درس خارج فقه استاد سید محمدجواد علوی‌بروجردی

موضوع:

مرحوم خوئی(ره) می فرمایند:

فان الحج الصادر من المخالف فاقد لشرائط الصحة المعتبرة لدینا غالباً. و الا اقل من اجل بطلان وضوئه و صلاته الواقعتین علی مذهبه.

و علی فرض الصدور مطابقاً لمذهبنا علی وجه یتمشی منه قصد القربة فهو فاسد ایضاً نظراً الی النصوص الناطقة باشتراط الایمان فی صحة العمل العبادی.

و دعوی اختصاصها بعمل المخالف نفسه، دون الذی ینوب فیه عن غیره ساقطة کما اشیر الیه فی المتن.

و ذلک من اجل ما ذکرناه فی بحث النیابة عن الغیر حیث یستحب لکل احد ان ینوب عن غیره ان ینوب عدن غیره من الاموات فی کافة العبادات.

و النائب انما یقصد هذا الامر دون الامر المتوجه الی المیت الساقط بموته حیث ان ذاک الامر لا یدعو الا من خوطب به دون غیره الاجنبی عنه فلا معنی لان یقصده النائب.

بل هو انما یقصد –کما عرفت- الامر الاستحبابی المتوجه الیه نفسه حتی ما وقع فی عقد الاجارة فان الامر الاجاری و ان کان وجوبیاً لکنه توصلی و فی طول هذا الامر الاستحبابی کما لا یخفی.

اذاً العمل الصادر من المخالف و ان کان بعنوان النیابة عمل لنفسه لکونه بداعی الامر الاستحبابی المتعلق به بنفسه کما عرفت فیشمله ما دل علی بطلان اعماله الفاقدة لشرط الایمان حسبما عرفت.

و تویده روایة عمار التی رواها ابن طاووس باسناده عن عمار بن موسی من کتاب اصله المروی عن الصادق (علیه السلام) فی الرجل یکون علیه صلاة او صوم هل یجوز له ان یقتضیه غیر عارف قالب(علیه السلام): لا یقتضیه الا مسلم عارف» بناءً علی التعدی من مورذدها الی ما نحن فیه:

غیر ان السند ضعیف لان ابن طاووس یروی هذه الروایة عن الشیخ عن کتاب عمار و طریق الشیخ الی کتاب عمار و ان کان صحیحا کما ان طریق ابن طاووس الی کتب الشیخ صحیح ایضا لکن ابن طاووس لم یرو هذه الروایة عن کتب الشیخ بل عن الشیخ نفسه و طریقه الیه مجهول، فلاجل هذه العلة یحکم بضعف الروایة فلا تصلح الا للتأیید حسبما عرفت.

در این مسأله همه اعلام(رحمة الله علیهم) با این مطلب مرحوم صاحب عروة(ره) موافقت کرده اند.

بیانات استاد:

اگر فرد کسی باشد که عمل صحیح از آن فرد صادر می شود می تواند نائب بشود و الا آن فرد نمی تواند نائب بشود و طبق نظر ما(استاد) انجام عمل واجب بدون ولایت صحیح نمی باشد.