موضوع: صوم/شرائط صوم /تمام کردن روزهِ مستحبی

مسألة:

لا يَجِبُ اِتْمامُ صَوْمِ التَطَوُّعِ بِالشُّروعِ فيه بَلْ يَجُوزُ لَهُ الْاِفْطارُ اِلَى الْغُرُوبِ وَ اِنْ كانَ يَكْرَهُ بَعْدَ الزِّوالِ.

ترجمه:

(واجب نیست تمام کردن روزهِ مستحبی بعد از آنکه شخص شروع نمود آن را، بلکه جائز است بر وی افطار تا هنگام غروب و هر چند افطار بعد از ظهر مکروه است).

مسألة:

يُسْتَحَبُّ لِلصّائِمِ تَطَوُّعاً قَطْعُ الصَّوْمِ اِذا دَعاهُ اَخُوهُ الْمُؤْمِنُ اِلَى الطَّعامِ بَلْ قيلَ بِكِراهَتِه حينَئذٍ.

ترجمه:

(مستحب است برای کسی که روزه مستحبی گرفته است اینکه روزه را قطع نماید هرگاه برادر مؤمن وی، وی را به طعام دعوت نماید بلکه گفته شده که ادامه دادن روزه در این صورت کراهت دارد).

وَ الْمَكْرُوهُ مِنْهُ(بِمَعْنى قِلَّةِ الثَّوابِ) فَفي مَواضِعَ اِيْضاً:

مِنْها، صَوْمُ عاشُوراء

وَ مِنْها، صَوْمُ عَرَفَة لِمَنْ خافَ اَنْ يُضْعِفَهُ عَنِ الدُّعاءِ الَّذي هُوَ اَفْضَلُ مِنَ الصُّومِ.

ترجمه:

(و روزه مکروه(به معنای کمی ثواب) در جاهائی است:

از جمله آن ها روزه روز عاشورا و از جمله روزه روز عرفه برای کسی که خوف دارد اگر روزه بگیرد برای خواندن دعا ضعف پیدا کند در حالی که دعا أفضل از صوم است).

وَ مِنْها، صَومُ الْوَلَدِ بِدونِ اِذْنِ والِدِهِ بَلِ الْاَحْوَطُ تَرْكُهُ خُصُوصاً مَعَ النَّهْيِ بَلْ يَحْرُمُ اِذا كانَ ايذاءً لَهُ مِنْ حيث شَفَقَتِه عَلَيْه.

ترجمه:

(و از جمله روزه های مکروه، روزه فرزند بدون اجازه پدرش بلکه احوط ترک آن است خصوصاً اگر او را نهی کرده باشد بلکه حرام است هرگاه روزه گرفتن موجب اذیّت پدر باشد از لحاظ مهر و علاقه ای که نسبت به فرزندش دارد).

وَ اَمَّا الْمَحْظوُرُ مِنْهُ فَفِي مَواضِعَ اَیْضاً:

مِنْهُما، صَوْمُ الْعيدَيْنِ الْفِطْرِ وَ الْاَضْحى.

ترجمه:

(و امّا روزه حرام پس در جاهائی است:

از جمله روزه دو عید فطر و قربان).

هیچگونه اشکال یا خلافی در حرمت روزه دو روز عید فطر و عید اضحی نیست.

وَ مِنْها، صَوْمُ اَيّامِ التَّشْريقِ وَ هيَ الْحادي عَشَر وَ الثّاني عَشَر وَ الثّالِث عَشَر مِنْ ذِي الْحَجَّه لِمَنْ كانَ بِمِنی وَ لا فَرْقَ عَلَى الْاَقْوى بَيْنَ النّاسِكِ وَ غَيْرِه.

وَ مِنْها، صَوْمُ الصَّمْتِ بِاَنْ يَنْويَ في صَوْمِهِ السُّكُوْتَ عَنِ الْكَلامِ في تَمامِ النَّهارِ اَوْ بَعْضِه بِجَعْلِه في نيَّةِ مِنْ قُيُودِ صَوْمِه وَ اَمّا اِذا لَمْ يَجْعَلْهُ قَيْداً وَ اِنْ صَمَتَ فَلابَأْسَ بِه بَلْ وَ اِنْ كانَ في حالِ النّيَّةِ بانیاً عَلى ذلِك اِذا لَمْ يَجْعَلِ الْكَلامَ جُزْءً مِنَ الْمُفْطِراتِ وَ تَرْكَهُ قَيْداً في صَوْمِه.

