موضوع:کیفیت نماز خواندن دائم الحدث/ فصلٌ فی حکم دائم الحدث_/

مسأله 628: «في كلّ مورد يشك في أنّ وظيفته الوضوء الجبيري أو التيمّم، الأحوط الجمع بينهما»[1]

به نظر مرحوم سید (ره)، در هر موردی که انسان در وظیفه‌اش شک کند که آیا وظیفه‌اش وضوی جبیره‌ای است یا وظیفه‌اش تیمّم است، احتیاط [واجب] این است که بین وضوی جبیره‌ای و تیمّم جمع کند.

ظاهراً کلام مرحوم سیّد (ره) مربوط به شبهات موضوعیه وجوبیه که مقرون به علم اجمالی‌اند، می‌باشد و در این فرض است که انسان باید احتیاط کند.

دلیل حکم مذکور [، مبنی بر احتیاط]، علم اجمالی به وجوب یکی از دو تکلیف [وضوی جبیره‌ای یا تیمّم] است که چون شخص علم اجمالی دارد باید احتیاط کند و بین وضوی جبیره‌ای و تیمّم جمع کند.

«فصل في حكم دائم الحدث المسلوس و المبطون إمّا أن يكون لهما فترة تسع الصلاة و الطهارة و لو بالاقتصار على خصوص الواجبات و ترك جميع المستحبّات أم لا و على الثاني إمّا أن يكون خروج الحدث في مقدار الصلاة مرّتين أو ثلاثة مثلًا أو هو متّصل، ففي الصورة الأُولى يجب إتيان الصلاة في تلك الفترة سواء كانت في أوّل الوقت أو وسطه أو آخره و إن لم تسع إلّا لإتيان الواجبات اقتصر عليها و ترك جميع المستحبّات، فلو أتى بها في غير تلك الفترة بطلت. نعم، لو اتّفق عدم الخروج و السلامة إلى آخر الصلاة صحّت إذا حصل منه قصد القربة و إذا وجب المبادرة لكون الفترة في أوّل الوقت فأخّر إلى الآخر عصى، لكن صلاته صحيحة...».[2]

مرحوم سید (ره) فصل جدیدی را که در رابطه با حکم دائم الحدث که دچار تسلسل بول است و سلسة البول دارد یا کسی که بی‌اختیار غائط از او دفع می‌شود، شروع کرده است و نوشته است که کسی که سلسلة البول دارد یا بی‌اختیار غائط از او دفع می‌شود یا مجال و فرصتی برای نماز خواندن و طهارت دارد، هرچند به خصوص واجبات نماز اکتفا شود و مستحبات آن ترک شود یا اینکه اصلاً مجالی برای نماز خواندن و طهارت ندارد که اگر فرصت برای نماز خواندن و طهارت نباشد یا حدث در زمانی که برای نماز خواندن لازم است، دو بار یا سه بار از شخص خارج می‌شود یا اینکه حدث به صورت پیوسته از شخص خارج می‌شود.

در صورت اول که مجال برای نماز خواندن و طهارت هست، واجب است که شخص نمازش را در آن فرصت ایجاد شده، بخواند، اعم از آنکه آن فرصت در آخر وقت یا در وسط وقت یا در آخر وقت باشد و اگر آن فرصت پیش آمده فقط به اندازه خواندن واجبات نماز باشد به خواندن واجبات اکتفا می‌کند و همه مستحبات را ترک می‌کند و اگر شخص، نمازش را در فرصت پیش آمده نخواند، بلکه در فرصت دیگری نمازش را خواند، نمازش باطل است. بله! اگر حدثی از او خارج نشود و تا آخر نماز، سلامت باشد و مشکلی برای او پیش نیاید [، یعنی بول یا غائط از او خارج نشود]، در صورتی که قصد قربت از او متمشّی شود، نمازش صحیح است و اگر به خاطر اینکه فرصت پیش آمده در اول وقت ایجاد شده است، مبادرت به نماز خواندن واجب باشد، ولی شخص نماز خواندن را به تأخیر اندازد، [تکلیفاً] عصیان کرده است [چون مبادرت بر او واجب بوده است، ولی آن را به تأخیر انداخته است]، لکن نمازی [را که در حالت سلامت] خوانده است، [وضعاً] صحیح است.