درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی
1401/12/28
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مباحث الفاظ/مفاهیم14 /مفهوم شرط10
○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۴۱۸تعلیقه۲۵۶
- مفهوم شرط (۱۰)
۱. محقق اصفهانی ره در تحفه الحکیم:
الف. و يوصف الكل بوصف الذاتي
عند اعتبارها لنفس الذات
ب. و ما عدا الامكان غيريا يقع
و فيه لانقلابه قد امتنع
ج. و يوصف الجميع بالقياسي
و الفرق واضح بلا التباس
د. اذ لا اقتضاء في القياسي كما
يكون في الغيري عند الحكماء
ه. بل الملاك محض الاستدعاء
طورا و طورا عدم الاباء
۲. حکیم سبزواری ره :
یک. وجوب بالقیاس الی الغیر: ضرورت تحقق شیء با نظر به غیر به نحو استدعاء ( اعم از اقتضاء ) است.
دو. وجوب بالقیاس الی الغیر هم با وجوب ذاتی و هم با وجوب غیری جمع می‌شود چه اینکه از آن دو منفرد نیز خواهد بود.
سه. امتناع بالقیاس الی الغیر: ضرورت عدم تحقق شیء با نظر به غیر به نحو استدعاء.
چهار. امتناع بالقیاس الی الغیر هم با امتناع ذاتی و هم با امتناع غیری جمع می‌شود چه اینکه از آن دو منفرد نیز خواهد بود.
پنج. امکان بالقیاس الی الغیر : عدم ضرورت تحقق شیء و عدم ضرورت عدم تحقق شیء با نظربه غیر .
شش. امکان بالقیاس در اشیائی تحقق دارد که میانِ آنها علاقه طبیعیه نبوده باشد.
۳. محققاصفهانی ره : امتناع ذاتی و امتناع وقوعی، محال عقلی نامیده می شوند و امتناع بالقیاس الی الغیر محال عادی نامیده می شود.
