درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی

موضوع: مباحث الفاظ/مفاهیم17 /مفهوم شرط13

○ نهایه‌الدرایه ج۲ص۴۱۹ت۲۵۸

- مفهوم شرط (۱۳)

۱. اشکال: شرط در قضیه شرطیه، شرط برای خصوص حکم انشاء شده در جزاء است نه برای سنخ حکم.

۲. اشکال در صورتی است که وجوب در ناحیه جزاء، وجوب انشائی (مستفاد از حرف) باشد نه وجوب اخباری (مستفاد از اسم).

۳. پاسخ شیخ ره:

الف. وجوب اخباری، کلی است و وجوب کلی همان سنخ حکم است.

ب. وجوب انشائی، مطلق وجوب است زیرا ارتفاع مطلق وجوب از فواید علّیتی است که مستفاد از قضیه شرطیه است.

۴. محقق اصفهانی ره : ارتفاع مطلق وجوب از فواید انحصاری بودن علت است چرا که اگر علت ، منحصره نباشد با انتفای شرط، امکان قیام وجوب با فردی دیگر از علت وجود دارد.

□ تعلیقه ۲۵۹:

۵. اگر شرط متعدد و جزاء واحد باشد ، میان اطلاق هر یک از دو منطوق با اطلاق مفهوم دیگری تعارض خواهد بود.

۶. چهار نحوه جمع میانِ این دو معارض، قابل طرح است:

الف.‌تخصیص هر یک از دو مفهوم.

ب. رفع ید از مفهوم در هر دو.

ج. تقیید اطلاق هر یک از دو منطوق.

د. شرط، قدر مشترک میانِ آن دو عنوان خاص است.