موضوع: دیه جنین/ فقه پزشکی/ مسائل مستحدثه

خلاصه مباحث گذشته:

بحث در دیه جنین بود. بحث به اینجا رسید که دلیل قول مشهور قوی است و مشهور برای جنین قبل از ولوج روح 5 مرحله قائل بودند. صد دینار دیه جنینی است که خلقتش تمام شده است. در خصوص دیه انسان کامل اگر مرد باشد، هزار دینار و اگر زن باشد پانصد دینار، دیه اوست. سوالی پیش می آید که قبل از ولوج روح، دیه دختر و پسر یکی است یا اینکه فرق دارد.

1- عدم تفاوت مقدار دیه جنین ذکر و انثی قبل از ولوج روح

در روایت ظریف آمده بود «فَإِذَا كُسِيَ اللَّحْمَ كَانَتْ لَهُ مِائَةُ دِينَارٍ كَامِلَةً» این روایت اطلاق دارد و شامل ذکر و انثی می شود ولی در ادامه که ولوج روح می‌شود تفصیل می دهد «فَإِذَا نَشَأَ فِيهِ خَلْقٌ آخَرُ وَ هُوَ الرُّوحُ فَهُوَ حِينَئِذٍ نَفْسٌ فِيهِ أَلْفُ دِينَارٍ دِيَةٌ كَامِلَةٌ إِنْ كَانَ ذَكَراً وَ إِنْ كَانَ أُنْثَى فَخَمْسُمِائَةِ دِينَارٍ»

در روایت ابن مسکان آمده بود «فَإِذَا تَمَّ الْجَنِينُ كَانَتْ لَهُ مِائَةُ دِينَارٍ فَإِذَا أُنْشِئَ فِيهِ الرُّوحُ فَدِيَتُهُ أَلْفُ دِينَارٍ أَوْ عَشَرَةُ آلَافِ دِرْهَمٍ إِنْ كَانَ ذَكَراً وَ إِنْ كَانَ أُنْثَى فَخَمْسُمِائَةِ دِينَارٍ» این روایت نیز تفصیلی بین ذکر و انثی در جایی که ولوج روح نشده باشد نمی‌دهد.

شیخ طوسی در مبسوط فرموده انثی، دیه اش پنجاه دینار است ولی دلیلی برای این نظر اقامه نکرده است. صاحب جواهر در مورد خنثی می گوید پنجاه دینار است. ولی اطلاق این روایات، این دو قول را رد می کند.

2- فاصله پزشکان و بیماران در فرهنگ غرب

کتابی وجود دارد به نام «مرجع اخلاق زیستی» اخلاق پزشکی زیرمجموعه اخلاق زیستی است. در فصل نهم «دیدگاه دین و فرهنگ در اخلاق زیستی» آمده است. در این کتاب می خواهند بگویند «نقش دین و فرهنگ در اخلاق زیستی» چیست. در فصل نهم در مورد اخلاق پزشکی بودایی، چینی، هندو، اسلامی، یهودی و ... صحبت کرده اند. این کتاب نقش ادیان و فرهنگهای مختلف را در همه دنیا بررسی کرده است. اگر می خواهیم زمینه ساز ظهور باشیم، باید بتوانیم بگوییم دیگران چه می گویند و ما چه می گوییم و کلام ما بهتر است.

در مقدمه فصل نهم آمده «شکی نیست که طبق بالینی مدرن در غرب در زمینه ای کثرت گرایانه و چندفرهنگی انجام می شود. امروزه اغلب بین ارزشهای اخلاقی پزشکان و بیمارانشان شکاف وجود دارد.» بستر طب در اروپا کثرت گرایانه و چند فرهنگی است. فرهنگ های مختلف را احترام می گذارند ولی خودشان سکولار هستند یعنی غیر مقید به مذاهب هستند. این نکته را مدنظر داشته باشید که با اینکه سکولار هستند ولی مردمشان سکولار بودن را نمی خواهند و این مطلب از «شکاف بین پزشکان و بیماران» فهمیده می شود.