ترجمه:

(و از جمله روزه های حرام روزه ایّام تشریق یازدهم و دوازدهم و سیزدهم از ماه ذیحجه برای کسی که در مِنا باشد و بنابر أقوی فرقی نیست بین اینکه در حال انجام مناسک حجّ باشد یا غیر آن.

و از جمله آنها روزه صَمْت است به اینکه نیّت کند سکوت از کلام را در تمام یا قسمتی از روزه، بدین صورت که قرار دهد آن را در نیّت از قیود روزه و امّا چنانچه آن را قید روزه قرار ندهد هرچند سکوت نماید پس اشکالی بر آن نیست بلکه و هرچند در حال نیّت روزه بناء بر آن داشته باشد هرگاه کلام را جزء مفطرات روزه و ترک کلام را جزء قیود روزه قرار ندهد).

وَ مِنْها، صَوْمُ الْوِصالِ وَ هُوَ صَوْمُ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ اِلَى السَّحَرِ اَوْ صَوْمِ يَوْمَيْنِ بِلا اِفْطارٍ فِي الْبَيْنِ وَ اَمّا لَوْ اَخَّرَ الْاِفْطار اِلَى السَّحَرِ اَوْ اِلَى اللَّيْلَةِ الثّانيَةِ مَعَ عَدَمِ قَصْدِ تَرْكِه جُزْءً مِنَ الصَّوْمِ فَلابأْسَ بِه وَ اِنْ كانَ الْاَحْوَطُ عَدَمُ التّأْخير اِلَى السَّحَرِ مُطْلَقاً.

ترجمه:

(و از جمله روزه های حرام روزه وصال است، بدین صورت که یک روز و یک شب تا سحر قصد روزه کند یا دو روز بدون اینکه بین آنها افطار نماید روزه بگیرد و امّا چنانچه افطار را تا سحر یا تا شب دوّم تأخیر بیندازد بدون اینکه قصد وی از ترک افطار جزئی از روزه نباشد پس اشکالی ندارد و هر چند أحوط عدم تأخیر تا سحر است مطلقاً(چه به قصد اینکه جزء روزه باشد یا نه)).

وَ مِنْها، صَوْمُ الزَّوجَةِ مَعَ الْمُزاحَمَة لِحَقِّ الْزَّوجِ وَ الْاَحْوَطُ تَرْكُهُ بِلا اِذْنِ مِنْهُ بَلْ لا يُتْرَكُ الْاِحْتياطُ مَعَ نَهْيِه عَنْهُ وَ اِنْ لَمْ يَكُنْ مُزاحِماً لِحَقِّه

وَ مِنْها، صَوْمُ الْوَلَدِ مَعَ كَوْنِه مُوْجِباً لِتَأَلُّمِ الْوالِدَيْنِ وَ اَذيَّتِهما

وَ مِنْها، صَوْمُ الْمَريضِ وَ مَنْ كانَ يَضُرُّ الصَّوْم

وَ مِنْها، صَوْمُ الْمُسافِرِ اِلّا فِی الصُّوَرِ الْمُسْتَثْناة عَلى ما مَرَّ.

ترجمه:

(و از جمله روزه های حرام روزه زن در صورت مزاحمت با حق شوهر می باشد و احوط ترک روزه است بدون اذن شوهر بلکه احتیاط ترک نشود چنانچه او را نهی نماید از روزه گرفتن هرچند مزاحم حقّ او نباشد(توضیح آنکه منظور روزه های مستحبی می باشد).

و از جمله روزه های حرام روزه فرزند است در صورتی که موجب ناراحتی و اذیّت پدر و مادر گردد.

و از جمله آن ها روزه مریض است و کسی که روزه برای او مضرّ باشد.

و از جمله آن ها روزه مسافر است مگر در مواردی که استثناء شده همانگونه که قبلاً ذکر آن گذشت.