعلیه السلام که در قران امده که درنفر در محراب او ظاهر شدند وقضاوت بین 99گوسفندو1گوسفنداست،

که قضاوت ملکیت کسی است که در مقابل آن ادعایی کرده که99نفرمال یکی و1مال دیگری که می گوید 1گوسفند من را می خواهد یا که گرفته وبامن هم تندصحبت کرده که استفاده می شود نمی توان به دیگری فشار آورد تا از ملکیت او استفاده شود.