موضوع: تلقیح مصنوعی /فقه پزشکی /مسائل مستحدثه

خلاصه مباحث گذشته:

بحث ما در تلقیح مصنوعی بود در جایی که نطفه از مرد دیگری باشد ولی توسط زوج این لقاح صورت بگیرد. گفتیم اگر دلیلی بر حرمت یافت نشود، اصل برائت جاری می شود برخلاف بعضی فقها که گفته اند در مسأله دماء و فروج باید قائل به احتیاط شویم هرچند در شبهات بدویه تحریمیه برائتی هستیم. روایاتی در مسأله بیان شد که گفتیم این روایات نسبت به انزال منی داخل رحم حساسیت ویژه ای قائل شده اند هرچند که شخص با کنیز خودش که ملک اوست نزدیکی می کند ولی هنوز استبراء نشده است. علمایی که قائل به حرمت تلقیح مصنوعی در این فرض شده اند به اصل تمسک نکرده اند بلکه به آیاتی از قرآن تمسک کرده اند و روایاتی که در جلسات قبل بیان شد را به عنوان مؤید گرفته اند.

1- آیات دال بر حرمت تلقیح مصنوعی توسط زوج شرعی

یکی از آیاتی که به آن استدلال کرده اند، آیه مبارکه﴿قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ﴾[1] ممکن است گفته شود روایت داریم که این آیه در مورد نگاه کردن است و به مانحن فیه ارتباطی ندارد؛ ولی گفته می شود وقتی نظر کردن حرام است و حفظ از نگاه دیگران واجب است، دخول کردن به طریق اولی حرام است و حفظ از دخول به طریق اولی واجب است. دلالت این آیه بر حرمت دخالت شخص ثالث واضح است یعنی زن باید فرج خودش را حفظ کند از اینکه نطفه شخص ثالث درون رحم او شود. ممکن است گفته شود در زمان قدیم چنین کاری که اسپرم مردی را بگیرند و وارد رحم زن دیگر کنند وجود نداشته و اطلاق آیه از این مورد انصراف دارد و شامل بحث ما نمی شود ولی می گوییم هرچند که مکانیزم جدید آن که در آزمایشگاه صورت می گیرد در زمان قدیم نبوده ولی اصل این کار صورت می گرفته است و مواردی از آن در روایات وجود دارد مثلا در روایت آمده که خانمی با همسر خودش نزدیکی کرده و بعد همین زن با زن دیگر جمع می شود و باعث حاملگی آن زن می شود و از این موارد در قضاوت های حضرت علی علیه السلام هم آمده است. دو آیه دیگر هست که به آن تمسک کرده اند که باید دلالت آن مورد بررسی قرار گیرد.