موضوع: صلوة/موالات و قنوت /وجوب موالات

متن:

فصل فی الموالاة‌

‌قد عَرَفْتَ سابقاً وجوبَ الموالاةِ فی کُلّ من القَراءَةِ و التَّکْبیرِ وَ التَّسْبیح ‌وَ الأذْکارِ بِالنّسبة إلی الآیات و الکلمات و الحروف و أنّه لو تَرَکَها عمداً عَلی وَجْهٍ‌ ‌یوجِبُ مَحْوَ الاِسْمِ بَطَلَتِ الصّلاة بخلاف ما إذا کان سهواً فإنّه لاتَبطُلُ الصّلاةُ‌ ‌وَ إن بَطَلَتْ تِلک الآیَة أوِ الْکَلِمَةِ فَیَجِبُ إعادتُها نَعَم إذا أوْجَبَ فواتَ الموالاةِ فیها ‌مَحْو اسْم الصَّلاة بَطَلَت.

(قبلاً دانستی وجوب موالات را در قرائت و تکبیر و تسبیح و اذکار نسبت به آیات و کلمات و حروف و اینکه اگر موالات را در موارد مزبور عمداً ترک کند به گونه ای که موجب شود اسامی یاد شده بر آن صدق نکند نماز باطل است برخلاف وقتی که موالات در آنها سهواً ترک گردد که نماز باطل نمی شود هرچند آن آیه یا کلمه باطل شده پس واجب است اعاده آن، بلی زمانی که نیاوردن موالات در آنها موجب شود که اسم نماز بر آن صدق نکند نماز باطل خواهد بود.

متن:

القنوت‌

‌و هو مستحبٌّ فی جَمیعِ الفَرائِضِ الْیَوْمیّةِ وَ نَوافِلِها.

(و قنوت مستحب است در همه نمازهای واجب یومیه و نوافل آنها)

قول مشهور فقهاء همین استحباب قنوت است. بعضی هم قائل به اجماع شده اند.

از مرحوم صدوق(ره) قول به وجوب نقل شده است با این عبارت:

القنوتُ سنّةٌ واجبَةٌ وَ مَنْ تَرَکَها متعمّداً فی کُلِّ صلاة فَلاصلاةَ له.

(قنوت سنّت واجبه است و کسی که آن را عمداً ترک کند در هر نمازی که باشد نمازی برای او نخواهد بود.)

از اینجا دانسته می شود که مرحوم صدوق(ره) قائل به وجوب است مطلقا، اعم از اینکه نماز جهریّه باشد یا اخفاتیّه.

شهید در ذکری نسبت داده است به ابن ابی عقیل قول به وجوب را در خصوص نمازهای جهریّه.

مرحوم شیخ بهایی در حبل المتین گوید:

ما قال به ذلک الشیخان الجلیلان غیرُ بعیدٍ عن جادة الصَّواب.

(آنچه مرحوم صدوق و مرحوم ابن ابی عقیل قائل به آن شده اند از راه صواب به دور نمی باشد.)

و علّامه در تذکره وجوب قنوت را که نسبت داده شده به بعض اصحاب حمل کرده است بر استحباب مؤکّد.

اکنون بعض از نصوصی را که دلالت بر قنوت در تمام نمازها دارد ذکر می کنیم:

صحیحه زراره:

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع) أَنَّهُ قَالَ الْقُنُوتُ فِي كُلِّ الصَّلَوَاتِ[1] .

(زراره از امام باقر(ع) نقل کرده است که فرمود قنوت در تمام نمازها می باشد.)

صحیحه محمدبن مسلم:

وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع) أَنَّهُ قَالَ: الْقُنُوتُ فِي كُلِّ رَكْعَتَيْنِ فِي التَّطَوُّعِ وَ الْفَرِيضَةِ[2] .

(محمد بن مسلم از امام باقر(ع) نقل کرده است که فرمود: قنوت در هر دو رکعتی نماز اعم از نماز مستحب و نماز واجب.)

صحیحه عبدالرحمان بن الحجّاج:

وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِالرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ(ع) قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الْقُنُوتِ فَقَالَ فِي كُلِّ صَلَاةٍ فَرِيضَةٍ وَ نَافِلَةٍ[3] .

(عبدالرحمن بن الحجاج از امام صادق(ع) نقل کرده که سؤال کردم از آن حضرت راجع به قنوت پس فرمود در هر نماز واجب و نافله.)

روایت فضل بن شاذان:

فِي عُيُونِ الْأَخْبَارِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنِ الرِّضَا(ع) فِي كِتَابِهِ إِلَي الْمَأْمُونِ قَالَ: وَ الْقُنُوتُ سُنَّةٌ وَاجِبَةٌ فِي الْغَدَاةِ وَ الظُّهْرِ وَ الْعَصْرِ وَ الْمَغْرِبِ وَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ[4] .

(فضل بن شاذان از امام رضا(ع) : در نامه به مأمون نوشتند: و قنوت سنّت واجب است در صبح و ظهر و عصر و مغرب و عشاء الاخرة.)

منظور از عشاء الاخرة همان نماز عشاء است چون در بعض موارد از مغرب هم تعبیر به عشاء شده است.