درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/اقتضاء النهی للفساد33 /مقتضای نهی از عبادت2

○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۳۹۵تعلیقه۲۳۷

- اقتضاء النهی للفساد (۳۳)

الف. آخوند ره:

یک.‌ اشکال: اقتضاء نهی از عبادت نسبت به فساد در صورتی است که حرمت عبادت، حرمت ذاتی باشد در حالیکه عبادت متصف به حرمت ذاتی نمی‌شود زیرا فعل بدون قصد قربت حرام نیست و با قصد قربت مقدور نیست مگر به نحو تشریعی . با حرمت تشریعی مجالی برای حرمت ذاتی نیست و الا اجتماع دو مثل لازم خواهد آمد.

دو. پاسخ اول: عبادت شانی معروض حرمت ذاتی است . یعنی عملی که اگر مورد امر باشد باید به نحو قربی اتیان شود تا امر ساقط شود.

ب. محقق اصفهانی ره:

یک. اشکال اول بر پاسخ اول آخوند ره: تصویر عبادت شانی ، مصحح تعلق نهی به عبادت است ولی لازمه آن ، حرمت ذاتی فعل بدون قصد قربت است و هو فی غایه الاشکال.

دو. اشکال دوم بر پاسخ اول آخوند ره: فعل بدون قصد قربت ، با قطع نظر از نهی، فاسد است ( زیرا فساد عبادت عبارت است از عدم وقوعِ آن به نحو قربی ) . پس مجالی برای بحث از فساد به مقتضای نهی نیست.

سه. پاسخ اول از اشکال دوم : عبادی بودن عمل و وقوع عمل به نحو قربی ، متوقف بر خصوص احراز امر و یا ملاک نیست بلکه اتیان عمل به طور رجائی ؛ یکی از قصود قربی است. پس با قطع نظر از نهی، عمل عبادی قابل تصور است به نحوی که مقتضای نهی آن باشد که اتیان عمل به طور رجائی امکان ندارد و این یعنی فساد عبادت در طول نهی.