درس خارج فقه استاد سید محمدجواد علوی‌بروجردی
1400/08/19
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: كتاب الحج/ادامه بحث فوریت یا عدم فوریت حج /بیانات استاد و مسأله 17
ما قائل به لزوم و وجوب فوریت بنحو اطلاق نشدیم البته تفصیل دادیم که اگر فرد وثوق دارد به اینکه حجة الاسلام را در سال آینده می تواند انجام بدهد، فوریت حج واجب نمی باشد و الا فوریت واجب می باشد. بنابراین فوریت وجوب ذاتی ندارد بلکه وجوب عرضی دارد.
برخی از اعلام(رحمة الله علیهم) در اینجا ادعای اجماع کرده اند. (استاد) مشکلی که در این مسأله وجود دارد این است که با وجود روایات متعددی که در این مسأله وجود دارد و آن روایات را اعلام(رحمة الله علیهم) نقل کردند محتمل است که مدرک اجماع همین روایات باشد و اجماع مدرکی و حکم عقل باشد. همانطور که با تتبع در کلمات، اعلام(رحمة الله علیهم) نخواستند که این فوریت را به عنوان اولی واجب بکنند بلکه این فوریت را به عنوان اینکه تأخیر منجر به ترک واجب می شود واجب می باشد.
بنابراین وجوب فوریت هم از این باب است یعنی تأخیر منجر به ترک حج نشود و ما(استاد) معتقدیم که این مطلب را می توان از اکثر کلماتن اصحاب(رحمة الله علیهم) استفاده کرد.
ما دو تا واجب یعنی «حج و فوریت حج» داشته باشیم این اول کلام است.
مرحوم صاحب عروة(ره) در مسأله 17 می فرمایند:
إذا نذر حجا في حال عدم الاستطاعة الشرعية ثمَّ حصلت له فإن كان موسعا أو مقيدا بسنة متأخرة قدم حجة الإسلام لفوريتها و إن كان مضيقا بأن قيده بسنة معينة و حصل فيها الاستطاعة أو قيده بالفورية قدمه و حينئذ فإن بقيت الاستطاعة إلى العام القابل وجبت و إلا فلا لأن المانع الشرعي كالعقلي و يحتمل وجوب تقديم النذر و لو مع كونه موسعا لأنه دين عليه بناء على أن الدين و لو كان موسعا يمنع عن تحقق الاستطاعة خصوصا مع ظن عدم تمكنه من الوفاء بالنذر إن صرف استطاعته في حجة الإسلام[1] .
